cèo , prn: geo,
zeo Definition
prn. de prima persona sing. (is formas geo e zeo candho si agatant apustis de vocales che fúrriant sa cunsonante de cuménciu a /j/: ma a logos essint 'indipendhentes' e narant Jeo fintzes a solu, ma tocat a regularizare s'iscritura g–, z–)
Synonyms e antonyms
dego*,
ego
Sentences
a nois Budhusoinos in sa Costera nos narant sos "Ceinos" ca namus "ceo"!
Translations
French
je,
moi
English
I
Spanish
yo
Italian
io
German
ich.
dègo , prn: deo,
dèu Definition
foedhu chi si narat in parte de su númene de una prima persona: s'impreat prus che àteru (ma no sèmpere cun bisóngiu) po inditare chie faet s'atzione de su vrb. / cun deo, cun dèu = cun megus; che deo = che a mie
Synonyms e antonyms
ceo,
ego,
eju
Sentences
deo no isco proite faghes gai! ◊ deo, no tue, apo fatu custu triballu! ◊ cussa cosa dha fatzu dèu!
2.
parit chi is cosas siant morendi cun dèu ◊ restat cun deo s'antiga tristura ◊ si fint istadas che deo no si fint avilidas ◊ isse no est coment'e deo ◊ isse est piús faularzu chi no deo!◊ fai cument'e dèu!
Etymon
ltn.
ego
Translations
French
je,
moi
English
I
Spanish
yo
Italian
io
German
ich.
me 1 , prn: mei Definition
prn. de prima persona sing., impreau sèmpere a cmpl., cun is prep. dae, in, pro, tra (cun mei fintzes sa prep. a = a mie, a mimi)/ so in me chi… = seu pentzendhi ca…, abbisumeu…; a./c. s'itl. "déntro di me" = srd. intro/aintru meu, aintru miu
Sentences
tra me fia pessendhe gai ◊ pro me andhat bene goi ◊ dae me no ant ischidu nudha (F.Corda)◊ no as a tenni àturu Deus si no a mei
2.
so in me chi custu buliúmine l'apas fatu tue!
Etymon
ltn.
me
Translations
French
moi
English
me
Spanish
mí,
me (compl. ogg. e di term.,
compar.)
Italian
me
German
mich,
mir.
mécus , prn: megus Definition
prn. impreau agiummai solu cun sa prep. chin, cun, e agiummai solu po inditare cumpangia: chin mecus, cun megus = cun dèu; raru in megus (cosa chi propriamente su srd. narat intro meu)
Sentences
tue beni cun megus ca andhamus a fàghere cosa! ◊ benide cun megus: bos apo a fàghere piscadores de ómines (Ev)◊ como fachies sos contos chin mecus! ◊ sa note colada Elias at dormiu chin mecus ◊ tochit, bèngiat, bèngiat cun megus!
2.
ses restada in megus ◊ faco comente sos àteros ant fatu chin mecus ◊ peri chin mecus su tempus no est meta bellu ◊ aite vos chesciades chin mecus? ◊ fide as chin Deus e chin mecus?
Etymon
ltn.
mecum
Translations
French
avec moi
English
with me
Spanish
conmigo
Italian
insième a me,
in mia compagnìa
German
mit mir.
mène , prn Definition
prn. de 1ˆ persona sing. impreau sèmpere coment'e cmpl. indiretu: pro m., dae m., de m., in de m.
