achèndhere , vrb Definizione
pònnere o pigare fogu a manera chi calecuna cosa abbruxet
Sinonimi e contrari
allúere,
allumae,
atzèndhere,
impampidhare,
incèndhere
| ctr.
irmòrrere,
istudai
Frasi
achendho sa candhela e miro s'istàntzia ◊ achèndhere sos fogarones ◊ sétzidu in su bancu de cuchina si fit achendhindhe su sigarru
Etimo
ltn.
accendere
Traduzioni
Francese
allumer
Inglese
to light
Spagnolo
encender
Italiano
accèndere
Tedesco
anzünden.
allúere , vrb: allúghere,
allui,
allúiri,
alluri,
allúxiri Definizione
fàere cumenciare a tènnere (su fogu), a giare lughe (una lampadina): nau de ccn., chi luego si leat arrennegu / pps. allúghidu, allutu
Sinonimi e contrari
achèndhere,
allumae,
atzèndhere,
incèndhere
| ctr.
bochire,
studai
Modi di dire
csn:
allúghere sa fatza a iscavanadas = pigai a bussinadas a faci; allúiri a unu = bogai fogu, nàrrere male de unu, bogàreli cosas chi no sunt
Frasi
allughe sa lampadina ca semus a s'iscuru! ◊ su manzanu in zerru sa prima cosa est de allúghere su fogu ◊ su fogu no alluit, no pigat pampa ◊ depis alluri su fogu po cori sa cosa
2.
ti allugo sa fatza a iscavanadas, si no mi l'agabbas! ◊ chi volet in s'aera su chisinu, sas molas allughídebbos in focu!
3.
issa fiat su masedúmini fatu a persona, su pobidhu si alluiat po dónnia cositedha
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
allumer
Inglese
to light (up)
Spagnolo
encender
Italiano
accèndere
Tedesco
anzünden,
einschalten.
allumàe , vrb: allumai,
allumare,
allumiai,
allummare Definizione
fàere cumenciare a tènnere (su fogu), a giare lughe (luma), fràmula; fàere o giare lughe / allumare fogu a ccn. = isparai
Sinonimi e contrari
achèndhere,
allúere,
allupiare,
atzèndhere,
imbièscere,
incèndhere,
tènnere
/
allugare,
illucherare
Frasi
si at allumadu sa pipa ◊ at allumadu e istudadu su fogu ◊ sos lampos, fatuvatu, in tantu iscurigore allumant de fiama s'orizonte (A.Spano)
2.
bidiat sa luna annadendi in su mari e is piscis allumiendi su celu logu de is istedhus
3.
ista sériu, mighi ti allumo a iscantarzada! ◊ sos Sardos cumandhantes avisados su fogu lis allumant de manera chi, sendhe s'atomosfera oscuressida, s'est a s'isparu insoro isclaressida (R.Congiu)
Etimo
itl.
allumare
Traduzioni
Francese
allumer
Inglese
to light (up)
Spagnolo
encender
Italiano
accèndere
Tedesco
anzünden,
einschalten.
escabítu , nm Definizione
cosighedha fine bona a tènnere po allumiare su fogu
Sinonimi e contrari
chimuza,
frustigalla,
pampuzia
Traduzioni
Francese
substance pour allumer le feu
Inglese
tinder
Spagnolo
yesca
Italiano
ésca per accèndere il fuòco
Tedesco
Zunder.