óbiga, óbighe , nf, nm: ópica,
ópiche,
ópicu,
úpigu Definizione
arretza a forma de sacu, acapiada a una pértia, po piscare trota, fata cun pigionatzos de ollastedhu de erriu (ma a logos fintzes gamu, àghimu); in cobertantza, brulla mala, fura / min. obighedhu
Sinonimi e contrari
arraciallu,
arretza,
filau,
ganghiledhu,
trotiadore
/
ghelea,
giogada
Modi di dire
csn:
fàghere s'óbiga = nadu in suspu, fàghere una cosa in debbadas, fàghere una cosa seguramente irballada; tortu che un'óbiga = dortu a unu gantzu (nadu de ccn., chi no arrexonat e no ponet mente)
Frasi
fint in su riu trazendhe s'óbiga prena de trota e ambidha ◊ tiu Gabini abiat pistau àndhalas de piscadore, cun arretzas a codhu, su berticale e s'ópiche
2.
si cumandhas a isse già la faghes s'óbiga: mancu t'iscurtat! ◊ si ti pones a isse a sótziu già la faghes s'óbiga!…◊ bi est istada sa ruina de s'annada mala e de sas óbigas
Terminologia scientifica
ans
Traduzioni
Francese
filet de pêche en forme de sac
Inglese
sack net
Spagnolo
red en forma de saco
Italiano
réte a sacco
Tedesco
sackförmiges Netz.
obighédhu , nm: opighedhu,
pighedhu Definizione
min de óbiga: genia de arretza pitica, intéssia craca, intrada in d-una frochidha de ferru posta in màniga
Terminologia scientifica
ans
Traduzioni
Francese
petit filet de pêche
Inglese
small creel with a handle
Spagnolo
red pequeña
Italiano
cóppo
Tedesco
Kescher.
pecàdu , pps, nm: pecau Definizione
de pecare; sa curpa o neghe de su male chi si faet cunsiderau coment'e ofesa a Deus / feu, légiu che su pecadu = feu chi faet a tímere, légiu meda
Sinonimi e contrari
crupa
Frasi
perdonu, Deus meu, apo pecadu!
2.
est pecadu su meu s'in su sole bido a Tie, bonu Deu? ◊ pecau cuerrau est mesu pedronau ◊ pecadu est a furare e a bochire ◊ sa giustíssia dhu tirit: est légiu che su pecau! ◊ sos pecados a si ndhe impudare no abbastat pro ndh'èssere innetiadu ◊ candho apo ischitidu ogni pecadu, líbberu curra in padros de lugore!
Cognomi e Proverbi
prb:
pecados de babbu, fizos los pianghent
Etimo
ltn.
peccatum
Traduzioni
Francese
péché
Inglese
sin
Spagnolo
pecado
Italiano
peccato
Tedesco
Sünde.
pénsiu , nm: péntziu,
péssiu,
préssiu,
pressu Definizione
genia de mata e de frutu maduru (upm), tundhatzu, lisu lisu o fintzes pilosedhu a fora, prupa grussa e po su prus grogància e suciosa, ossu arrasposu cun chiu a bisura de méndhula: su frutu si podet distínghere in duas genias, duraghe (sa prupa no istacat de s'ossu) e isperrache (sa prupa istacat bene); su pl., is préssius, genia de druche fatu cun duas bocitedhas apicigadas apare e ispergiadas cun tzúcuru a fora (e sèmpere is préssius candho si foedhat de is matas)/ calidades de p.: préssiu petza (duraghe, cun sa prupa saboria meda e aghedhosa, tostada), muscadedhu, nughe/pruna (a pigiolu lisu lisu), galleta, istrecau, a bisura de orrodighedha e ossu pitichedhedhu
Sinonimi e contrari
péssiche,
prèssaba
Frasi
in s'ortu dhui tèngiu is nugis e is pénsius
2.
no ti papes su péssiu crua! ◊ apu pigau una cascita de préssiu
3.
it'est custu leu in francas de isprama arrúbiu-fexi, grogànciu-pénsiu? (S.Vargiu)
Terminologia scientifica
frt, Prunus persica
Etimo
ltn.
