indàtalu, indàtari, indàtaru, indàtere, indàtile, indàtili, indàtiru, indàtula, indàtulu , nm, nf Definizione
su frutu (upm) chi faet sa palmaera o pramma de indàtulos / genia de animaledhos croxudos de mare cun corgiolu a duas perras: indàtili de mari (lithodomus lithophagus), indàtili biancu (un'àtera creze de i.), indatiledhu (solenomya togata)
Sinonimi e contrari
dàtari,
ingàtula,
lindàteri
Frasi
custa pramma faghet indàtula meda, paret fintzas madura ma no est bona, no zughet purpa
Etimo
spn.
dátil
Traduzioni
Francese
datte
Inglese
date (palm,
mussel)
Spagnolo
dátil
Italiano
dàttero
Tedesco
Dattel.
palmaèra , nf Definizione
nada fintzes pramma chentz'àtera distintzione, est una genia de linna chi benit de s'Àfrica e de s'Àsia e faet a mata manna meda: faet unu truncu modhe, paret feurra, e no si distinghent is diferentes pígios de sa linna, no faet naes ma solu fògias chi essint de su truncu etotu a bisura de corona (una a fiancu de s'àtera in su matessi paris), longas meda e in totu sa longària a tiras ispartzias (puntudas che ispinas is primas) fintzes a sa nerviadura principale chi est grussa e forte, e in pràtiga funt totus in sa punta de sa mata (ca is prus bàscias si sicant e ndhe orruent o che dhas segant), su frutu (indàtili) dhu faet cussu puru in s'oru de sa punta, ue bogat una genia de iscova manna isprata cun is pertiedhas totu càrrigas de una genia de frutu a bisura de olia chi candho est lómpiu cotu portat sa prupa druche meda e in colore de castàngia; títulu de onore chi si giaet a una/unu chi s'istimat meda, est fintzes símbulu de vitória apitzu de su male e de prémiu a is santos màrtires, est fintzes paragone po bellesa / domíniga de p. = sa domíniga innanti de Pascamanna, chi arregordat candho Cristos est intrau a Gerusalemme cun sa gente chi dhu portàt in panteos
Sinonimi e contrari
indàtili
2.
vido s'ànima tua, parma vera, chi mi ndhe vocat donzi male! ◊ candu acabbat de curri, issu puru at a pigai sa prama ◊ fígiu 'e mamma, ses bellu che una pramma!
Terminologia scientifica
mtm, Phoenix dactylifera
Traduzioni
Francese
dattier
Inglese
date-palm
Spagnolo
palma datilera
Italiano
palma da dàttero
Tedesco
Dattelpalme.