cadeliàre , vrb: cadoliare Definition
àere sa cosa a fortza de sacrifíciu; arrespramiare sa cosa (ma fintzes cuvrenare sa persona, pausare); istare a míndhigu, cun tropu pagu cosa, in su bisóngiu
Synonyms e antonyms
acolomizare,
arresparmiai,
avitare,
istraviare 1
| ctr.
perdimentare,
sperditziai
Idioms
csn:
pane cadeliadu = fatu a fortza de triballu; cadeliàresi de su fàmine = mòrriri de su fàmini po sa mandronia, po su pagu trabballai
Sentences
apo cadeliadu e marasadu chena profetu, che mísera zente
2.
si ses iltraca, cadéliadi! ◊ cussa fémina si ndhe iltat totaganta cadeliada, chena essire mai
Translations
French
gagner de quoi vivre à la sueur de son front
English
to gain with sacrifice
Spanish
gañar con sacrificio
Italian
guadagnare con sacrifìcio
German
mühsam verdienen.
sòri , nm: sudore,
sudori,
suore,
suori,
suroi,
surori Definition
genia de abbighedha (coment'e orina etotu) chi sa pedhe sèberat de su sàmbene e ndhe bogat a fora, finevine de fàere sa carre unu pagu pigulosa úmida o fintzes isciusta de calare a istídhigos, a coras; si narat fintzes in su sensu de trebballu, faina, múngia
Synonyms e antonyms
insoru,
podhore
Idioms
csn:
zenias de suore: suore béchinu (chi fragat de becu), suore chibudhinu (chi tenet s'arrastu de sa cibudha), suore bíschidu (agru), suore fritu (chi essit pro carchi male, chentza pònnere frebba, chentza leare pelea, no pro àere calura); suore de contoneri = cosa difítzile a ndhe agatare…; su suore de sa molte = suore chi ponet candho unu est a punta a mòrrere; suore a multinu = suore gai a meda, in sos cadhos, de pàrrere ispruma; èssere covacadu a suore, in bagnos de suore, in brodu de sudore, a tzúrulu, atzorodhau de sudore = a una murca de suore, inciustu colagola de sudori; costare su suore de s'ogru = trabballu o fatiga meda (itl. sudare sètte camìcie); suore ispurtidhosu = chi friet, chi fait a iscrafíngiu
Sentences
paries ifustos, de su sudore chi bos est falandhe ◊ su suore li essiat che pilu in pedhe ◊ a su piga e fala fit a líscios de suore ◊ ballendhe nos falaiat su suore a ríscias ◊ ti currit su sudori a coras ◊ pagu pagu de irfortzu li ponet su suoredhu minudu ◊ dhi calat su sudori a pibionis ◊ de s'assuconu li est intradu su suore minudu ◊ si passat su muncadoredhu in faci po ndi aciupai su sudori
2.
costat su suore de s'ogru a ti fàghere a cumprèndhere, a tie! ◊ trabballais che béstias e chi fut po mei s'aciungia calincunu francu po su sudori chi assacais!
3.
creschet ódiu e velenu cudhu ch'isfrutat su suore anzenu! (Testoni)
Etymon
ltn.
sudore(m)
Translations
French
sueur
English
sweat
Spanish
sudor
Italian
sudóre
German
Schweiß.
sudoràu , pps, agt: sueradu Definition
de sudorare; chi portat suore / sueradu pilu pilu = inciustu de sudori
Synonyms e antonyms
sudau,
insorau
2.
incravatau, in bestes de cusinu, non zuches su cherbedhu sudorau ◊ su pane sudorau est semper su prus vonu ◊ est torradu istracu, sueradu a mortóriu sena mancu una trama assuta
Translations
French
en sueur
English
sweaty
Spanish
sudado
Italian
sudato
German
schweissig.