abbiàre 1 , vrb Definition
pònnere in sa bia, apèrrere sa bia po chi ccn. cosa passet bene
Synonyms e antonyms
incarrebai,
irvinghinzare,
tocai 1
Idioms
csn:
abbiare s'abba in sa cora, in su surcu = incarrerai, agiudai s'àcua a passai arregollendindi sa malesa chi istrobbat; abbiare una cosa a unu = nàrriri o arregordai una cosa a unu po chi dhoi pentzit o dha fatzat
Sentences
li cheret abbiadu a fàghere cudha cosa, a bortas chi si ndhe siat irmentigadu, o chi no bi apat pessadu! ◊ tantu za ndhe faghes de cosa, ti no ti l'abbiant sos àteros, a tie!…
2.
comente podes sos súlcios abbia! ◊ s'abba in sa cora cheret abbiada si bi at malesa, ca sinono no colat
Etymon
srd.
Translations
French
acheminer
English
to direct,
to start
Spanish
encaminar
Italian
avviare
German
leiten.
acorràe 1, acorrài , vrb: acorrare,
aggorrare Definition
pònnere in s'acorru, intrare in logu serrau e fintzes pònnere in presone; arregòllere, ammuntonare cosa a un'oru, atobiare a unu logu
Synonyms e antonyms
acorralai,
aggrogogliai,
imbachilare,
immandrare,
incortae,
incortigliai
/
imprasonai,
tenturare
/
acolondrare,
afachiare,
arrocare,
assortai,
assortí,
ghirare,
tenturai
Idioms
csn:
acorrai a bidha = ghirare a bidha; acorrai su cuntzillu comunali = reunire su cossizu
Sentences
che los acorrat in unu chizone e los leat a colpos ◊ depio fàchere sos adiles pro che aggorrare sos crapitos ◊ su boinarxu est acorrendi su tallu ◊ a ora de acorrai, is brebeis funt torradas a solas ◊ e immoi candu si torraus a acorrai po fai is assessoris?
2.
sa zustíssia nche los at acorrados totugantos ◊ lah ca ti acorrant su bestiàmini!
3.
toca, piga s'iscova e acorranci totu a cudha parti! ◊ est acorrendi s'àliga iscovada cun sa pàlia ◊ apu a bolli bí, a sa scuada de sa festa, chi ant acorrai dinai meda!
Scientific Terminology
pst
Etymon
srd.
Translations
French
diriger
English
to shut in,
to convoy
Spanish
acorralar,
encerrar,
encaminar
Italian
convogliare,
rinchiùdere
German
leiten,
einschließen.
adobiài , vrb: atobiae,
atobiai,
atobiare,
atobiari,
atoviare Definition
bènnere apare de personas, animales o cosas chi si movent s'unu a cara a s'àteru, nau fintzes in su sensu de si agiuare apare o de agiudu, de si pònnere ananti coment’e a firmare a ccn. o calecuna cosa; andhare o cúrrere aifatu a ccn. po dhu aciapare / atobiaisí faci po faci cun… = abbojàresi própriu acurtzu, a cara a cara cun…
Synonyms e antonyms
abbogiare,
abbruncai,
addopare,
azobiare,
coviare,
obiai
/
agiudai
/
agatare,
tènnere
Sentences
est andau a si atobiai cun calincunu ◊ eus a atobiai a chini nau dèu ◊ candho che tocat su mesunote atoviamus a pratza ◊ funt andhaos in medas a dh'atobiae a s'istatzione ◊ a sa essida de bidha fradi miu atóbiat cun cust'ómini e…
2.
fendi sa cummédia, unu fuedhat e s'atru dh'atóbiat
3.
lassa istai is prantus, ca no atóbiant a nudha!
4.
atobiaidedhu, a cussu, ca mi at isdorrobbau! ◊ is bagadias si ammachiànt avatu de cussus bellus piciocus e is mamas no isciant comenti fai a dhas atobiai
Translations
French
rencontrer,
acheminer
English
to meet,
to convoy
Spanish
encontrar,
topar
Italian
incontrare,
convogliare
German
begegnen,
treffen,
leiten.
ghiài , vrb: agghiai,
ghiare Definition
inditare su camminu bonu, acumpangiare in su camminu giustu, cossigiare su de fàere; fintzes bogare, fàere istesiare gente o animales, imbiare
Synonyms e antonyms
giúchere,
leai
/
mandai
Sentences
su pastore fit ghiendhe sas berveghes a sa pastura ◊ su Segnore mi at ghiadu che Babbu ◊ sighi s'istiga de s'arte chi ghiat a portos de lugura! (P.Casu)◊ cherzo un'ispera de lughe chi mi ghiet ◊ at ghiadu sos sentidos mios in caminos de amore ◊ cun sa lughe de un'istedhu Deus los at ghiados a innue fit su pitzinnu
2.
su libberedhu chi ti apo nadu ti che lu ghiant issos (M.Ghiacciu)◊ ti ghio sos menzus saludos!◊ Cristos at seberau dogi apóstulos po dhos ghiare a perdicare
Etymon
spn., ctl.
Translations
French
conduire
English
to drive
Spanish
guiar
Italian
guidare
German
führen,
leiten.
irvinghinzàre , vrb: isvighinzare,
isvirghenzare,
isvirghinzare,
ivirghinzare Definition
aprontare; fàere andhare, mandhare in su camminu giustu, educare
Synonyms e antonyms
ammanitzare
/
abbiare 1,
incarrebai
Sentences
isvirghínzadi, chi amus it'e fàghere meda!
2.
est unu giòvanu bene isvirghinzadu ◊ sa crabitedha che l'ant isvighinzada peri sas camineras
3.
che furant ómines ricos, féminas e pitzinnos apenas ivirghinzados ◊ da bi ndhe cheret de passéntzia chin sos pisedhos, a candho a che los vídere irvinghinzados!
Translations
French
diriger,
acheminer
English
to direct
Spanish
encaminar
Italian
instradare
German
leiten.