ammanucài , vrb: ammanuncai,
ammanuncare,
manucai Definition
tocare, istare totu tocandho, aprapudhandho, forrogandho cun is manos; aciapare pische, piscare, a manuda
Synonyms e antonyms
allosingiae,
apalpuzare,
aparpidare,
aplopodhare
/
afarrancae,
ammanutzare,
apodhicare,
cariedhare
Sentences
non boit a dh'ammanuncai su dotori de sa bidha ◊ cussa est fémina chi ant ammanucau medas! ◊ ndhe apo vidu ammanuncandhe in mesu de su cascaràmine in chirca de ràmine e de allumíniu
2.
su piciochedhu capatzu in s'arti de ammanucai cassàt su pisci cun is manus
Etymon
srd.
Translations
French
palper,
tripoter
English
to finger
Spanish
manosear,
sobar
Italian
palpeggiare,
brancicare
German
befühlen,
betasten.
didighédhu, didixédhu , nm: ditichedhu Definition
su podhighedhu, su prus piticu de sa manu o de su pei
Synonyms e antonyms
ditaredhu,
linchinu,
pichirichedhu,
pintirighedhu,
podhiedha,
podhichedhu,
putzichinedhu,
sintzirinedhu,
tzintziricu
/
cdh. ditaredhu
Sentences
m'increscit su didixedhu de su pei deretu
Scientific Terminology
crn
Translations
French
petit doigt,
auriculaire
English
little finger
Spanish
meñique
Italian
mìgnolo
German
kleiner Finger.
dídu , nm: diru 1,
bidu 4 Definition
donniunu de is chimbe arremos de sa manu o de su pei: si dhi distinghent tres partes chi, cun is annoigadòrgios, si piegant de pòdere serrare sa manu e aferrare sa cosa mescamente po sa posidura de su pódhighe mannu chi atóbiat de sa parte contrària a is àteros bàtoro / a/c. su didu, candho si ammostat cosa, est sèmpere s'inditziali; is didus funt: su didu mannu, s'inditziali, su didu de mesu, su de s'anedhu, su didixedhu o ditaredhu; partis de su didu: sa conca o punta de su didu, sa pulpa o mata e a s'àtera parti s'unga, is conchedhas o giunturas, sa frucaxa (su tretu aundi faint a frucidha dus didus afatantis: sa chi arresurtat tra su didu mannu e s'inditziali bèni obertus si narat forchidhu)
Synonyms e antonyms
pódhia
Idioms
csn:
avb. a didu tentu = de seguru, chentza farta, sèmpere; èssiri unius che is didus de sa manu = èssere a cumone e acordu; artziai, mòviri una cosa unu didu = su tantu de unu pódhighe corcadu, un'apenas; largu cuatru didus = su tantu de sos bàtoro pódhighes deretos de una manu leados de rugadis; lingirisí is didus de ccn. cosa = agatai saborida meda una cosa de papare; fai su didu = fàghere de pódhighe, bogare o artziare unu pódhighe (prus che àteru s'inditziali) pro inditare o cherindhe nàrrere carchi cosa
Sentences
ndhe lis tiraiant sas úngias dai sos didos ◊ no bandat a su dotori poita no permitit a nemus de dhi ponni mancu unu didu asuba ◊ a s'invàlidu dhi mancànt tres didus a dónnia manu ◊ in d-una perda si at isconchedhau su didu mannu de su pei ◊ portu piringionis in is didus de is manus e de is peis
2.
biculendhe sos ossos ispulpados chi padronos anturzos mi betant pro allicu a didudentu ◊ cun totus generosu amicu raru, sinceru e ospitale a didu tentu ◊ ischint a didu tentu a nomen sas istellas piús famosas (S.Casu)◊ non nci fiat arrenésciu a ndi dhu arziai de unu didu ◊ portat unu cintu largu cuatru didus ◊ mi ammostat su ritratu puntendi su didu ◊ is peis de procu a geladina si dhus provas comenti dhus fait Maria ti ndi lingis is didus!
