apodhicàre , vrb: apodhigae, apodhigai, apodhigare, podhicare Definition su istare totu tocandho cun is pódhighes, ponendho is pódhighes apitzu de is cosas sentza de bisóngiu, imbrutandhodhas (e, segundu ite si tocat, faendho male puru, giaendho dolore, ma fintzes po vísita o àteru); fintzes trebballare a pódhighes (es. su casu) Synonyms e antonyms afarrancae, ammanuncai, cariedhare Sentences ohi ite tológiu candho apódhigant s'ógiu! ◊ donzi mermu ti ant apodhicau ◊ sa morte isetat chin gúrpinos risitos de acunnortu pro nos apodhicare sas pèrelas de s'ànima (F.Satta)◊ su dotore mi at apodhigau bene in préchias 2. cussa picioca dh'ant apodhigada a deretu e a trevessu! Etymon srd. Translations French toucher du doigt English to touch Spanish toquetear con los dedos Italian toccare, tastare con le dita German berühren, betasten.
didighédhu, didixédhu , nm: ditichedhu Definition su podhighedhu, su prus piticu de sa manu o de su pei Synonyms e antonyms ditaredhu, linchinu, pichirichedhu, pintirighedhu, podhiedha, podhichedhu, putzichinedhu, sintzirinedhu, tzintziricu / cdh. ditaredhu Sentences m'increscit su didixedhu de su pei deretu Scientific Terminology crn Translations French petit doigt, auriculaire English little finger Spanish meñique Italian mìgnolo German kleiner Finger.
dídu , nm: diru 1, bidu 4 Definition donniunu de is chimbe arremos de sa manu o de su pei: si dhi distinghent tres partes chi, cun is annoigadòrgios, si piegant de pòdere serrare sa manu e aferrare sa cosa mescamente po sa posidura de su pódhighe mannu chi atóbiat de sa parte contrària a is àteros bàtoro / a/c. su didu, candho si ammostat cosa, est sèmpere s'inditziali; is didus funt: su didu mannu, s'inditziali, su didu de mesu, su de s'anedhu, su didixedhu o ditaredhu; partis de su didu: sa conca o punta de su didu, sa pulpa o mata e a s'àtera parti s'unga, is conchedhas o giunturas, sa frucaxa (su tretu aundi faint a frucidha dus didus afatantis: sa chi arresurtat tra su didu mannu e s'inditziali bèni obertus si narat forchidhu) Synonyms e antonyms pódhia Idioms csn: avb. a didu tentu = de seguru, chentza farta, sèmpere; èssiri unius che is didus de sa manu = èssere a cumone e acordu; artziai, mòviri una cosa unu didu = su tantu de unu pódhighe corcadu, un'apenas; largu cuatru didus = su tantu de sos bàtoro pódhighes deretos de una manu leados de rugadis; lingirisí is didus de ccn. cosa = agatai saborida meda una cosa de papare; fai su didu = fàghere de pódhighe, bogare o artziare unu pódhighe (prus che àteru s'inditziali) pro inditare o cherindhe nàrrere carchi cosa Sentences ndhe lis tiraiant sas úngias dai sos didos ◊ no bandat a su dotori poita no permitit a nemus de dhi ponni mancu unu didu asuba ◊ a s'invàlidu dhi mancànt tres didus a dónnia manu ◊ in d-una perda si at isconchedhau su didu mannu de su pei ◊ portu piringionis in is didus de is manus e de is peis 2. biculendhe sos ossos ispulpados chi padronos anturzos mi betant pro allicu a didudentu ◊ cun totus generosu amicu raru, sinceru e ospitale a didu tentu ◊ ischint a didu tentu a nomen sas istellas piús famosas (S.Casu)◊ non nci fiat arrenésciu a ndi dhu arziai de unu didu ◊ portat unu cintu largu cuatru didus ◊ mi ammostat su ritratu puntendi su didu ◊ is peis de procu a geladina si dhus provas comenti dhus fait Maria ti ndi lingis is didus! Surnames and Proverbs smb: Didu Scientific Terminology crn Etymon ltn. digitu(m) Translations French doigt English finger Spanish dedo Italian dito German Finger.
didusuisúi , nm Definition matéria a inghíriu de s'unga Synonyms e antonyms fannuga, inghiriabódhighe, inghiriúngia, podhighesuisui, sosoi, suisui, ungaúngiu Scientific Terminology mld Etymon srd. Translations French doigt fistuleux, panaris English whitlow Spanish uñero, panadizo Italian dito infistolito, pateréccio German Fingergeschwür.
