amméntu , nm Definition
su ammentare, su arregodare, sa capacidade de arregodare; sa cosa chi si arregodat; sa missa de su mese po sa bonànima de s’ispaciau / èssere de bonu a., de malu a. = de bona, de mala memória, arregordai meda, pagu
Synonyms e antonyms
arragodu
/
arretentiva
Sentences
compidade sos nuraghes, umbe s'ammentu est imprejonadu ◊ ammentos bellos de sa pitzinnia mi torrades a sa mente (G.Manca)◊ subra s'ala de s'ammentu lassa chi bolet s'ànima (A.Casula)◊ no mi ndhe ant lassadu mancu pro un'ammentu ◊ che fiama est s'ammentu de babbu e mama (A.Loy)◊ si de me no as ammentu, de te no mi apo a ammentare!
Etymon
srd.
Translations
French
souvenir
English
remembrance
Spanish
recuerdo
Italian
ricòrdo
German
Erinnerung.
arragodài , vrb: arregodae,
arregodai,
arregodare,
arregoldare,
arregorai,
arregordai,
arregordare,
arrigordai,
arrogodai,
recordare Definition
portare presente in sa mente o batire a sa mente unu fatu o cosa passada de tempus (meda o pagu)
Synonyms e antonyms
ammentai,
subènnere
| ctr.
ilmentigare,
scaresci
Sentences
m'est arregordau ca…◊ dèu dhi pongu s'allomíngiu po mi arragodai mellus ◊ arragodaisindi ca no depeus portai traitzioni a nemus! ◊ po cantu apu a bivi m'at a arregordai ◊ s'apu nau custu poita arregodeis chi si nd'apu giai fuedhau ◊ no dh'arregoru, no! ◊ ti ant arregordai is fuedhus mius!
Translations
French
se rappeler,
se souvenir
English
to remember
Spanish
acordar,
recordar
Italian
ricordare
German
sich erinnern.
arragódu , nm: arregodu,
arregordu,
arregoru,
arrigordu,
regodu Definition
su ammentare; sa cosa passada chi si arregodat, chi abbarrat in sa mente; cosa chi si giaet po donu; fintzes pentzamentu, arreolu, idea de fàere calecuna cosa / no tènniri arregodu = andhare a su cumandhu e istentare a tropu, fintzas irmentigare sa promissa fata e pro cussu èssere de paga fide
Synonyms e antonyms
ammentu,
arregordàntzia,
subenimentu
/
apinnicu,
pedine,
pensamentu
| ctr.
ilméntigu,
scarescimentu
Idioms
csn:
V.Pisanu
Sentences
pítziat s'arregordu de is cumpàngius iscutulaus a terra de custu carru chi eus tirau de sempri (V.Pisanu)◊ a arregordu miu fiat diaici ◊ candu partis sordau teni arregordu de mei! ◊ gei tenis arregoru ca su dotori ti at nau de bufai su binu acuau!…
2.
seu arrenneghendi cun Giuanni ca nci essit e no tenit arrigordu de ndi torrai
Etymon
srd.
Translations
French
souvenir
English
remembrance
Spanish
recuerdo
Italian
ricòrdo
German
Erinnerung.
avrinzàda , nf Definition
genia de idea, de cosa chi si arregodat cun dificurtade, pagu / bènnere s'a. = fai un'acucada, bènnere carchi idea macota
Synonyms e antonyms
bijione
Sentences
no mi l'ammento bene: ndhe apo coment'e un'avrinzada
2.
li est bénnida s'avrinzada
Translations
French
souvenir fugace
English
fleeting memory
Spanish
recuerdo lejano
Italian
pàllida idèa,
ricòrdo sfuggévole
German
blasse Ahnung,
flüchtige Erinnerung.
ricordínu , nm Definition
immaginedha chi si faet e giaet, donu po arregodu prus che àteru de unu mortu a sa missa de su mese o de s'annale
Synonyms e antonyms
cdh. rigóldia
Translations
French
petit souvenir
English
souvenir
Spanish
regalo,
obsequio,
detalle
Italian
ricordino
German
Aufmerksamkeit.
sobènnere , vrb: sovènnere,
subènnere,
subenni,
suvènnere Definition
àere o fàere presente a sa mente una cosa passada (o fintzes chi depet bènnere, ma coment'e cosa chi s'ischiat)/ pps. subésiu, subénniu / mi, ti, dhi subenit a mimme, a tui, a issu = benit a mente a…, mi ammento, ti ammentas e gai; subenne a unu = ammentàreli; suvènnere a sos bisonzos de… = agiudai a…
Synonyms e antonyms
ammentai,
arragodai,
suvenire
| ctr.
ilmentigare,
scarèsciri
Sentences
a su babbu dhi sobeniat ca giustu a cuss'ora Gesús dh'iat nau: Fillu tuu est biu ◊ dhi sobeniat su pòberu babbu ◊ ti suvenzat assora chi deo su chi fia so ancora (B.Mureddu)◊ mi subèngiu ca tenia unus otu annus candu fiat sussédiu cussu ◊ no mi subèngiu su nòmini de cussu ◊ no mi suvenit ite si narat ◊ cussu ciai mi dhu subèngiu!◊ dèu, chi mi subenit su chi mi est sussédiu, nau ca no est cosa bona!◊ mannedhu si subenet de candho fut piciochedhu issu ◊ mi sovenit su tempus antigu ◊ mammai, subénnia s'est de chini est custa cosa?
Translations
French
se souvenir,
se rappeler
English
to remember
Spanish
recordar,
acordarse
Italian
rimembrare,
ricordare
German
erinnern,
sich erinnern.