fúmmu , nm: fumu Definition
ammesturu de cosa chentza abbruxada bene, no deunudotu, lebiedha, chi si ndhe andhat impare cun su gasu de s’abbruxamentu, de colore iscurosu e fintzes niedhu; in cobertantza, cosa o manera de fàere chi no lassat bíere bene is chistiones comente funt, cosa chi faet male a ogos (che a su fumu etotu)
Idioms
csn:
tocai de f. = pònnere unu pagu in su fumu, a leare fumu, dare unu pagu su sabore de su f.; picare sa ’ia de su f., fàghere sa tucada de su f. = andai e no torrai prus; èssere a unu f., faladu a f. = nadu de cosa prantada e de zente puru, no bàlere a nudha, àere fatu frundha mala; èssere in fumos = nadu de ccn. ,pazosu meda, pampallucheri; falàresi a f. (nau de cosa prantada) = anneulàresi, andhare male; andai in f. = iscumpàrrere, pèrderesi; pesare sa cosa in f. = perdimentai sa cosa, distrúere sa cosa; no si nd'iscít ni f. e ni fraca = no si ndh'ischit nudha; fumu de terra = patata, pomuderra; li andhat che fumu in ojos (nadu de carchi cosa)= li faghet male, li noghet, no li piaghet; èssiri callagalla de f. (nadu de logu serradu)= prenu de fumu a segare a fitas
Sentences
li andhaiat su trabàgliu coment'e su fumu in ojos ◊ su fumu pítziat a is ogus ◊ non essit fumu sena de fai fogu ◊ sa sartitza si ponet in su fumu a l'assutare
2.
at fatu sa tucada de su fumu: no si est bidu prus
3.
sos basolos ocannu si sunt totu falados a unu fumu, totu guastos
Surnames and Proverbs
smb:
Fumu
Etymon
ltn.
fumus
Translations
French
fumée
English
smoke
Spanish
humo
Italian
fumo
German
Rauch,
Trübung.
niedhigòre, niedhigòri , nm Definition
negru de fumu, mascara bogada de linna ogiosa abbruxada po usu de imbarchinamentu, po giare o fàere colore niedhu po muros; fintzes marcu druchesau de pistadura
Etymon
srd.
Translations
French
noir de fumée
English
lampblack
Spanish
negro de humo
Italian
nerofumo
German
Ruß.