fúsu , nm Definition
su cannone (de ferru, linna o àteru, prenu) inue intrant e girant is orrodas; foedhandho de matas, su truncu fintzes a sa frochidhadura candho est artu, ténneru, deretu; genia de aina po filare a manu, fata de dhue pòdere imbodhigare su filu e de pòdere agiuare a atrotigare sa lana o àteru: in custu si distinghet sa conca (cúcura, múscula), sa pértia o coa o fustigu, s’acàpiu o pitzu (unu gancitu, o musconi, àghimu o amu in sa múscula), s’ortiedhu (genia de pesu de intrare in su fusu)
Synonyms e antonyms
àschia,
assale
Idioms
csn:
portai cambas de fusu = fines; su f. ballat (su furriamentu chi faghet), ballare che f. (su de filare); f. oràriu = donniuna de is binti bàtoro partes de s’ispartzidura de sa Terra in su sensu de is meridianos (dónnia 15 grados) po cuncordare s’oràriu cun sa posidura de su Sole de unu logu a s’àteru (in su sensu de is parallelos)
Sentences
girat che arrodedha de conca de fusu mobiendi ◊ su fusu de sos carros est grae ca est de ferru
2.
bellu fusu zughet cussa nughe!
3.
a issa no li fit mai mancada de manos sa ruca e su fusu ◊ in su muru bi sunt su fusu cun sa naspa apicados ◊ sempre rotzulendhe apas su fusu fintzas a candho s'isperdet sa lana!
Scientific Terminology
ts, ans
Etymon
ltn.
fusus
Translations
French
essieu
English
axle
Spanish
eje,
árbol,
huso
Italian
asse della ruòta,
fuso
German
Welle.
únda , nf: undha,
unna Definition
cosa (abba, elétricu, àteru) chi si movet e s'ispainat coment'e a incannadas paríviles a bisura de cricos chi s'illargant sèmpere de prus unu aifatu de s’àteru, o fintzes inartandho e abbasciandho a egaseogas paríviles e sighias; fintzes cosa (es. abba in is errios) chi calat o andhat a meda totu impare / in s'u. si podet distínghere: sa bandha, s'amprària, sa longària, sa crista, sa frecuéntzia
Synonyms e antonyms
aundhadura,
undada
Sentences
su mare est chietu: s'intendhet apenas sa múida de sas undhas ◊ a maridu meu giumpendhe a cadhu a còscia in d-unu riu si lu pigheit s'undha
2.
s'unda de s'arriu nd'at ingortu su ponti ◊ colata sa unna de sas veturas, Fruschiajolu fit intratu a su tzilleri ◊ ant s'ànima intregadu a Satanassu, pro donzi rena ’e paghe falant s'undha! ◊ in ciú tempus Baronia at connotu tres undas lègias
Etymon
ltn.
unda
Translations
French
vague
English
wave
Spanish
ola
Italian
ónda,
ondata
German
Welle,
Wellenschlag.