acarài , vrb: acarare 1 Definition
pònnere a cara de pare, prus che àteru po foedhare
Synonyms e antonyms
acarire
/
afrontai,
agiostrare,
atzuridare,
cadojare,
iscamurriare,
rumbicare
Sentences
ant fatu acarare sas partes e donzunu at nadu sa sua
Etymon
spn.
acarar
Translations
French
s'aboucher
English
to meet
Spanish
abocarse,
entrevistarse
Italian
abboccarsi
German
eine Unterredung führen.
desbaratàre , vrb: disbaratai,
disbaratare Definition
fàere vida irregulada, fàere s'isperditziau, ispèrdere o perdimentare sa cosa, pesare a bolare sa cosa, ispaciare a tropu; nàrrere o fàere ispropósitos / disbaratai un'animali = pònnerelu a tropu a triballare
Synonyms e antonyms
aperdimentare,
distrúere,
isbaire,
ispazetare,
ispèldere,
ispeldisciare,
istravuciare
/
desatinai
| ctr.
avitare
Etymon
spn.
Translations
French
mener une vie déréglée
English
to lead a dissolute life
Spanish
desbaratar
Italian
menare una vita sregolata
German
ein unsittliches Leben führen.
ghiài , vrb: agghiai,
ghiare Definition
inditare su camminu bonu, acumpangiare in su camminu giustu, cossigiare su de fàere; fintzes bogare, fàere istesiare gente o animales, imbiare
Synonyms e antonyms
giúchere,
leai
/
mandai
Sentences
su pastore fit ghiendhe sas berveghes a sa pastura ◊ su Segnore mi at ghiadu che Babbu ◊ sighi s'istiga de s'arte chi ghiat a portos de lugura! (P.Casu)◊ cherzo un'ispera de lughe chi mi ghiet ◊ at ghiadu sos sentidos mios in caminos de amore ◊ cun sa lughe de un'istedhu Deus los at ghiados a innue fit su pitzinnu
2.
su libberedhu chi ti apo nadu ti che lu ghiant issos (M.Ghiacciu)◊ ti ghio sos menzus saludos!◊ Cristos at seberau dogi apóstulos po dhos ghiare a perdicare
Etymon
spn., ctl.
Translations
French
conduire
English
to drive
Spanish
guiar
Italian
guidare
German
führen,
leiten.
irgherremiàre , vrb: irgherrimiare Definition
èssere o fàere a gherrígios, pruschetotu a giogu
Synonyms e antonyms
gherrigiai,
ingherriare,
ischimerriare
/
matanai,
peleai
Sentences
in cussa corte a pitzinnos bi amus risu e irgherremiau ◊ tenet séichi annos e li aggradit a irgherremiare ◊ sos pitzinnos curriant e irgherrimiabant pro bocare sas fortzas
2.
est irgherrimiandhe fitianu chin sas annadas malas, chin una chedha de animales
Etymon
srd.
Translations
French
faire la guerre,
combattre
English
to war
Spanish
guerrear
Italian
guerreggiare
German
Krieg führen.
zúchere , vrb: ciúghere,
giúchere*,
zúghere Definition
prus che àteru, portare o àere in dossu, in sa carena, in pitzu, o apresu meda, aifatu, a trubbu, a contivigiare o trebballare, siat foedhandho de gente, siat de animales o cosas; nau de unu mascu, de un'ómine, unire cun sa fémina, betare a sa fémina, cobèrrere; si narat fintzes in su sensu de àere, tènnere / ind. pres. 1ˆp. sing. zuco, zuto, zutzo; cong. pres. 1ˆp. sing. zuca, zuta, 3ˆ p. sing. zutzet; ger. zughindhe; pps. zutu
Synonyms e antonyms
batire,
batúchere,
bíghere,
dúcere,
gíchere,
leai,
poltare
/
cadhicare,
futire,
grumpire
/
manigiai
| ctr.
lassai
Idioms
csn:
cantas berveches zuchet su mere tuo? = cantas berbeghes pastórigat?; zúghere in buca a unu = istare faedhendhe de unu, prus che àteru a zúdigu; zúghere a ogru (carchi cosa, a ccn.) = castiai, orbetai e biri, fai atentzioni a calecuna cosa, a ccn. (itl. tener d'òcchio); zúghere in manu una cosa = manigiai una cosa po dha trabballai, po dh'arrangiai, po dhi fai calincunu cambiamentu; zúghere una faina, unu triballu, un'òpera belle e in manu = belle e fata, acanta de acabbai; zúghere s'ingannia a ccn. = ordiminzare carchi ingannu, carchi trampa, fàghere su fartzu; zúghere a sa nuda, a sa lisa = chentza pònnere condò o àteru
Sentences
la zughes in daisegus sa cosa de mi aporrire ◊ zuto s'istògomo imbarratzadu ◊ zughet un'anca isenta ◊ ite bellos ocros chi zuchet custu pitzinnu! ◊ est arrennegadu paret chi zutat dimónios! ◊ zuto su mucadoredhu in busaca ◊ a chie cheret fogu zutzet sa téula!
2.
su carru che lis depet zúchere sos lapiolos, sa chisina e unu pacu de s'isterzu
3.
su mascru zughet sas berbeghes candho benint in more ◊ cussu est ómine chi li piaghet a zúghere, sempre ifatu de sas féminas!
4.
su zuighe sardu zughiat su Logu, o regnu chi siat, de sa Sardigna azummai totu líbberu de istranzos
5.
no ti fides ca cussu ti zughet s'ingannia ◊ za est cabosu, zughet régula faghindhe sas cosas ◊ ti lassas zúghere in buca dae totugantos, pro su malu fàghere chi tenes! ◊ cussa bestimenta cheret totu zuta in manu, ca est fata male ◊ si lu zughes in manu, cussu traste, malandhadu comente est, si che agabbat de derrúere
Scientific Terminology
ssl
Translations
French
tenir sur,
emmener,
mener,
monter
English
to keep,
to wear,
to bring,
to take,
to lead,
to fuck
Spanish
llevar,
montar
Italian
tenére,
avére addòsso,
portare con sé,
condurre,
montare
German
tragen,
mitbringen,
führen,
begatten.