Definizione Definizione
Sinonimi e contrari Sinonimi e contrari
Modi di dire Modi di dire
Frasi Frasi
Cognomi e Proverbi Cognomi e Proverbi
Terminologia scientifica Terminologia scientifica
Etimo Etimo
Traduzioni Traduzioni
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
píra , nf Definizione
genia de mata, fintzes manna, e de frutu (upm) tundhitu e (po su prus) coment'e a punta a cara a su nasedhu, a prupa grussa e po su prus abbosa: sa mata faet linna bona po òpera e si ponet meda po frutuàriu (innestada in su pirastu)/ min. pirighedha (chi a logos narant a su balladore o pimpirillodhi de sa rosa canina), pirixedha; piredha = genia de pira areste / calidades de pira: antoniessale, butiru, campana, camusina, de sè, frarisca, ispadona, melendrinu, montò, muscadedha, orzale, piraula, pirinzinu; p. chidonza, tidòngia = melaghidòngia
Modi di dire
csn:
p. de zerru = calidade chi repitit fintzas a zerru, chi est bona tempus meda apustis bodhida (in atunzu); p. fata = allardada, cundhia, matzi niedha, tzúriga, unu pagu inniedhigada (in colore de castanza), in sa menzus muta pro manigare; p. irfata = passada, chi no est prus bona, fintzas chentza èssere própiu guasta; p. cherfa = chi no est ancora in muta sua pro la manigare; p. cota = budhida in abba o cota in furru; p. de origa = oritzina; apisile de p. = màtulu de zuncu fémina (o fintzas ràfia) fatu a nodu in mesania (pro lu pòdere apicare) a manera de resurtare a zisa de iscóbulu, onzi ena de zuncu cun duos cabos pendhindhe ue si prendhet sa pira a su nasedhu; giúghere a unu dae sa pira a sa mela = aguantaidhu aspetendi, cun arreghèscias, a candu narendidhi una cosa e a candu un'àtera; leare p. pro pirastru = pigai allu po cibudha, leare una cosa pro un’àtera, cumprèndhere male
Frasi
sos pirastros s'innestant a pira ◊ sas piras sunt barriadas de fiore ◊ tenzo de iferchire cosa 'e piras ◊ cerésias e piras funt biancas che sa ní de su frori chi portant
2.
mamma sa pira dh’isperràt e dha faiat a piladra po dha papare in s'ierru ◊ sa pira segundhu sa calidade est abbosa ◊ si totu custu frore benit a bonu amus pira meda, ocannu ◊ toca abbissi est fata custa pira! ◊ cussa mata su Signori dh'iat destinada a fai miràculus e non pira!
Cognomi e Proverbi
smb:
Pira, Piras
Terminologia scientifica
frt, Pyrus communis
Etimo
ltn.
pira
Traduzioni
Francese
poirier,
poire
Inglese
pear (tree)
Spagnolo
peral,
pera
Italiano
péro,
péra
Tedesco
Birnbaum,
Birne.