Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

bòcia 1 , nf Definitzione genia de fatura de unos cantu bestimentos de fémina, coment'e ufradas, a bòcia Ètimu ctl. botxa Tradutziones Frantzesu bouillon Ingresu puff Ispagnolu bullón Italianu sbòffo Tedescu Puff.

búfida , nf, nm: búfita, búfiu Definitzione súlidu chi si bogat de buca unu pagu a moida, comente si faet sentindho ifadu Sinònimos e contràrios assúpidu, bufada 1, irbúfida, súrbidu 1, súrfiu Frases comente si est bidu iscapu, su sirbonedhu at iscutu búfidas de cuntentesa ◊ s'intenniat sa sughe a búfitas allatanne ◊ comenti mi apubànt, is procus betànt cos’e búfius e si nci fuiant Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu soupir d'ennui, d'impatience, mouvement d'ennui, d'impatience Ingresu snort, puff Ispagnolu resoplido Italianu sbuffata, sbuffo Tedescu Schnauben.

fumàda , nf Definitzione su fumare, su fàere fumu Sinònimos e contràrios afumiada, fumiada Maneras de nàrrere csn: dare sa f. = fàghere unu sinnale cun su fumu; leare prestu sa f. = primmaisí luegus; èssere una f. = una furriada de ogus, un'iscutighedha 2. una fumada ebbia est custa vida! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fumée Ingresu puff of smoke Ispagnolu humareada Italianu fumata Tedescu Rauchen.

isúfiu , nm: isúnfiu Definitzione ària o alenu chi si bogat, nau mescamente de animales e fintzes in su sensu de fortza / leare a ccn. a isúfios = chentza crabbu Sinònimos e contràrios ispaporada, isúlfida, súfiu 1, súlidu, tzúfiu / àlchida, impita Frases aiat bidu su trenu a isúnfios, trazendhe una laghiza de vogones ◊ cussa batu mi est essida a isúfios ◊ a issa bi pranghet su coro bidindhe cudhu chena isúfiu perunu, lanzu che corru e cun sa cara groga 2. no tengu isúfiu, a fai cosa meda ◊ si est falendhe, est a punt'a mòrrere, ma de isúfiu ndhe zughet ancora! ◊ fit un'ominedhu de pagu isúfiu Tradutziones Frantzesu souffle, force Ingresu puff, strenght Ispagnolu resoplido, fuerza Italianu sbuffo, fòrza Tedescu Schauben, Kraft.

isufulàre , vrb: isulfulare Definitzione èssere o istare a isúlfidas, a súlidas, a búfidos Sinònimos e contràrios irbufidare, isufiare Frases su trau comintzat a irrúilos, a marrare in terra, isufulendhe cun sas tivas de su nare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu souffler, haleter Ingresu to puff Ispagnolu resoplar Italianu sbuffare Tedescu schnauben.

rúschida , nf, nm: rúschidu, rúscida, rúscidu Definitzione su sonu a sorrogu chi faet cun s'ogroena, cun sa buca e su nasu unu dormiu chi arrespirat male; assúpidu de isalenadas mannas / rúscidu de refreu = sarragadura Sinònimos e contràrios corróschiu, forróschiu, sarragu, sorroscru / irbúfida, isúlfida Frases isse lasseit sos amigos a rúschida e che esseit a pònnere mente a su trabàgliu ◊ s'intendhiant sas rúschidas de cudhos duos drommidos ◊ fit drommida a rúschida 2. su pudhedru est cadredhendhe a brincos e a rúschidos ◊ a rúscidas sos pudhedros brincant dae mata in mata (B.Truddaju) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ronflement, ébrouement Ingresu snore, puff Ispagnolu ronquido, el bufar del caballo Italianu russaménto, sbuffo del cavallo Tedescu Schnarchen, Schnauben.

rusciàre , vrb Sinònimos e contràrios roschidare, surbuschiare Frases su cadhu si est pesadu a crabitinos ruscendhe che dimóniu Tradutziones Frantzesu haleter, s'ébrouer, souffler Ingresu to puff Ispagnolu bufar Italianu sbuffare Tedescu Schnauben.

sulàda , nf Definitzione su sulare; fintzes genia de súrbiu chi faent unos cantu animales coment'e arrennegaos o timendho Sinònimos e contràrios isufulada, sulvilada Frases sa pampa a dógnia sulada de bentu tzacat e cincidhat ◊ a s'anzone mortu li at dadu duas o tres suladas pro l'iscolzare menzus 2. in sos beranos, candho bigiaiant sas bachitas, sas bórridas poniant sa paura a colpos de ramuzu e a suladas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu souffle, ébrouement Ingresu puff, snort Ispagnolu soplo, bufido Italianu sóffio, sbuffata Tedescu Blasen, Schnauben.

sulvàre , vrb: surbare, surbiai, surbiare, survare, surviare Definitzione bogare súlidu, fintzes súrbiu; arrespòndhere a súlidas, a ufas, cun ifadu; fintzes nàrrere cosa a ccn., unu pagu coment'e cossigiandho, osservandho, abbetiandho Sinònimos e contràrios suai / ammuinai 1, fruscidare, frusiai, frusitai, moidare, múere, sulietai, surbiai, zumiai Frases sos minores s'incrunant, ufrant sos cavanedhos e surbant supra de sa bràsia ◊ candho uchidiant su mannale a sos pitzinnos lis davant s'ambesuca a la survare ◊ su focu est tenendhe ca su ajaju cada tantu l'est surbandhe ◊ si survavat sos pódhiches cancaratos dae su fritu 2. "Priucosos irrichitos!" - mi aiat survatu in s'oricra mutzere mea ◊ "No est neche nostra si su binu fit tropu forte!" surbant sos cumpanzos Ètimu ltn. *subilare Tradutziones Frantzesu souffler Ingresu to puff Ispagnolu soplar Italianu soffiare Tedescu blasen.