cèo , prn: geo, zeo Definitzione prn. de prima persona sing. (is formas geo e zeo candho si agatant apustis de vocales che fúrriant sa cunsonante de cuménciu a /j/: ma a logos essint 'indipendhentes' e narant Jeo fintzes a solu, ma tocat a regularizare s'iscritura g–, z–) Sinònimos e contràrios dego*, ego Frases a nois Budhusoinos in sa Costera nos narant sos "Ceinos" ca namus "ceo"! Tradutziones Frantzesu je, moi Ingresu I Ispagnolu yo Italianu io Tedescu ich.

dègo , prn: deo, dèu Definitzione foedhu chi si narat in parte de su númene de una prima persona: s'impreat prus che àteru (ma no sèmpere cun bisóngiu) po inditare chie faet s'atzione de su vrb. / cun deo, cun dèu = cun megus; che deo = che a mie Sinònimos e contràrios ceo, ego, eju Frases deo no isco proite faghes gai! ◊ deo, no tue, apo fatu custu triballu! ◊ cussa cosa dha fatzu dèu! 2. parit chi is cosas siant morendi cun dèu ◊ restat cun deo s'antiga tristura ◊ si fint istadas che deo no si fint avilidas ◊ isse no est coment'e deo ◊ isse est piús faularzu chi no deo!◊ fai cument'e dèu! Ètimu ltn. ego Tradutziones Frantzesu je, moi Ingresu I Ispagnolu yo Italianu io Tedescu ich.

me 1 , prn: mei Definitzione prn. de prima persona sing., impreau sèmpere a cmpl., cun is prep. dae, in, pro, tra (cun mei fintzes sa prep. a = a mie, a mimi)/ so in me chi… = seu pentzendhi ca…, abbisumeu…; a./c. s'itl. "déntro di me" = srd. intro/aintru meu, aintru miu Frases tra me fia pessendhe gai ◊ pro me andhat bene goi ◊ dae me no ant ischidu nudha (F.Corda)◊ no as a tenni àturu Deus si no a mei 2. so in me chi custu buliúmine l'apas fatu tue! Ètimu ltn. me Tradutziones Frantzesu moi Ingresu me Ispagnolu , me (compl. ogg. e di term., compar.) Italianu me Tedescu mich, mir.

mécus , prn: megus Definitzione prn. impreau agiummai solu cun sa prep. chin, cun, e agiummai solu po inditare cumpangia: chin mecus, cun megus = cun dèu; raru in megus (cosa chi propriamente su srd. narat intro meu) Frases tue beni cun megus ca andhamus a fàghere cosa! ◊ benide cun megus: bos apo a fàghere piscadores de ómines (Ev)◊ como fachies sos contos chin mecus! ◊ sa note colada Elias at dormiu chin mecus ◊ tochit, bèngiat, bèngiat cun megus! 2. ses restada in megus ◊ faco comente sos àteros ant fatu chin mecus ◊ peri chin mecus su tempus no est meta bellu ◊ aite vos chesciades chin mecus? ◊ fide as chin Deus e chin mecus? Ètimu ltn. mecum Tradutziones Frantzesu avec moi Ingresu with me Ispagnolu conmigo Italianu insième a me, in mia compagnìa Tedescu mit mir.

mène , prn Definitzione prn. de 1ˆ persona sing. impreau sèmpere coment'e cmpl. indiretu: pro m., dae m., de m., in de m. Sinònimos e contràrios me*, mie Frases pro mene, prus de mene ◊ si no fit istau pro mene!… ◊ s'ocrada sua torta e terrorosa mi l'apo bida pro tantas dies supra de mene ◊ tra mene e mene mi so natu…◊ disitzo pro mene su chi preco pro àtere ◊ ma càstia, depiat sutzèdede própriu a mene!… Tradutziones Frantzesu moi, me Ingresu me Ispagnolu Italianu me Tedescu meiner (Gen.), mir (Dat.).

