lígiu , nm: (lí-giu)
lillu,
lizu,
lixu Definitzione
erba e frore: lillu de Sant'Antoni o biancu, lígiu de Sant'Eleni; coment'e paragone po cosa bella meda, nau po istima mescamente de gente; in su giogu de is cartas (a iscoba), lillu est su puntu chi si faet contandho is ses / cun su númene lillu dhue at erbas meda: l. aresti (Ornithogalum umbellatum), l. arrúbiu (Hemerocallis fulva), l. de mari o de s'Assunta (Pancratium maritimum), l. de Maria (Amaryllis belladonna), l. de monti (Iris planifolia), l. indorau (Hemerocallis flava), l. persianu (Scilla peruviana) e àteras; in su giogu de is cartas, lillu bellu = su sete de oros / èssiri a chini lillu a chini frori = èssere sa matessi cosa, malos ambos, unu imbudhiau in peus
Sinònimos e contràrios
assunsena,
gherilitzu,
gixu,
lolloibbiancu
/
cdh. líciu
Frases
si est lillu ge infrorit! ◊ ti apu portau unu lígiu, arrosas e gravellus ◊ tres fizos chi ponent sa muda in custu logu che matzu de lizos friscos in s'altare
2.
cresche, lizu delicadu: piús ti altzas e ti afinas, piús ses apretziadu (P.Casu)◊ fit unu pitzinnu de vinti annos bellu che lizu càmpinu
Sambenados e Provèrbios
smb:
(De)ligio, (De)ligios, (De)lizzos, Liggios, Ligios, Lillu, Lillus
Terminologia iscientìfica
frs, Lilium candidum
Ètimu
ltn.
lilium
Tradutziones
Frantzesu
lis,
lys
Ingresu
lily,
flower de luce
Ispagnolu
azucena,
lirio blanco
Italianu
gìglio,
iris
Tedescu
weiße Lilie.
lígiu léghitu
lígiu 1 , agt: (lí-giu) liju lixu 1 Definitzione chi no arreschet po dhu tocare e po dhi passare cosa apitzu, chi est illascinosu, lisu Sinònimos e contràrios lísciu* / límpidu, netu | ctr. arraspiosu, arrescidhosu Maneras de nàrrere csn: lixu de fàcia = chi portat faci lègia de colori, in cara mala, chei sa tela Frases prima dogni matone, lixu lixu, fit de sa domo tua mustra e bantu (A.Dettori)◊ ti lasso sos ossos lixos lixos coment'e samunados ◊ gighet sas manos lígias: est chen'impreu perunu 2. fit un'ómine bàsciu, lanzitu e lígiu che chera ◊ de s'assuconu fit diventadu lígiu che chera.