persicus
Traduzioni
Francese
pêche,
pêcher
Inglese
peach (tree)
Spagnolo
melocotonero,
melocotón
Italiano
pèsco,
pèsca
Tedesco
Pfirsichbaum,
Pfirsich.
péssiche , nm: péssie,
péssighe,
péssighi,
péssua Definizione
genia de mata e de frutu matucu (upm), tundhatzu, lisu lisu o fintzes pilosedhu a fora, prupa grussa e po su prus grogància, ossu arrasposu cun chiu a bisura de méndhula: su frutu si podet distínghere in duas genias, duraghe o rósigu (sa prupa no ispicigat de s'ossu) e isperrache o ispitzigaditu (sa prupa istacat bene)/ calidades de p.: préssiu petza (duraghe, cun sa purpa saborida meda e aghedhosa), muscadedhu, nughe (lisu lisu), galleta (istrecau, ciatu)
Sinonimi e contrari
pénsiu*,
pérsiga,
prèssaba
Frasi
amus prantadu péssighes ◊ sos péssighes si che sunt sicos ◊ su péssighe est in frore
2.
totu su péssighe ndh'amus bodhidu ◊ dàemi duos péssighes! ◊ ant fatu pilarda de péssua ◊ custu est péssighi crua!
Terminologia scientifica
frt, Prunus persica
Traduzioni
Francese
pêcher,
pêche
Inglese
peach (tree)
Spagnolo
melocotonero,
melocotón
Italiano
pèsco,
pèsca
Tedesco
Pfirsichbaum,
Pfirsich.
písca , nf Definizione
su piscare, su trebballu de is piscadores
Sinonimi e contrari
piscada,
piscadu
Modi di dire
csn:
p. a tràinu, p. a bullentinu; arrennèsciri a fai p. = revèntere, resurtare a un'iscopu
Frasi
sunt otantaxincu dis chi seu in mari e depu fai una bona pisca ◊ baidindi aillargu e gheta sa retza po sa pisca
2.
cun tui gei ndi apu fatu una de pisca!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pêche
Inglese
fishing
Spagnolo
pesca
Italiano
pésca,
pescagióne
Tedesco
Fischen,
Fischfang.
piscàdu , pps, agt, nm: piscau Definizione
de piscare; totu su pische cassau: a logos, su p. est sa lissa e fintzes solu pische
Sinonimi e contrari
pisce
/
lissa
Frasi
istanote at fatu note bona e ant piscadu ◊ candho est rúpidu, su soru ndhe cheret piscadu
2.
sos macarrones si manigant piscados
3.
sos piscadores sunt torrendhe cun sas barcas pienas de piscadu ◊ mi ant bogadu a manigare unu cantu de piscadu ◊ innoi dh'at cotu su piscau, in sa sartàina? ◊ dhi praxiat a bandai a s'oru de su frúmini po iscabbulli piscadedhu
Cognomi e Proverbi
prb:
chie cheret piscadu su culu s'ifundhet
Etimo
spn.
pescado
Traduzioni
Francese
pêché
Inglese
fishing,
fished,
catch
Spagnolo
pescado
Italiano
pescato,
pescagióne
Tedesco
gefischt,
geangelt,
Fischfang.
piscagiólu , nm, agt: piscajolu Definizione
chie piscat, chi serbit a piscare (deosi si narat fintzes de sa terudha pertunta, cussa de aggrumai, po piscare s’ispruma)
Sinonimi e contrari
piscadore
Frasi
sa balca piscagiola piscat in altu mare aligusta e pazellu…◊ sos piscajolos batint su pische friscu dae Bosa, a bidha
2.
dae sa fentana si nche vident duas barcas piscajolas
Etimo
itl.
pescaiolo
Traduzioni
Francese
chalutier,
bateau de pêche
Inglese
fishing,
fishing boat
Spagnolo
pesquero
Italiano
pescheréccio
Tedesco
Fisch…
subbacuài , vrb Definizione
piscare asuta de s'abba
Traduzioni
Francese
pêche sous-marine
Inglese
to go in for underwater fishing
Spagnolo
hacer pesca submarina
Italiano
fare pésca subàcquea
Tedesco
Unterwasserjagd treiben.