fochíle , nm: foghile,
fogile,
fogili,
fojile,
foxile,
foxili Definition
logu, tretu inue in sa domo si faet su fogu, ma su foxile est fintzes sa coghina; semenandho sa vàtica (isca), su fossighedhu inue si ponet su sèmene
Synonyms e antonyms
fadhixada,
foghilaja,
forredha,
tzidha,
tzidhile
/
cdh. fuchili
Idioms
csn:
èssere unu conta fochiles = chisineri, bonu a nudha; contos de foghile = contàssias, contixedhus de pagu importu, fatus aici tanti po passai ora; no tènnere ne fogu e ne foghile = èssiri pòbiru a s'úrtimu puntu; istare, èssere coronados a su f. = a colore a fogu, totu a inghíriu de su fogu; pesare f. = fàghere domo de istare, aposentare; fàghere f. = istare de domo, fàghere abbitu; mundhare su f. a ccn. = leare totu su chi tenet, innudare de benes; èssere domo chentza f. = famíllia iscuncorda, chentza unione
Sentences
in custa domu de giana ch'est su foghile: canta peta bi tent àere arrustidu! ◊ in tempos de oe bi at zente gai coizada chi tratat ancora contos de foghile ◊ bi godit annanno de fogile in fogile (A.Zedde)◊ at passadu sa note a fúrriu in su letu che sazu de salditza in su foghile
2.
in sa costana de su surcu fachiat sos fochiles e ghetait bàtoro o chimbe sèmenes ◊ in s'ortu bi at pacos fuchiles de vàtica
Surnames and Proverbs
prb:
abrili nci torrat su cani a foxili ◊ fogili largu fogu irmortu
Scientific Terminology
dmo
Etymon
ltn.
*focile(m)
Translations
French
foyer
English
fireplace
Spanish
hogar,
fogón
Italian
focolare
German
Herd,
Feuerstelle,
Feuerstätte.
forrèdha , nf: furredha Definition
tretu inue si faet su fogu in sa domo, genia de forru o àteru, adatu po fàere fogu, orrostire petza o àteru; in sa butega de is ferreris, logu fatu adatu, in artu de dhu pòdere atèndhere prantaos, a fàere su fogu po abbrigare su ferru de trebballare
Synonyms e antonyms
fochile,
furratza,
tzidha,
tzidhile
/
forronali
Sentences
no est mai essiu de sa forredha e dónnia cosa dhi parit ispantu ◊ baie e ciciesi in sa forredha ca in foras che at fritu!
2.
in montes bi ant fatu sas furredhas pro coghinare, candho si bi andhat a rebbotare
Scientific Terminology
dmo
Etymon
srd.
Translations
French
foyer
English
fireplace
Spanish
hogar,
fogón
Italian
focolare
German
Herd,
Feuerstelle,
Feuerstätte,
Ofen,
Feuerraum.
geminèra , nf: ceminera,
giaminera,
giminera,
giominera,
giuminera,
zaminera* Definition
in sa domo, genia de buidu fraigau po dhue fàere su fogu, prus che àteru in d-unu cugigone de sa coghina / sa giminera giughet coment'e duos antariles (pedelitos), unu fronte, sa capa, su fumajolu; sa giminera de sa pipa = sa parte de sa pipa chi si prenat de trintzadu e si atzendhet
Synonyms e antonyms
forredha
Sentences
como no v'est ciús sa giminera po ti cajentare ◊ in sa giaminera furint coendho una sartàina de castàngia ◊ sos meos fint totu riunios a inghíriu de sa giominera
Scientific Terminology
dmo
Translations
French
cheminée
English
fireplace
Spanish
chimenea
Italian
caminétto
German
Kamin.
zaminèra, zamminèra , nf: ceminera,
geminera,
ziminea,
ziminera,
tzeminea,
zuminera Definition
in sa domo, cumbénia fata adata po dhue fàere su fogu asuta, prus che àteru in d-unu cugigone de sa coghina / sa geminera portat coment'e duos antariles, unu fronte, sa capa o cugudhu, su fumajolu
Synonyms e antonyms
forredha
Sentences
seus càrigas a sa ziminera e fogu no ndi at! ◊ fit una ziminera manna pariat unu monumentu ◊ sa ziminera tirat bene, torrat fumu, iscudet calore
Scientific Terminology
dmo
Etymon
itl.
ciminera
Translations
French
cheminée
English
fireplace
Spanish
chimenea
Italian
caminétto
German
Feuerstätte.