clavài , vrb: aclavare, clavare, crare 1, cravae, cravai, cravare, cravari Definitzione pònnere craos o intrare coment'e craos; fàere intrare a fortza, o intrare a fortza o in logu chi no si depet; pònnere o istare firmos coment'e incravaos (e deosi fintzes impressare); lòmpere, giare a pitzu de ccn. o a calecuna cosa, iscúdere, imbolare, trummentare, brigare / cravau! = frimmu! asseliadu! Sinònimos e contràrios ciaitare, cravitare, inciaire, inclavai, incravillai, incraitare, obbilai / criviri, fichire, intrare, istichire, tzacare / furriai, isciúdere, lòmpere 2. a Cristus dhi ponint una corona de ispina in conca, cravendidha a forti ◊ fuit cravandosiche in s'abba ◊ ube tiàulu ti nche ses cravau? ◊ cun sa picioca, comenti si seus bistus si seus cravaus apari, eus incarrerau a si basai chi no si ndi podiaus prandi! 3. s'est cravara ananti a issu ◊ cravau ingunis abarra! 4. su cani s'est cravau a su malloru ◊ po dhui acostai, cussu dimóniu si cravat che unu cani! ◊ fut unu murrúngiu de cani fertu chi fut po si cravai ◊ ant cravau perda a crobitura ◊ ant cumenciau a si pigari foedhos, a brigari e peri a si cravari Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu enfoncer Ingresu to hammer Ispagnolu clavar Italianu confìggere, conficcare, ficcare Tedescu einschlagen, einrammen.

ficàre , vrb Definitzione pesare, pònnere istrantagiau, prantau, pesaresindhe istrantàgiu, pesaresindhe de letu sanandho de ccn. maladia Sinònimos e contràrios arritzare, fichire, istantargiai, pesai, pònnere, sanai | ctr. crocai, incruai Maneras de nàrrere csn: ficare de renes = andai mellus, assusai, tènniri prus pagu abbisòngius; ficare simpatia, ódiu a unu = ghetai, pònnere, àere, muntènnere simpatia, ódiu a unu; ficare che preneta = incravai de no si mòviri prus; ficare dentes a una cosa = intràreli dentes, resessire a la segare a dentes, a ndhe istacare unu mossu Frases ficadindhe ritzu, ca corcadu no andhat bene a fàghere custa cosa! ◊ ficare unu furcarzu, unu rocu, puntzas in su muru ◊ si l'at cotadu suta, gherrendhe, e li at ficadu sos benugros in mata 2. una die non ficheis piús e nos lasseis pro sempre ◊ gasi giompant a cras e chi si fichent! ◊ si fico dae letu isto in terra frundhidu Tradutziones Frantzesu ériger, enfoncer, s'élever Ingresu to erect, to hammer, to get up Ispagnolu erigir, hincar, levantarse Italianu erìgere, conficcare, alzarsi Tedescu errichten, einschlagen, aufstehen.

inclavài, inclavàre , vrb: incravai, incravare, ingravare Definitzione pònnere is craos, firmare cun is craos, nau mescamente de Cristos o de unu apicau a sa grughe; firmare, agguantare firmu coment'e ponendho craos Sinònimos e contràrios crocifissare / ciaitare, cravillai, inciaire, incravillai, ingiaitare, obbilai | ctr. isclavai Frases de Deus su Fizu divinu su mundhu at créfiu salvare candho in sa rughe si est lassau incravare (G.Caddeo)◊ su buginu dh'abbrancat una manu po si dha incravai ◊ po ti èssi postu tanti amori ti dh'as bófiu incravai 2. citu, no musciat, incravau in fundu de s'errori Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu crucifier, enfoncer, fixer Ingresu to crucify, to hammer Ispagnolu crucificar, enclavar Italianu crocifìggere, confìggere Tedescu kreuzigen, annageln.

intzudhíre , vrb Definitzione intrare unu pagu a fortza in logu malu, difícile, de malesa, de gente meda Sinònimos e contràrios atzutzudhire, fichire, ifertzire, imbèlghere, incotzigare, infruncuai, intzutzudhire Frases no ti agatant mai in posse: no isco inue ti che intzudhis! ◊ si che intzudhiat in totue fintzas si no bi aiat logu ◊ si no intzudhis, cun totu custas màchinas no colas mai! ◊ a ue ses intzudhindhe: no bides chi no che at logu?! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu enfoncer, s'introduire, se faufiler Ingresu to hammer, to enter, to slip in Ispagnolu clavar, introducir Italianu conficcare, introdursi, intrufolarsi, ficcarsi Tedescu einschlagen, sich einschleichen, sich bringen.

maltedhàre , vrb: ammartedhai, martedhae, martedhai, martedhare, martedhari Definitzione trebballare a martedhu; istare a cropos giaendho ifadu, acropandho, iscudendho; èssere a tochedhos, portare su coro a atzàpidos / martedhai s'arràmini = triballare cun su puntu s'isterzu de ràmine pro li fàghere sas mustras; martedhae is matas = sinnalare sas àrbures de ndhe segare Sinònimos e contràrios martzedhare, pichedhai Frases su ferreri est martedhendi preparendi is ainas ◊ apu biu fadendu unu cardaxu e aintru ci fiant trinta arramanajus martedhendu e s'unu no s'intendiat cun s'àteru… 2. apo seradu su coro maltedhèndhemi in su petus ◊ s'anzone zughet su coro martedhendhe Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu marteler Ingresu to hammer Ispagnolu martillear, martillar Italianu martellare Tedescu hämmern.

tochedhàre , vrb: tzochedhai Definitzione fàere tzàcurru acropandho, tocandho a iscudidura: si narat meda de su coro candho trebballat cun isfortzu e lestresa, e fintzes de unu dolore candho si sentit coment'e a puntas Sinònimos e contràrios ammartedhai / dubbussare, dumbulare, picare 2, sacai, tochitae, trochedhare, tzacarrai, tzocai Frases s'intendhet unu tochedhendhe a bistrale, seghendhe linna 2. mi est tochedhendhe custu pódhighe segadu: signale chi mi devet martzire Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu battre, taper Ingresu to hammer, to throb Ispagnolu latir Italianu bàttere, pulsare Tedescu schlagen.

«« Torra a chircare