abbiàre 1 , vrb Definizione
pònnere in sa bia, apèrrere sa bia po chi ccn. cosa passet bene
Sinonimi e contrari
incarrebai,
irvinghinzare,
tocai 1
Modi di dire
csn:
abbiare s'abba in sa cora, in su surcu = incarrerai, agiudai s'àcua a passai arregollendindi sa malesa chi istrobbat; abbiare una cosa a unu = nàrriri o arregordai una cosa a unu po chi dhoi pentzit o dha fatzat
Frasi
li cheret abbiadu a fàghere cudha cosa, a bortas chi si ndhe siat irmentigadu, o chi no bi apat pessadu! ◊ tantu za ndhe faghes de cosa, ti no ti l'abbiant sos àteros, a tie!…
2.
comente podes sos súlcios abbia! ◊ s'abba in sa cora cheret abbiada si bi at malesa, ca sinono no colat
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
acheminer
Inglese
to direct,
to start
Spagnolo
encaminar
Italiano
avviare
Tedesco
leiten.
acorràe 1, acorrài , vrb: acorrare,
aggorrare Definizione
pònnere in s'acorru, intrare in logu serrau e fintzes pònnere in presone; arregòllere, ammuntonare cosa a un'oru, atobiare a unu logu
Sinonimi e contrari
acorralai,
aggrogogliai,
imbachilare,
immandrare,
incortae,
incortigliai
/
imprasonai,
tenturare
/
acolondrare,
afachiare,
arrocare,
assortai,
assortí,
ghirare,
tenturai
Modi di dire
csn:
acorrai a bidha = ghirare a bidha; acorrai su cuntzillu comunali = reunire su cossizu
Frasi
che los acorrat in unu chizone e los leat a colpos ◊ depio fàchere sos adiles pro che aggorrare sos crapitos ◊ su boinarxu est acorrendi su tallu ◊ a ora de acorrai, is brebeis funt torradas a solas ◊ e immoi candu si torraus a acorrai po fai is assessoris?
2.
sa zustíssia nche los at acorrados totugantos ◊ lah ca ti acorrant su bestiàmini!
3.
toca, piga s'iscova e acorranci totu a cudha parti! ◊ est acorrendi s'àliga iscovada cun sa pàlia ◊ apu a bolli bí, a sa scuada de sa festa, chi ant acorrai dinai meda!
Terminologia scientifica
pst
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
diriger
Inglese
to shut in,
to convoy
Spagnolo
acorralar,
encerrar,
encaminar
Italiano
convogliare,
rinchiùdere
Tedesco
leiten,
einschließen.
adobiài , vrb: atobiae,
atobiai,
atobiare,
atobiari,
atoviare Definizione
bènnere apare de personas, animales o cosas chi si movent s'unu a cara a s'àteru, nau fintzes in su sensu de si agiuare apare o de agiudu, de si pònnere ananti coment’e a firmare a ccn. o calecuna cosa; andhare o cúrrere aifatu a ccn. po dhu aciapare / atobiaisí faci po faci cun… = abbojàresi própriu acurtzu, a cara a cara cun…
Sinonimi e contrari
abbogiare,
abbruncai,
addopare,
azobiare,
coviare,
obiai
/
agiudai
/
agatare,
tènnere
Frasi
est andau a si atobiai cun calincunu ◊ eus a atobiai a chini nau dèu ◊ candho che tocat su mesunote atoviamus a pratza ◊ funt andhaos in medas a dh'atobiae a s'istatzione ◊ a sa essida de bidha fradi miu atóbiat cun cust'ómini e…
2.
fendi sa cummédia, unu fuedhat e s'atru dh'atóbiat
3.
lassa istai is prantus, ca no atóbiant a nudha!
4.
atobiaidedhu, a cussu, ca mi at isdorrobbau! ◊ is bagadias si ammachiànt avatu de cussus bellus piciocus e is mamas no isciant comenti fai a dhas atobiai
Traduzioni
Francese
rencontrer,
acheminer
Inglese
to meet,
to convoy
Spagnolo
encontrar,
topar
Italiano
incontrare,
convogliare
Tedesco
begegnen,
treffen,
leiten.
ghiài , vrb: agghiai,
ghiare Definizione
inditare su camminu bonu, acumpangiare in su camminu giustu, cossigiare su de fàere; fintzes bogare, fàere istesiare gente o animales, imbiare
Sinonimi e contrari
giúchere,
leai
/
mandai
Frasi
su pastore fit ghiendhe sas berveghes a sa pastura ◊ su Segnore mi at ghiadu che Babbu ◊ sighi s'istiga de s'arte chi ghiat a portos de lugura! (P.Casu)◊ cherzo un'ispera de lughe chi mi ghiet ◊ at ghiadu sos sentidos mios in caminos de amore ◊ cun sa lughe de un'istedhu Deus los at ghiados a innue fit su pitzinnu
2.
su libberedhu chi ti apo nadu ti che lu ghiant issos (M.Ghiacciu)◊ ti ghio sos menzus saludos!◊ Cristos at seberau dogi apóstulos po dhos ghiare a perdicare
Etimo
spn., ctl.
Traduzioni
Francese
conduire
Inglese
to drive
Spagnolo
guiar
Italiano
guidare
Tedesco
führen,
leiten.
irvinghinzàre , vrb: isvighinzare,
isvirghenzare,
isvirghinzare,
ivirghinzare Definizione
aprontare; fàere andhare, mandhare in su camminu giustu, educare
Sinonimi e contrari
ammanitzare
/
abbiare 1,
incarrebai
Frasi
isvirghínzadi, chi amus it'e fàghere meda!
2.
est unu giòvanu bene isvirghinzadu ◊ sa crabitedha che l'ant isvighinzada peri sas camineras
3.
che furant ómines ricos, féminas e pitzinnos apenas ivirghinzados ◊ da bi ndhe cheret de passéntzia chin sos pisedhos, a candho a che los vídere irvinghinzados!
Traduzioni
Francese
diriger,
acheminer
Inglese
to direct
Spagnolo
encaminar
Italiano
instradare
Tedesco
leiten.