asigíri , vrb: esigiri Definition
arregòllere is pagamentos; pretènnere calecuna cosa
Synonyms e antonyms
coberai,
pertènnere
Sentences
a su chi asigiat is pagamentas dhu narànt Mateu
Etymon
ctl., spn.
exigir
Translations
French
exiger
English
to cash
Spanish
exigir
Italian
esìgere
German
fordern.
ateneàe, ateneàre , vrb: ateniare Definition
fàere tènnere, atzitzare, fàere a manera de apretare calecuna cosa, abbruxare unu terrenu ponendho su fogu a tentas aprontandhodhu po dh'arare; pònnere is operajos, is manorbas, a trebballare in sa tenta e fàere su trebballu de sa tenta totu a un'andhare (fàere a tenea, bogare sa tenta), pònnere a tenea, a filera, sighire in sa matessi cosa, fàere cun contivígiu, cun gana
Synonyms e antonyms
aciopai,
atiare,
atorigare,
auntzare,
incidai,
inciulai,
insissiligai,
intzullire,
ubetzare
/
achicai,
assissai,
atzipare,
ischichinare,
scarrabbussonai
/
agguantai
Sentences
ateneade su fogu, sinono su débbiu no brujat! ◊ ateneare sos canes
3.
pro educascione bisonzat de si ateniare ue bi at zente meda totu pro sa matessi cosa ◊ si est ateneau issu etotu a fae su trabballu
4.
is prus ateneaos faent sèmpere prus trabballu de is àteros ◊ po cini ist ateneau a trabballae incui nce tenet bonu dinare!
Etymon
srd.
Translations
French
fomenter
English
to foment
Spanish
fomentar
Italian
fomentare
German
fördern.
coberài , vrb: coberare,
coborai,
cobrare,
corbai,
crobare,
cropare 2,
cuberai,
cuberare,
cuberari,
cuperare,
cuverare Definition
cricare, agatare e arregòllere calecuna cosa chi serbit, fintzes fàere pagare unu dépidu
Synonyms e antonyms
abbogiare,
acatare,
acurumai,
aprovistare,
arragolli,
bruscare,
chilcare,
imbènnere,
pelcutzare
/
sdurri
Idioms
csn:
corbai su dinai, s'ora, su tempus, sa cosa, avocados; crobare zente = fàghere zente, chircare zente pro àere azudu in ora de bisonzu mannu; crobare ànimu, corazu (o crobare de ànimu, de corazu)= agatai, tènniri sa fortza, su coràgiu; crobare fama = parai fama; cuperau (nadu de criadura) = pipiu isbandonau de sa mama, lassau a chini dhu bolit pigai, agatau e arregortu
Sentences
comenti at a ai fatu a coberai totu cussu dinai! ◊ chi agiuet a su fatore a crobare prontamente missu o àtera zente (F.I.Mannu)◊ is pagus postus in Sardigna funt coberaus cun ispintas políticas ◊ candho, zente mia, as a crobare asséliu?! (A.Canalis)◊ canno cantat mannai deo cobero totu is allegas ◊ a gràscia chi lu avio cuverau cussu pacu de cosa chi giuchio! ◊ a su càntaru assortint is fémminas cun is brocas po coborai s'abba de bufai
2.
at già crobadu su sonnu chi fit perdendhe ◊ pregaus a Deus po chi si agiudit a coberai is grandus valoris de sa vida ◊ mira, santutza de oro, apo pérdidu su coro: no lu apas crobadu tue? (Grolle)
3.
s'assessori mi at donau apuntamentu, ma no si est fatu coberai ◊ mi addulcat su coro s'ammentu, ma no ti tia chèrrere prus crobare ◊ a babbu miu dh'apu a cuberai in domu? ◊ at cicau acantu fuat s'iscusórgiu e dhui at cuberau cinixu ◊ su ciuérgiu e s’ílixi si cuberant in atrus logus puru, ma su sardu dhu manixaus nosu feti!
4.
ant chircadu s'àidu e crobadu de si ndhe essire
Etymon
spn.
Translations
French
procurer,
trouver
English
to find,
to get
Spanish
encontrar,
cobrar
Italian
procurare,
procacciare,
esígere
German
besorgen,
fordern.
disafiài, disafiàre , vrb Definition
pònnere sa marrania, atzitzare a gherrare
Synonyms e antonyms
ammarranae,
ilmarranare,
marranare
Sentences
isciu chi ti at ameletzau candu ti at disafiau, cudha noti
Etymon
ctl., spn.
Translations
French
provoquer en duel
English
to challenge (to a duel)
Spanish
desafiar
Italian
sfidare a düèllo
German
fordern.
pertènnere , vrb: pretèndhere,
pretèndiri,
pretènnere Definition
pedire, bòllere a foedhos o cun fatas una cosa cun fortza, unu pagu a poderiu, cun o fintzes chentza ndhe àere diritu o arrexone; dimandhare a pobidha / pps. preténdiu, pretesu
Synonyms e antonyms
bòlere,
chèrrere,
pedie
Sentences
mi est pertenzendhe àteru dinari! ◊ no triballas e pretenes puru! ◊ s'Àrdia cheret nàrrere soledade in sos mamentos chi sa balentia ti pretendhet a èssere solu solu (P.Pillonca)◊ pedeus e pretendeus chi siat arrispetada e arriconnota sa língua nosta (G.Atzori)
2.
custa zòvana l'at pretesa Fulanu ◊ Cichedhu est pretenzendhe sa fiza de su dutore
Etymon
itl.
Translations
French
prétendre
English
to claim
Spanish
pretender,
exigir
Italian
pretèndere
German
verlangen,
fordern.