acorràe 1, acorrài , vrb: acorrare,
aggorrare Definition
pònnere in s'acorru, intrare in logu serrau e fintzes pònnere in presone; arregòllere, ammuntonare cosa a un'oru, atobiare a unu logu
Synonyms e antonyms
acorralai,
aggrogogliai,
imbachilare,
immandrare,
incortae,
incortigliai
/
imprasonai,
tenturare
/
acolondrare,
afachiare,
arrocare,
assortai,
assortí,
ghirare,
tenturai
Idioms
csn:
acorrai a bidha = ghirare a bidha; acorrai su cuntzillu comunali = reunire su cossizu
Sentences
che los acorrat in unu chizone e los leat a colpos ◊ depio fàchere sos adiles pro che aggorrare sos crapitos ◊ su boinarxu est acorrendi su tallu ◊ a ora de acorrai, is brebeis funt torradas a solas ◊ e immoi candu si torraus a acorrai po fai is assessoris?
2.
sa zustíssia nche los at acorrados totugantos ◊ lah ca ti acorrant su bestiàmini!
3.
toca, piga s'iscova e acorranci totu a cudha parti! ◊ est acorrendi s'àliga iscovada cun sa pàlia ◊ apu a bolli bí, a sa scuada de sa festa, chi ant acorrai dinai meda!
Scientific Terminology
pst
Etymon
srd.
Translations
French
diriger
English
to shut in,
to convoy
Spanish
acorralar,
encerrar,
encaminar
Italian
convogliare,
rinchiùdere
German
leiten,
einschließen.
afilàe, afilàre , vrb Definition
andhare a ccn. parte (filu); andhare a filu, fàere su dovere, andhare a deretu, pònnere mente, cumprèndhere un'arrexonamentu, arrexonare bene, incarrerare a una filada o arrennèscere a cumandhare a ccn.; abbarrare a tropu faendho sa matessi cosa o de sa matessi manera cun pagu o nudha cunsideru, deasi comente acucat
Sentences
e a ue ses afilendhe? ◊ sa crapa afiladora est sa chi afilat sas berbeghes ◊ no bi lu poto afilare a su cumandhu, a fizu tou! ◊ fint timendhe chi sa zustíssia no si esseret afilada a domo issoro ◊ bidu l'as a ue ant afiladu sas berbeghes mias? ◊ depimus afilare chito pro pòtere arribbare prima
2.
est peus de s'àinu: no bi afilat mancu si lu leas a fune! ◊ già ndhe tenimus sa proa bastante chi no afilas si no cun sa fune! (R.Marras)◊ cristianu revessu: itesisiat chi li nias a fàghere, no bi cheret afilare!
3.
candho l'afilat a fàghere gai est peus de cudhu sonadore ◊ l'at afilada a fàghere tempus malu e no cheret cambiare ◊ su macu est a ue l'afilat ◊ l'at afilada a bèndhere ca li cumbenit de prus ◊ totu a cussa domo che ant afiladu a fàghere su nidu, sas rúndhines: in sas de acurtzu mancu unu!
Etymon
srd.
Translations
French
se diriger
English
to head for
Spanish
dirigirse
Italian
dirìgersi
German
sich wenden.
deretàre , vrb: adaretzai Definition
fàere dritu, deretu, pònnere prantau o chi si potzat aguantare a solu, chistire assentau, pònnere adderetu, chi andhet bene o comente si tocat; imbucare, andhare o punnare a cara a calecunu logu, cumenciare a fàere calecuna cosa; fintzes lòmpere, giare a pitzu a ccn.
Synonyms e antonyms
acampaniare,
acodomai,
aconciai,
aggheretzare,
assantai,
assetiai,
indritare
/
abiai,
comentzari,
coviare 1,
incaminare,
incarrebai,
temperare
| ctr.
isordulare
2.
su pastore nche deretabat sas crapas ribu ribu ◊ su pastore at deretau su bestiàmene a su miliacru ◊ at deretau a prànghere, a pròghere ◊ a ube sezis deretandhe? ◊ si deretant a sa funtana a si labare ◊ totu cussas cambiales… giai ti ndhe as a abbizare candho deretant a ti arribbare sos pacamentos!
3.
si li dereto a costas che lu collint chin sa panga!
Etymon
ltn.
directiare
Translations
French
diriger,
se diriger
English
to direct
Spanish
dirigir,
dirigirse
Italian
dirìgere
German
richten.
impugnàre , vrb: impunnae,
impunnai,
impunnare Definition
andhare (o fintzes fàere andhare) a cara a unu logu, a un'ala, a calecuna cosa (o a ccn.) coment'e cricandhodha, po dha bòllere, o fintzes po che dha bogare o àteru
Synonyms e antonyms
apititai,
imbonai,
petire 1,
punnai,
tirai,
tocai 1
/
incarrebai
Sentences
movet sas alas incogoristida e impugnat sas úngias contr'a mie (P.Pisurzi)◊ soli impunnat a s'ocasu ◊ como est impunnendhe a inoghe! ◊ a cali parti apu a impunnai? ◊ immoi impunnaus a bidha, a domu ◊ si ant atuau su baullu e impunnant conca a crésia ◊ po si vengai, pigat is ferrus de tundi e s'impunnat a Brai disafiendidhu ◊ su pastori impunnat su bestiàmini in sa filada
2.
ma labai a nd'èssi bogau cussu: dèu puru mi seu impunnau a su billetu de centumila! ◊ cussa piciochedha impunnat tropu a su paru sodrau
Etymon
ltn.
in pugnare
Translations
French
aller,
se diriger,
se tourner
English
to go,
to aim
Spanish
andar
Italian
andare,
tèndere,
dirìgere,
vòlgere
German
streben.
irvinghinzàre , vrb: isvighinzare,
isvirghenzare,
isvirghinzare,
ivirghinzare Definition
aprontare; fàere andhare, mandhare in su camminu giustu, educare
Synonyms e antonyms
ammanitzare
/
abbiare 1,
incarrebai
Sentences
isvirghínzadi, chi amus it'e fàghere meda!
2.
est unu giòvanu bene isvirghinzadu ◊ sa crabitedha che l'ant isvighinzada peri sas camineras
3.
che furant ómines ricos, féminas e pitzinnos apenas ivirghinzados ◊ da bi ndhe cheret de passéntzia chin sos pisedhos, a candho a che los vídere irvinghinzados!
Translations
French
diriger,
acheminer
English
to direct
Spanish
encaminar
Italian
instradare
German
leiten.
iscordolàre , vrb: iscordulare 1 Definition
andhare, afilare, su si pònnere e mòvere coment'e a cordone, a filera, foedhandho de bestiàmene meda (o fintzes de gente o àteru) chi si movet
Synonyms e antonyms
iscúrrere
Sentences
trubba sas bacas, za iscordolant!
Translations
French
se diriger,
sortir
English
to pour out
Spanish
fluir
Italian
defluire
German
abfließen.