Definizione Definizione
Sinonimi e contrari Sinonimi e contrari
Modi di dire Modi di dire
Frasi Frasi
Cognomi e Proverbi Cognomi e Proverbi
Terminologia scientifica Terminologia scientifica
Etimo Etimo
Traduzioni Traduzioni
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
àmina , nf: ànima Definizione
sa parte ispirituale o esisténtzia de su cristianu, su èssere personale de donniunu, distinta de su corpus, su chi faet sa vida de una carena umana; sa parte de mesu de una cosa, su meudhu de sa linna, sa parte méngius, prus de importu, su chiu de unu frutu chi portat ossu / min. animedha = pipiu
Sinonimi e contrari
consiéntzia
Modi di dire
csn:
fillu de ànima = criadura anzena leada a fiza; ànimi niedhu = chi no portat cusciéntzia, chi est dispostu a fai css. mali; bogai un'à. de pena = fàghere agabbare sas penas de su purgadóriu a ccn. cun pregadorias; à. fingia = fartzu, traitore, inganneri; à. pendida, pandia = in pena, chi est penendhe in purgadóriu, afrizida; ànimas pérdias = cundennadas a s'iferru, zente mala; bogaresindhe s'à. pro ccn. = fàghere css. sacrifítziu, ismeraisí; èssiri coru e ànima cun ccn. = èssere sempre paris, sempre de acordu, abbitàresi meda; pigai a s'à. (de s'ifadu chi est dendhe unu)= coment'e fàghere a dolore de istògomo, a gana mala, pigai a dónnia logu; sa gianna de s'à. = itl. epigàstrio; andaindi s'à. a unu = èssere morindhe de su disizu de carchi cosa; s'à. de unu frutu = sa purpa; s'à. de una cosa = sa parti de mesu; ou cun o sentza à. = fruciu, chi no frucit; bòmberenche su frocu de s'à. = catzàrendhe sos ogros, bombitare; pan'e ànimas = su pani chi faint po su spaciau o sa spaciada, sa dí de sa missa, po dhu donai a sa genti; sa bonànima = su spaciau, sa spaciada, su mortu; ànima mia líbbera!… = mi siat perdonau su chi seu pentzendi o nendi de malu, si no est abberu; de fid'e s'ànima = zenia de zuramentu; no… ànima bia = nemus, própiu nisciunus; pònnere carchi cosa subr'a s'à. a unu = ingarrigàreli carchi cosa grave de fàghere chentza farta
Frasi
s'ànima che det bolare a s'eternare in sinu a Deu! (P.Casu)◊ sas ànimas malas zirant a oras feriadas ◊ su duus de donniasantu est sa dí de is ànimas ◊ a sa majarza li fint intradas tres ànimas: unu sonadore, unu dutore e un'indivinu ◊ est un'ànima nighedha chi traichet a Deus e a Santos ◊ in vida tenit mala sorti chini portat s’ànima niedha (Bitiredha Melis)
2.
a sa missa, in crésia, ant dadu su pane de ànimas
3.
nd'eus a isciri cun chini si est crocau…, ànima mia líbbera! ◊ sa gatu est miaulendi che ànima pendida ◊ Sidoredhu pariat coru e ànima cun nosu ◊ de fid'e s'ànima, unu de bois mi at a traíghere! ◊ inoghe non che passat mai ànima bia ◊ ti lu ponzo subr'a s'ànima chi no iscóbies custu!
Etimo
ltn.
anima
Traduzioni
Francese
âme
Inglese
soul
Spagnolo
ánima
Italiano
ànima
Tedesco
Seele.