Synonyms e antonyms
me*,
mie
Sentences
pro mene, prus de mene ◊ si no fit istau pro mene!… ◊ s'ocrada sua torta e terrorosa mi l'apo bida pro tantas dies supra de mene ◊ tra mene e mene mi so natu…◊ disitzo pro mene su chi preco pro àtere ◊ ma càstia, depiat sutzèdede própriu a mene!…
Translations
French
moi,
me
English
me
Spanish
mí
Italian
me
German
meiner (Gen.),
mir (Dat.).
mi , prn Definition
prn. de 1ˆ persona sing. siat m. che f. manigiau coment'e cmpl. diretu o indiretu: iscriendho si ponet méngius abbandha candho si narat innanti de su vrb., totu a unu cun su vrb. candho si narat apustis cun imperativu o gerúndiu (postu deosi a úrtimu, dhue at logos chi diventat mia); segundhu su vrb. (prnl.) si ponet chentza un'impreu precisu: mi creu, m'impesso, mi pesso, mi parzo, mi fato (= creo, pentzo, pàrgio, fatzo, ma cun significau distintu de custos verbos)
Sentences
tue a mie mi ses bidindhe ◊ lèami cun tegus! ◊ bidindhe mi sezis? ◊ dha chistionu e issa parit ca est ascurtendimia ◊ Gesugristu miu, agiudamia tui! ◊ cun custa lepa est fàtzile chi mi sego ◊ seis agiudandhomi totus ◊ credeimia totu su chi seu nendi ca est berus!
2.
ite mi ndhe narais? ◊ ita mi fais? ◊ donamidha tui cussa cosa! ◊ mi segu un'arrogu de casu ◊ mi dhu pigu ◊ de cussa cosa no mi nd'apu lassau ◊ chi mi dhu giaes mi dhu leo
3.
como tenzo sonnu e mi drommo ◊ mi creu chi no tengas arrexoni ◊ innantis mi pesso, apustis andho ◊ m'impesso deo su mastru! ◊ biu m'eis a fillu miu? ◊ oe mi parzo menzus, mi est essida sa frebba ◊ dhu biu aici a mi fatzu: Custu depit èssi macu!
Etymon
ltn.
mihi, me
Translations
French
moi (oggetto e nei complementi retti da prep.),
me (termine,
in presenza di lo,
la,
li,
le,
ne),
me (compl.),
moi (con un verbo all'imperat. positivo)
English
to me
Spanish
me
Italian
me,
mi
German
mich (Akk.),
mir (Dat.).
míe , prn Definition
prn. de 1ˆ persona sing. m. e f. impreau sèmpere cun prep., siat cmpl. indiretu o ogetu: a mie, pro a mie, de a mie, in a mie, cun a mie (raru, cust'úrtimu, ca si narat prus cun megus)
Synonyms e antonyms
mea 1,
mene,
mimi
/
mi
Sentences
mi pariat chi, in a mie etotu, calchi cosa no cumbinaiat ◊ ndhe agatas mezus de a mie ◊ faghe comente ti naro, chi est menzus pro a mie ◊ apartadebboche dae a mie! ◊ cussa cosa dàela a mie ◊ a mie no mi at nadu nudha ◊ si de a mie ndhe faghes cussu contu mi che andho ◊ tue no ses che a mie ◊ beni a mie!◊ sighi comente cheres cun a mie ca ndh'apo bidu menzus de a tie! (Moretti)
2.
candho at bidu a mie est bénnidu deretu a mi faedhare ◊ pro curpa sua azis brigadu a mie
Etymon
ltn.
mihi
Translations
French
moi,
me
English
to me
Spanish
mí
Italian
me,
mi
German
mich (Akk.),
mir (Dat.),
meiner (Gen.).
mími , prn: ima,
mimme,
mimmi Definition
prn. de 1ˆ persona sing. siat m. o f. impreau in cmpl. indiretos e cmpl. ogetu: a mimme, che a mimme, cun mimi, de mimi, po mimi
Synonyms e antonyms
mea 1,
mie
Sentences
commo tocat a mimme ◊ is crabas nd'ant liau de mimi su vicàriu ◊ dh'at torrau a mimi etotu ◊ su coro tuo, bella, chistidhu a mimmi solu, no dh'intreghes a nemmos!◊ acumpanza a mimme puru in caminos de pache! ◊ pro tènnere a mimme, at nau su sóriche, sórico sa soca!
Translations
French
moi,
me
English
to me
Spanish
mí
Italian
me
German
mir (Dat.),
meiner (Gen.).