mi , prn Definitzione prn. de 1ˆ persona sing. siat m. che f. manigiau coment'e cmpl. diretu o indiretu: iscriendho si ponet méngius abbandha candho si narat innanti de su vrb., totu a unu cun su vrb. candho si narat apustis cun imperativu o gerúndiu (postu deosi a úrtimu, dhue at logos chi diventat mia); segundhu su vrb. (prnl.) si ponet chentza un'impreu precisu: mi creu, m'impesso, mi pesso, mi parzo, mi fato (= creo, pentzo, pàrgio, fatzo, ma cun significau distintu de custos verbos) Frases tue a mie mi ses bidindhe ◊ lèami cun tegus! ◊ bidindhe mi sezis? ◊ dha chistionu e issa parit ca est ascurtendimia ◊ Gesugristu miu, agiudamia tui! ◊ cun custa lepa est fàtzile chi mi sego ◊ seis agiudandhomi totus ◊ credeimia totu su chi seu nendi ca est berus! 2. ite mi ndhe narais? ◊ ita mi fais? ◊ donamidha tui cussa cosa! ◊ mi segu un'arrogu de casu ◊ mi dhu pigu ◊ de cussa cosa no mi nd'apu lassau ◊ chi mi dhu giaes mi dhu leo 3. como tenzo sonnu e mi drommo ◊ mi creu chi no tengas arrexoni ◊ innantis mi pesso, apustis andho ◊ m'impesso deo su mastru! ◊ biu m'eis a fillu miu? ◊ oe mi parzo menzus, mi est essida sa frebba ◊ dhu biu aici a mi fatzu: Custu depit èssi macu! Ètimu ltn. mihi, me Tradutziones Frantzesu moi (oggetto e nei complementi retti da prep.), me (termine, in presenza di lo, la, li, le, ne), me (compl.), moi (con un verbo all'imperat. positivo) Ingresu to me Ispagnolu me Italianu me, mi Tedescu mich (Akk.), mir (Dat.).

míe , prn Definitzione prn. de 1ˆ persona sing. m. e f. impreau sèmpere cun prep., siat cmpl. indiretu o ogetu: a mie, pro a mie, de a mie, in a mie, cun a mie (raru, cust'úrtimu, ca si narat prus cun megus) Sinònimos e contràrios mea 1, mene, mimi / mi Frases mi pariat chi, in a mie etotu, calchi cosa no cumbinaiat ◊ ndhe agatas mezus de a mie ◊ faghe comente ti naro, chi est menzus pro a mie ◊ apartadebboche dae a mie! ◊ cussa cosa dàela a mie ◊ a mie no mi at nadu nudha ◊ si de a mie ndhe faghes cussu contu mi che andho ◊ tue no ses che a mie ◊ beni a mie!◊ sighi comente cheres cun a mie ca ndh'apo bidu menzus de a tie! (Moretti) 2. candho at bidu a mie est bénnidu deretu a mi faedhare ◊ pro curpa sua azis brigadu a mie Ètimu ltn. mihi Tradutziones Frantzesu moi, me Ingresu to me Ispagnolu Italianu me, mi Tedescu mich (Akk.), mir (Dat.), meiner (Gen.).

mími , prn: ima, mimme, mimmi Definitzione prn. de 1ˆ persona sing. siat m. o f. impreau in cmpl. indiretos e cmpl. ogetu: a mimme, che a mimme, cun mimi, de mimi, po mimi Sinònimos e contràrios mea 1, mie Frases commo tocat a mimme ◊ is crabas nd'ant liau de mimi su vicàriu ◊ dh'at torrau a mimi etotu ◊ su coro tuo, bella, chistidhu a mimmi solu, no dh'intreghes a nemmos!◊ acumpanza a mimme puru in caminos de pache! ◊ pro tènnere a mimme, at nau su sóriche, sórico sa soca! Tradutziones Frantzesu moi, me Ingresu to me Ispagnolu Italianu me Tedescu mir (Dat.), meiner (Gen.).

«« Torra a chircare