Definizione Definizione
Sinonimi e contrari Sinonimi e contrari
Modi di dire Modi di dire
Frasi Frasi
Cognomi e Proverbi Cognomi e Proverbi
Terminologia scientifica Terminologia scientifica
Etimo Etimo
Traduzioni Traduzioni
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
mindía , nf: mundhia,
mundia,
munnia Definizione
àliga, cosa de mundhare; léndhine, is oos de su preugu, su preugu etotu / fàghere su logu a netu e a mundhia = pinnicai totu, leàrendhe totugantu chentza bi lassare nudha, furendhe o lendhe… a furadura
Sinonimi e contrari
léndhine,
mandioledha,
mundhítzia,
mundhulia,
peogu,
pidúciu
/
brutore,
mughedhu 1
Frasi
sa domo sua est prena de mundhia: si b'intrades bos leat s'alenu
2.
mundhia pro mundhia menzus mi boco sa mia!◊ po santa Luxia passus de mundia, po nadali passus de orgiali, po santu Sabbustianu passus de bòi domau
Cognomi e Proverbi
prb:
zente bia faghet mundhia
Terminologia scientifica
crp, pediculus humanus capitis, p. h. vestimentorum, phtirius pubis
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pou
Inglese
louse
Spagnolo
piojo
Italiano
pidòcchio
Tedesco
Kopflaus,
Laus.
peógu , nm: peuju,
piogu,
piugu,
pleugu,
pregu,
préigu,
preogu,
preucu,
preugu,
préugu,
prigu,
priogu,
priucu,
priugu,
pruigu Definizione
preugu canu, genia de bobboi pitichedhu chi si atacat a sa carena (de animales e de gente), mescamente ue dhue at pilu, e suspit su sàmbene: est símbulu de poberesa e si narat in parte de poberesa etotu, de cosa a míndhigu; bobboitedhu de mare chi dhi assimbígiat, fintzes una genia de bobboitedhu chi ponet a is puntas modhes de is matas (piogu birde)/ priogu de porcu = genia de erba chi faet in is laores (Krubera peregrinum)
Sinonimi e contrari
mandioledha,
mindia,
mundhítzia,
pidúciu
/
tíngiu
Modi di dire
csn:
sa cria de su préigu = líndiri; préigu pudhinu = su chi ponit a is pudhas; iscroxai su priogu po sa pedhi = èssere limidos a s'úrtimu etzessu, asuriosos a meda; èssiri che priogu in bussa de seda = crèresi tropu, pàrreresi prus de su chi unu est, fàghere su tostu, s'intreu; priogu a pedhi = meda
Frasi
in cussa domu dhoi fut su priogu a pedhi! ◊ inue fato istare unu peogu bi ndhe colloco chentu che a tie! ◊ totu prozetos mannos fora 'e logu, che isparare a balla a su piogu! (L.Ilieschi)◊ su sàmbene che fit suzonau de su priucu ◊ sa carrotza fiat prena de pínnighe e de pregu ◊ su maistu abbaidàt dónnia mengianu is pilos de is piciochedhos po bíere si dhue iat preugu
2.
labai cussu gatu, su priogu in bussa de seda: dhi apu postu pisci e no ndi papat!
3.
cussu dinai no dhu bollu, no tengu abbisóngiu de su priogu cosa tua!
Cognomi e Proverbi
prb:
alleputziu che priogu in bursa de seda ◊ s'arriu currit a mari, su priogu sempri a is pòbirus
Terminologia scientifica
crp, pediculus humanus capitis, p. h. vestimentorum, phtirius pubis
Etimo
ltn.
peduc(u)lus
Traduzioni
Francese
pou
Inglese
louse
Spagnolo
piojo
Italiano
pidòcchio
Tedesco
Kopflaus.