bacadíba , nf, agt: bagadia, vagadia Definitzione chi, o chie, fémina, no si est ancora cojuada / b. manna = fémina manna chentza cojada; bagaria indúllia = betza, ingobbedhada Sinònimos e contràrios bachiana, vacanza | ctr. cojada Frases mi nat s'idea ca is bagadias ti at a tocai de dhas lassai assébiu… is bagadias e is cojadas! ◊ mi as a connòschere a is pannos si seo isposa o bagadia ◊ sa dí de sa festa is féminas cojadas e is bagadias mannas incingiànt gunnedhas e giponis 2. is piciocas bagadias si atopant in domu de is cumpàngias ◊ ite ses isetandhe, a imbetzare e mòrrere bagadia? Ètimu ltn. vacantiva Tradutziones Frantzesu célibataire, vieille fille Ingresu spinster Ispagnolu soltera, solterona Italianu nùbile, zitèlla Tedescu Ledige, Jungfer.

bacadíbu , agt, nm: bacatiu, bagadiu, bagariu, vacadivu Definitzione chi est líbberu de impícios de trebballu, chi no si trebballat; si narat de su bestiàmene chi no at angiau, de persona chi no si est cojuada; die nódida, de festa Sinònimos e contràrios laghinza / bachianu, irgaitzu, solteri | ctr. madricau / cojadu / faturivu Frases pòrtalu sempre a s'imbesse si cheres chi duret meda, si no est die bagadia (P.Pisurzi)◊ si ponias mente a mie lu tias portare in sas dies bagadias, cussu pinzos ◊ chie l'isposat si dúbbiu apena bi at chi siat de ratza bagantia? (S.Casu) 2. su serbidori càstiat su bagadiu, su meri portat is brebeis angiadas ◊ su pastoredhu est pascendi su bagadiu ◊ su cuíndixi in bidha est sa festa de is bagadios 3. is fillas dhas tenit totu bagadias ◊ issu est arricu, ma est abarrau bagadiu 4. in sos bagadios, cun sos cumpagnos de iscola andhaio a linna ◊ sos bagadios, custos zòvanos andhant a cantare Ètimu ltn. vacantivus Tradutziones Frantzesu stérile, célibataire, fête Ingresu barren, single, festivity Ispagnolu estéril, soltero, fiesta Italianu stèrile, cèlibe, festività Tedescu unfruchtbar, steril, Ledige, Feiertag.

bachiàna , nf: baghiana, bagiana, bajana, batzana, vagghiana Definitzione sa fémina chi ancora no s' est cojuada / zúghere a unu che bajana bella = chi totus dhu bollint, dh'abantant, dhu istimant Sinònimos e contràrios bacadiba, vacanza Frases una bachiana est unu frore e petzi chie la cheret a isposa la podet acurtziare ◊ sas bajanas de bidha mia meritant totu sos bantos ◊ e cantas bajanedhas disizadu no ant d'èssere che tue! ◊ indunu indunu Nianna si che acatat batzana bedusta ◊ bagianas mias, leàdendhe paura de mastru Gaetanu!◊ Pepe faghet sa serenada a sas bagianas Sambenados e Provèrbios smb: (Aiana, Asciana, Axana) Tradutziones Frantzesu célibataire, fille ou demoiselle Ingresu unmarried woman Ispagnolu soltera Italianu nùbile, signorina Tedescu Ledige, Fräulein.

bachiànu , agt, nm: baghianu, bagianu, bajanu, baxanu, vacàniu Definitzione nau de s'ómine, chi o chie no est cojuau / a baghianu = candu unu est o fiat sentza cojai Sinònimos e contràrios bacadibu, bacanzu, irgaitzu, solteri | ctr. cojadu Frases tziu Pàulu fit su frade bachianu de ajaju ◊ sa fiza bajana, candho l'intendhiat chensèndhesi, chircaiat de l'animare 2. baxanas e baxanos passant a manu tenta ◊ Méliu puru si fit cojubau chin d-una bachiana nugoresa Tradutziones Frantzesu célibataire Ingresu bachelor Ispagnolu soltero Italianu cèlibe, scàpolo Tedescu Ledige.

éneu , agt: éniu 1 Definitzione chi no est cojuau, chi no tenet fígios / benes de é. = chi abbarrant a nemos Sinònimos e contràrios iltóigu, renicozu / bachianu Frases so éniu de fizos ◊ fit fitzu únicu, éniu, solu chei sa preta secata ◊ tenet unu cantedhu de binza chi at connotu dae unu tiu mortu éniu Tradutziones Frantzesu stérile, célibataire Ingresu unfertile, single Ispagnolu estéril, soltero Italianu stèrile, nùbile, cèlibe Tedescu steril, ledig.

iltóigu , agt, nm: istódiu, istóicu, istóigu, istúdigu, istúigu, istúnigu, stúdigu Definitzione nau de un’animale o fintzes de fémina, chi no podet fàere fedu, chi no impróssimat, e fintzes sa parte de su bestiàmene chi no est giaendho frutu; nau de fémina e de ómine, chi funt chentza cojuaos o fintzes, nau solu de fémina, chi no est príngia; nau de gente bastat chi siat, chi no tenet impreu, no tenet cosas de fàere Sinònimos e contràrios éstigu, istóbbilu / ambularzu, bagadiu, lachinza / illibertu, irgaitzu, líchidu 1 | ctr. impitzadu / cojadu Frases sa muzere est una fémina istóiga, tres annos cojuada e fizos nudha 2. menzus istóigu, pro èssere male cojadu 3. como chi so istóigu za ti la poto dare una manu de azudu ◊ sos boes zughent su carru istóigu ◊ sa muzere fit ràida ma istaiat faghindhe che candho fit istóiga Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu libre, célibataire Ingresu free, bachelor Ispagnolu estéril, soltero, libre Italianu vacante, lìbero, scàpolo, cèlibe Tedescu frei, unbesetzt, ledig.

soltéri , agt, nm: sorteri, soteri, sulteri Definitzione chi o chie si campat a sa sola, istat meda a solu, chentza cojuau, bagadiu mannu; est fintzes unu chi est benniu a istare de un'àtera bidha, chi istat a sa sola Sinònimos e contràrios bacadibu, bachianu, irgaitzu, singru / aproillau Frases si est befadu de cozuados e sorteris ◊ tue ca ses sorteri das contos petzi a tibe! ◊ gridaiant sas giòvanas solteras: Chie a nois det dare disaogu? ◊ cussu si bollit sorteri ◊ su sorteri istat mellus de su predi, chi no si podit cojai ◊ apo causadu chi una sortera no lesit istadu ◊ cussa at fatu votu de aturai sortera Ètimu ctl., spn. solter Tradutziones Frantzesu célibataire Ingresu unmmarried, bachelor Ispagnolu soltero Italianu scàpolo Tedescu ledig.

«« Torra a chircare