fumàda , nf Definition
su fumare, su fàere fumu
Synonyms e antonyms
afumiada,
fumiada
Idioms
csn:
dare sa f. = fàghere unu sinnale cun su fumu; leare prestu sa f. = primmaisí luegus; èssere una f. = una furriada de ogus, un'iscutighedha
2.
una fumada ebbia est custa vida!
Etymon
srd.
Translations
French
fumée
English
puff of smoke
Spanish
humareada
Italian
fumata
German
Rauchen.
fumentài, fumentàre , vrb: afumentai* Definition
prènnere su logu de fumu, fàere fumu meda, fàere fumentu
Synonyms e antonyms
afumai,
ifumentare
2.
andhadu soe a bi l'abbaidare… agiommai mi ndhe aiant fumentadu!
Translations
French
dégager beaucoup de fumée
English
to fill with smoke
Spanish
ahumar
Italian
far mólto fumo
German
qualmen.
fúmmu , nm: fumu Definition
ammesturu de cosa chentza abbruxada bene, no deunudotu, lebiedha, chi si ndhe andhat impare cun su gasu de s’abbruxamentu, de colore iscurosu e fintzes niedhu; in cobertantza, cosa o manera de fàere chi no lassat bíere bene is chistiones comente funt, cosa chi faet male a ogos (che a su fumu etotu)
Idioms
csn:
tocai de f. = pònnere unu pagu in su fumu, a leare fumu, dare unu pagu su sabore de su f.; picare sa ’ia de su f., fàghere sa tucada de su f. = andai e no torrai prus; èssere a unu f., faladu a f. = nadu de cosa prantada e de zente puru, no bàlere a nudha, àere fatu frundha mala; èssere in fumos = nadu de ccn. ,pazosu meda, pampallucheri; falàresi a f. (nau de cosa prantada) = anneulàresi, andhare male; andai in f. = iscumpàrrere, pèrderesi; pesare sa cosa in f. = perdimentai sa cosa, distrúere sa cosa; no si nd'iscít ni f. e ni fraca = no si ndh'ischit nudha; fumu de terra = patata, pomuderra; li andhat che fumu in ojos (nadu de carchi cosa)= li faghet male, li noghet, no li piaghet; èssiri callagalla de f. (nadu de logu serradu)= prenu de fumu a segare a fitas
Sentences
li andhaiat su trabàgliu coment'e su fumu in ojos ◊ su fumu pítziat a is ogus ◊ non essit fumu sena de fai fogu ◊ sa sartitza si ponet in su fumu a l'assutare
2.
at fatu sa tucada de su fumu: no si est bidu prus
3.
sos basolos ocannu si sunt totu falados a unu fumu, totu guastos
Surnames and Proverbs
smb:
Fumu
Etymon
ltn.
fumus
Translations
French
fumée
English
smoke
Spanish
humo
Italian
fumo
German
Rauch,
Trübung.
niedhigòre, niedhigòri , nm Definition
negru de fumu, mascara bogada de linna ogiosa abbruxada po usu de imbarchinamentu, po giare o fàere colore niedhu po muros; fintzes marcu druchesau de pistadura
Etymon
srd.
Translations
French
noir de fumée
English
lampblack
Spanish
negro de humo
Italian
nerofumo
German
Ruß.
tentiédhu , nm: sintziedhu,
tintiedhu (su t. = nr. sutintiédhu) Definition
tzintziedhu, cosa niedha de fumu, a bisura de pruine fine fine, chi faet su fogu mescamente segundhu ite o comente si abbruxat
Synonyms e antonyms
fodhine,
fumàdigu,
mascara,
sintziniedhu,
titibedhu*
Translations
French
suie,
noir de fumée
English
soot
Spanish
tizne,
hollín
Italian
fulìggine,
nerofumo
German
Ruß.
tiravúmmu , nm Definition
genia de tubbu o canna larga meda (cannone) po ch'essire o bogare su fumu de ue si faet su fogu
Synonyms e antonyms
fumajolu
Sentences
is zumineras de is domus portant su tiravummu
Etymon
srd.
Translations
French
conduit de fumée
English
flue
Spanish
cañón de chimenea
Italian
canna fumària
German
Rauchfang.