adaretzài , vrb: adderessare,
adderetare,
adderetzai,
adderetzare,
adderetzari,
adereciare,
aderessai,
aderetzai,
aderetzari,
arereciai,
deretare Definition
fàere deretu, ténneru, pònnere prantau, istrantagiau o chi potzat istare a solu; arretirare, pònnere a postu, pònnere adderetu, chi andhet bene o comente si tocat, fintzes torrare apostu una cosa andhada male, guasta
Synonyms e antonyms
acampaniare,
acodomai,
aconciai,
addirire 1,
aggheretzare,
assantai,
assetiai,
inderetare,
indritare
/
mòere,
ispostare
| ctr.
isordulare
Sentences
sa linna trota dh'aderetzat su fogu…◊ po aderetzai a tui mi seu atrotiau dèu! ◊ tocat de azeretare sos revessos ◊ sos tortos los ant azeretados ponzèndhelis unu palu ◊ est chin sas palas che agionedha: pro bi las azeretare cheret apredigada! ◊ aderetzai is istradas, fadei logu ca benit su Messia! ◊ sos piantos cherent adderetados dae minoredhos
2.
est in terra e corzu a isse si no si ndhe adderetat! ◊ fatu fatu ndhe aderetzat s'ischina e s'imbarat a sa màniga de su marrone ◊ sa domu ndi est arruta: tocat a ndi dha torrai a aderetzai ◊ cia Vitória si est totu arereciara po dhi fai sa fotografia
3.
candu si tenit pistocu in bértula is cosas ciai si aderessant ◊ sas féminas bi ant de adderetare su locu ◊ chi mi adderetzu mi dhus pongu totus in buciaca, cussus! ◊ adderètadi, cantu chi ses isterrigorzadu lèndheche sas terras de su paba! ◊ aderetzari milliardos de ómines chi ant pigadu unu sétiu malu no est brulla! (P.G.Mura)
Surnames and Proverbs
prb:
sa mata si adaretzat candu est pitica
Etymon
spn.
aderezar
Translations
French
redresser
English
to strighten,
to mend
Spanish
enderezar,
corregir
Italian
raddrizzare,
aggiustare
German
geradebiegen,
in Ordnung bringen.
agiustài , vrb: agiustare,
azustare Definition
fàere giustu, pònnere o fàere bene, méngius, una cosa, pònnere de acórdiu, adatare una cosa a un'àtera; cuncordare sa paga de unu trebballu; rfl. parare fronte a una dificurtade comente si podet: a logos, nau de is frutos e laores, lòmpere de èssere a puntu giustu po papare o arregòllere
Synonyms e antonyms
achidare 1,
acodomai,
aconciai,
adaretzai,
adecuare,
agghitire,
arragnare,
assantai,
assetiai
Idioms
csn:
agiustai sa coja = dare sa peràula, fàghere s'asseguronzu; agiustai cun su maistu de linna = ammanitzàresi a mòrrere
Sentences
azusta cussa cosa ca ndh'est ruindhe! ◊ bazi, za mi azusto mancari a sa sola! ◊ si nos azustamus in su prétziu ti la còmporo deo sa cosa!
2.
coment'eis agiustau, meda ti donat su meri tuu? ◊ chi agiustaus, cust'annu torraus a tenni predicadori de lussu! (A.Garau)◊ agiustant po fai e po trigu ◊ beni a teraca po su chi amus agiustadu!
3.
s'àgina non fut galu agiustada e no ndhe apo bodhiu
Etymon
srd.
Translations
French
ajuster
English
to mend
Spanish
ajustar,
arreglar
Italian
aggiustare
German
justieren.
impipài , vrb: impipare 1,
impipari Definition
aconciare s'orrobba coment'e torrandhodhi a fàere sa trama, chentza betare tzàpulu
Synonyms e antonyms
apipare,
cosinzare,
intibbiri
Sentences
apu impipau una mígia ca fiat totu istampus ◊ depit èssi genti pòbira: in sa canadesa portat un'iscórriu aici mannu impipau!
Translations
French
repriser,
raccomoder
English
to mend
Spanish
remendar
Italian
rammendare
German
stopfen.
smendài , vrb: ismendhare* Definition
pònnere arrimédiu, iscontare, pagare su male fatu, is pecaos
Synonyms e antonyms
mendhare,
corrígiri
Translations
French
corriger,
faire amende de ses péchés
English
to mend one's pities
Spanish
enmendar
Italian
emendare i peccati
German
büßen.