pichirichédhu , nm Definition su pódhighe prus piticu Synonyms e antonyms didighedhu, pintirighedhu, podhichedhu, tzintziricu Scientific Terminology crn Translations French petit doigt English little finger Spanish meñique Italian mìgnolo German kleiner Finger, kleine Zehe.
pódhia , nm: pódhiche, pódhie, pódhige, pódhighe, pódhighi, pódhigi, pódhixi Definition donniunu de is chimbe arremos chi acabbant is manos e is peis: si dhi distinghent tres partes chi, in is annoigadòrgios (in sa manu), s'indruchent de pòdere serrare sa manu e aferrare sa cosa mescamente po sa posidura de su pódhighe mannu chi atóbiat de sa parte contrària a is àteros bàtoro (a bisura de tonàgias)/ is pódhighes funt: su mannu (fintzes pódhixi), s'inditziali o pódhighe segundhu o mustradore, su de mesu, mesanu o pódhighe longu, su de s'anedhu o pitzirinchedhu, su podhighitu o podhighedhu, o sintzirinedhu, fintzes pódhighe pitzinnu; is partes de su pódhighe: sa conca o punta, sa mata o pupatza (a sa parte contrària de s'unga, totu prupa), is annoigadòrgios, is ossighedhos (tres); su pódhighe mannu de su pei = itl. àlluce Synonyms e antonyms didu Idioms csn: istare o èssere a p. in buca = ammammalucau, abballalloadu, fintzas ballalloe; èssere o istare a p. in oju = a s'avértida, a sa lerta, dendhe tentu; segaresindhe su pódhighe a mossu = impudàresi de carchi cosa; tocare sas peràulas de ccn. a pódhighe = proare, e a dolu mannu, su chi ccn. aiat nadu; macarrones de pódhiche = malloredhus; intrare in pódhiche a ccn. = intrare in ungras, in manos, tènnere; pònnere pódhighe a ccn. = aferraidhu po dhu surrai, donaidhi una surra; unu pódhighe de…= (carchi cosa) de sa russària, de s’artúria de carchi pódhighe (postu corcadu); fàghere su pódhighe a ccn. = bogai s'inditziali (aguantendi is àterus didus unu pagu serraus) artziendi sa manu po fai a cumprendi a ccn. chi dhi depeus narri cosa Sentences cun sa mata de sos pódhighes carigno una foza ◊ dhi doliat unu gallu in su podhighedhu ◊ faiat is malloredhus gasi impresse pariat chi essiant de is pódhies suos 2. si m'intras in pódhiche, ti crànnuco sa pala in costas! ◊ portaiat su tzugu ufradu cun sas venas russas unu pódhighe ◊ ponemilu, su binu: ma, unu pódhighe, mih! ◊ bi est su brúere a pizu russu duos pódhighes, cue!◊ si ponz'eo pódhighe in sas modas creo chi ti che avies pianghendhe! (Pirastru)◊ si dhi faghes su pódhighe apenas, cussa ti ne apítzigat asuba! Surnames and Proverbs smb: Poddie, Poddighe, Poddigue, Poddixi Scientific Terminology crn Etymon ltn. pollice(m) Translations French doigt English finger Spanish dedo Italian dito German Finger, Zehe.
podhighítu , nm Definition su pódhighe prus piticu de sa manu, de su pei Synonyms e antonyms didighedhu, pintirighedhu, podhichedhu, putzichinedhu, tzintziricu Scientific Terminology crn Translations French petit doigt English little finger (toe) Spanish meñique Italian mìgnolo German kleiner Finger, kleine Zehe.
pupàtza , nf Definition sa prupa de sa fache de is pódhighes, o mata de su pódhighe Synonyms e antonyms cdh. pulpedhu Scientific Terminology crn Etymon srd. Translations French bout du doigt English fingertip Spanish yema Italian polpastréllo German Fingerbeere.
tzintzirícu , nm Definition su pódhighe pitzinnu, su prus piticu / min. tzintzirichedhu Synonyms e antonyms didighedhu, pintirighedhu, podhichedhu, podhiedha, putzichinedhu, sintzirinedhu Sentences su pitzinnu colaiat sas oras de iscola forrocrànnesi chin su tzintziricu sas pinnas de su nare Scientific Terminology crn Etymon srd. Translations French petit doigt English little finger Spanish meñique Italian mìgnolo German kleiner Finger.