Surnames and Proverbs
smb:
Didu
Scientific Terminology
crn
Etymon
ltn.
digitu(m)
Translations
French
doigt
English
finger
Spanish
dedo
Italian
dito
German
Finger.
pichirichédhu , nm Definition
su pódhighe prus piticu
Synonyms e antonyms
didighedhu,
pintirighedhu,
podhichedhu,
tzintziricu
Scientific Terminology
crn
Translations
French
petit doigt
English
little finger
Spanish
meñique
Italian
mìgnolo
German
kleiner Finger,
kleine Zehe.
pódhia , nm: pódhiche,
pódhie,
pódhige,
pódhighe,
pódhighi,
pódhigi,
pódhixi Definition
donniunu de is chimbe arremos chi acabbant is manos e is peis: si dhi distinghent tres partes chi, in is annoigadòrgios (in sa manu), s'indruchent de pòdere serrare sa manu e aferrare sa cosa mescamente po sa posidura de su pódhighe mannu chi atóbiat de sa parte contrària a is àteros bàtoro (a bisura de tonàgias)/ is pódhighes funt: su mannu (fintzes pódhixi), s'inditziali o pódhighe segundhu o mustradore, su de mesu, mesanu o pódhighe longu, su de s'anedhu o pitzirinchedhu, su podhighitu o podhighedhu, o sintzirinedhu, fintzes pódhighe pitzinnu; is partes de su pódhighe: sa conca o punta, sa mata o pupatza (a sa parte contrària de s'unga, totu prupa), is annoigadòrgios, is ossighedhos (tres); su pódhighe mannu de su pei = itl. àlluce
Synonyms e antonyms
didu
Idioms
csn:
istare o èssere a p. in buca = ammammalucau, abballalloadu, fintzas ballalloe; èssere o istare a p. in oju = a s'avértida, a sa lerta, dendhe tentu; segaresindhe su pódhighe a mossu = impudàresi de carchi cosa; tocare sas peràulas de ccn. a pódhighe = proare, e a dolu mannu, su chi ccn. aiat nadu; macarrones de pódhiche = malloredhus; intrare in pódhiche a ccn. = intrare in ungras, in manos, tènnere; pònnere pódhighe a ccn. = aferraidhu po dhu surrai, donaidhi una surra; unu pódhighe de…= (carchi cosa) de sa russària, de s’artúria de carchi pódhighe (postu corcadu); fàghere su pódhighe a ccn. = bogai s'inditziali (aguantendi is àterus didus unu pagu serraus) artziendi sa manu po fai a cumprendi a ccn. chi dhi depeus narri cosa
Sentences
cun sa mata de sos pódhighes carigno una foza ◊ dhi doliat unu gallu in su podhighedhu ◊ faiat is malloredhus gasi impresse pariat chi essiant de is pódhies suos
2.
si m'intras in pódhiche, ti crànnuco sa pala in costas! ◊ portaiat su tzugu ufradu cun sas venas russas unu pódhighe ◊ ponemilu, su binu: ma, unu pódhighe, mih! ◊ bi est su brúere a pizu russu duos pódhighes, cue!◊ si ponz'eo pódhighe in sas modas creo chi ti che avies pianghendhe! (Pirastru)◊ si dhi faghes su pódhighe apenas, cussa ti ne apítzigat asuba!
Surnames and Proverbs
smb:
Poddie, Poddighe, Poddigue, Poddixi
Scientific Terminology
crn
Etymon
ltn.
pollice(m)
Translations
French
doigt
English
finger
Spanish
dedo
Italian
dito
German
Finger,
Zehe.
podhighítu , nm Definition
su pódhighe prus piticu de sa manu, de su pei
Synonyms e antonyms
didighedhu,
pintirighedhu,
podhichedhu,
putzichinedhu,
tzintziricu
Scientific Terminology
crn
Translations
French
petit doigt
English
little finger (toe)
Spanish
meñique
Italian
mìgnolo
German
kleiner Finger,
kleine Zehe.
tzintzirícu , nm Definition
su pódhighe pitzinnu, su prus piticu / min. tzintzirichedhu
Synonyms e antonyms
didighedhu,
pintirighedhu,
podhichedhu,
podhiedha,
putzichinedhu,
sintzirinedhu
Sentences
su pitzinnu colaiat sas oras de iscola forrocrànnesi chin su tzintziricu sas pinnas de su nare
Scientific Terminology
crn
Etymon
srd.
Translations
French
petit doigt
English
little finger
Spanish
meñique
Italian
mìgnolo
German
kleiner Finger.