abbíte , avb: addite,
agghite,
aita,
aite,
aiteu Definition
a ite, pro ite (iscopu, càusa): prus che àteru si narat domandhandho, ma fintzes candho si bolet nàrrere cun fortza (o tzacu) chi una cosa est totu in debbadas / aitemilu/la/los/las, aitedilu, aitennollu? = ita mi ndi fatzu, ita ti ndi fais, ita si ndi feus?
Synonyms e antonyms
eaite?,
poita?
Sentences
aite no andhas, como chi est ora? ◊ addite mi cherias, chi mi as cramadu?
2.
addite ti miro in su retratu, candho ses morta?! ◊ addite piras, melas, e pro chie, riservades su dulche frutu?! ◊ míseru naschimentu: e abbite su póberu in su mundhu?! ◊ abbite torrades su calche a s'àinu?! ◊ ohi… aite cumpresu m'as?!…◊ e addite tiat èssere a samunare sa conca a s'àinu! ◊ aite a b'istúdiat, cussu? nudha!
3.
aitesilas, sas armas, si no pro las impreare? ◊ aitebbolla custa cosa totu andhada male?!
Etymon
srd.
Translations
French
pourquoi,
à quoi bon?
English
why?
Spanish
por qué
Italian
perchè (a che scòpo)
German
warum.
cadeliàre , vrb: cadoliare Definition
àere sa cosa a fortza de sacrifíciu; arrespramiare sa cosa (ma fintzes cuvrenare sa persona, pausare); istare a míndhigu, cun tropu pagu cosa, in su bisóngiu
Synonyms e antonyms
acolomizare,
arresparmiai,
avitare,
istraviare 1
| ctr.
perdimentare,
sperditziai
Idioms
csn:
pane cadeliadu = fatu a fortza de triballu; cadeliàresi de su fàmine = mòrriri de su fàmini po sa mandronia, po su pagu trabballai
Sentences
apo cadeliadu e marasadu chena profetu, che mísera zente
2.
si ses iltraca, cadéliadi! ◊ cussa fémina si ndhe iltat totaganta cadeliada, chena essire mai
Translations
French
gagner de quoi vivre à la sueur de son front
English
to gain with sacrifice
Spanish
gañar con sacrificio
Italian
guadagnare con sacrifìcio
German
mühsam verdienen.
itasisíat , prn, agt: itesisiat Definition
ite siat chi siat, cale sisiat cosa, totu bastat chi siat
Synonyms e antonyms
itecasiat,
itecoe,
techi
/
calisiollat
Sentences
cussu tenit su diritu de arrocai itasisiat detzisioni nosta ◊ siat itesisiat, nos l’amus a coglire: inue bi ndhe mànigat duos bi ndhe at a manigare tres!
2.
s'allainamentu est imbrutamentu de itasisiat cadhotzímini
Etymon
srd.
Translations
French
quoi que,
n'importe quel
English
whatever,
any
Spanish
cualquier
Italian
checché,
qualsìasi,
qualùnque
German
was auch immer,
beliebig,
jeder.