abbrutadórgiu , nm Definition
logu a ue si nche fúliat s'àliga
Synonyms e antonyms
muntonàgliu
Sentences
tuchent deretu a muntonarju, abbrutadórgiu a sa bauneesa, si ant galu de trabicare
Scientific Terminology
bdh
Etymon
srd.
Translations
French
fosse aux ordures
English
rubbish dump
Spanish
vertedero
Italian
mondezzàio
German
Müllabladeplatz.
abighíngiu , nm: alighíngiu,
alighinzu Definition
àliga, matuca o minuda chi siat, fintzes cosighedha de pagu contu
Synonyms e antonyms
àiga,
arghinzu,
arghiminzu,
bascaràmine
/
arritzu 1,
brutura,
grisu 1,
rena,
renza,
solla
Etymon
srd.
Translations
French
ordures
English
garbage
Spanish
inmundicia,
basura
Italian
immondézza
German
Müll.
àiga , nf: alga,
àlgia,
àlica,
àliga,
arga Definition
totu su chi est de fuliare, nau fintzes a disprétziu e innóriu de unu assimbigiau a s’àliga; una de is erbas chi creschent in mare, àliga de mari o pallamarini (Posidonia oceanica); persona de dispretziare po su fàere chi tenet (cun custu significau si faet su pl. puru)
Synonyms e antonyms
abighíngiu,
algúmini,
mundhadura,
scovadura
/
cdh. alga
/
brutura,
ludrinzu
/
argamile,
ascamile
Idioms
csn:
fàghere arga = imbrutai su logu cun s'àliga, fai cosa chi imbrutat su logu; betare a s'arga una cosa = fuliaidha; leare, tratare a ccn. che arga = chentza rispetu perunu, chentza ndhe fàghere contu
Sentences
no timast ca gei no dhui apu a fai àiga dèu, in domu tua! ◊ no ti ponzas intro de domo a innetiare cussa cosa, ca faghes arga! ◊ s'arga che cheret mundhada, collida e frundhida ◊ un'arga mi che at intrau in s'ocru ◊ arga in s'ogru che zuto: beni ca mi che la bogas! ◊ candho impreas su dossu in sas modas feas, ti ruet subra tua etotu che àlgia ◊ s'arga chi catzaiat dae prummones fit groga
3.
abbàida ite mi at fatu cuss'arga de bighinu! ◊ arga de muntonarju, cussa est fàvula tua! ◊ bi ndh'aiat de li frigare su pè in bula, a cuss'arga, pro su chi at fatu! ◊ cussos sunt argas, sunt, petzi ischint a fàghere male!
4.
a su babbu e a sa mama los istúpiat in cara e lis imbolat cant'àliga agatat ◊ sigheit a nàrrere contras a cudha carrèndheli cant'arga bi aiat in su muntonarzu ◊ dontzi via lu pissichiat, pro su bufu, e li ammuntonaiat arga de sete muntonàglios! ◊ sont che àlgias de muntonalzu
Surnames and Proverbs
prb:
s'àliga currit a su muntronaxu
Etymon
ltn.
alga
Translations
French
ordures
English
garbage
Spanish
basura
Italian
immondézza
German
Müll.
aligàgiu , nm: aligarzu Definition
logu inue si betat s'àliga, su ladamíngiu; s'àliga etotu
Synonyms e antonyms
agrile,
aligurru,
muntonàgliu
/
argúmene,
àiga
Etymon
srd.
Translations
French
fosse à fumier,
ordures
English
dung-hill,
rubbish
Spanish
vertedero,
estercolero,
basura
Italian
letamàio,
spazzatura
German
Dunghaufen,
Müll.
mundadúra , nf: mundhadura Definition
su mundhare, pruschetotu nau de sa manera (fintzes po sa lestresa pinnigandho cosa); sa cosa mundhada
Synonyms e antonyms
mundhonzu
/
alga,
isargadura,
mundhaza,
scovadura
Sentences
mi ndi siat mundadura… fiant cantendi cantzonis! ◊ su piricoco e sa pruna dhos faiant a mundhadura… papandho! ◊ fint a iscobas bochindhe tilibirche, faghindhe a mundhadura pro l'ammuntonare a l'istichire fogu
Etymon
srd.
Translations
French
balayage,
ordures
English
rubbish
Spanish
basura
Italian
spazzatura
German
Fegen,
Kehricht.
muntonàgliu, muntonàlzu, muntonàrgiu , nm: muntonarzu,
muntriaxu,
muntronaxu,
muntruaxu,
mutonaxu Definition
muntone mannu de ladamíngiu e mescamente de àliga, logu inue si che imbolat s'àliga e totu is cosas de fuliare; fintzes logu chentza allichidiu, chentza contivigiare, brutu, betau apare
Synonyms e antonyms
abbrutadórgiu,
agrile,
aligàgiu,
aligurru
/
cdh. muntinàgiu
Idioms
csn:
arga de muntonarzu (nau a menisprésiu a unu) = malu, donau a fai mali, disgratziau, trevessu; ammuntonare arga de sete muntonàglios a unu = narrerendheli de onzi colore
Sentences
su muntonàgliu est prenu de bascaràmene ◊ castiei su muntronaxu chi nc'est in custa domu! ◊ totue nos sunt carrazendhe sos muntonarzos ◊ is muntonàglios… in dógnia bidha ci passaiaus ne dhue iat unu ◊ su cómudu fiat adoru de su muntruaxu…◊ sa cosa mala a su muntonàrgiu! ◊ chi dh'emu tentu dèu, cussu capedhu iat biu su muntronaxu!
2.
dontzi via lu pissichiat pro su bufu e l'ammuntonaiat arga de sete muntonàglios! ◊ arga de muntonarzu chi no est àteru, a mi che furare totu!…
Surnames and Proverbs
prb:
s'àliga currit a su muntronaxu
Etymon
srd.
Translations
French
fosse aux ordures,
fumier,
écurie
English
rubbish dump
Spanish
basurero,
vertedero
Italian
mondezzàio
German
Schuttabladeplatz,
Müllabladeplatz,
schmutziger Ort,
Stall.