afilerinàre , vrb Definition
pònnere a filera, prantare matedu (o àteru deasi) o assentare a filera
Synonyms e antonyms
infilerinare
Etymon
srd.
Translations
French
planter en rangées
English
to plant in rows
Spanish
plantar en hilera
Italian
piantare in filari
German
in Reihen pflanzen.
alvuràre , vrb: arborare,
arberare,
arbulare,
arburai,
arburare,
arvurare,
arvuriare Definition
pònnere o prantare a àrbures, a matas; foedhandho de gente, pigaresidha deretu, su si pesare a boghes po cosighedhas, oféndhios o tzacaos: arburai dhu narant fintzes po pesare o fàere a mannu, arburare fintzes in su sensu de pònnere prantau, istrantagiau (a bisura de àrbure)
Synonyms e antonyms
arburire
/
artzisare,
inchietae
Idioms
csn:
arburàresi (nadu de sos cadhos) = pesàresi comente e ritzos, cun sos pes de dainanti in artu; arburai ccn. cosa = pònnere ritza, istantargiare
2.
s'achetu est semper marritanne, isconchinanne, annigranne e cricanne de si arburare
3.
ti àlvuras de crítica mania sentza ti intendher ne de birde e ne de sicu (G.A.Cossu)◊ su venenu mi àrborat sos nérbios!◊ si m'arvúriat su sàmbene in s'intèndhere cudhu!◊ si àrbulat su cadhu e che betat su mere!
4.
su pipiu est nàsciu tzeghixedhu e pensà ca no ndi dh'arburamu (A.Murru)◊ in pratza sunt arburandhe sa tuva po su fogulone
Translations
French
border d'arbres,
se fâcher
English
to plant with trees,
to lose one's temper
Spanish
arborecer,
enarbolar
Italian
alberare,
inalberarsi
German
mit Bäumen bepflanzen,
sich aufbäumen.
paltinàre , vrb: pastinare,
pastinzare Definition
prantare una bíngia noa; prantare, pesare matas; semenare; in cobertantza, istare a tropu in d-unu logu, istare che prantaos, arraighinaos / p. fàulas = bogai fogu a ccn., pònniri in giru cosas chi no funt, falsidadis contr'a unu
Sentences
at pastinadu sa binza a bide americana ◊ in s'oru de sa domo bi at pastinadu unu fundhu de bide
2.
sos de sos partidos fuint abbarrados pastinados a custa proposta: aiant nadu ca nono, ca no fuit zustu a che chirrare cussos amigos e cumpanzos
3.
apo pastinadu aligalza ◊ apo pastinadu unu fiore cun sas raighinas ◊ melone sedulesu pàltino in mesu ’e rena… ◊ unu padr'e cunventu est paltinendhe olia…
4.
si ch'est pastinau in su cilleri e no ghirat prus!
Surnames and Proverbs
prb:
chie at dinare pastinzat binza in sa codina
Etymon
ltn.
pastinare
Translations
French
planter la vigne
English
to plant a vineyard
Spanish
plantar la viña
Italian
impiantare la vigna
German
einen Weinberg anlegen.
piantàre , vrb: plantai,
prantai,
prantare,
prantari Definition
nau de prantones, matighedhas o fintzes de prantàgia, pònnere in sa terra trebballada in fossighedhu, in fossu, cun is arraighinas in fundhu bene ammontadas de terra a manera de sighire a crèschere; fintzes semenare, betare su sèmene; pònnere cosa a bisura de mata o palu, fichia in terra de abbarrare firma; rfl. pònnere istrantagiaos, a bisura de mata, in posidura verticale
Synonyms e antonyms
semenai
/
ficare,
fichire
Idioms
csn:
prantare (bide) a fundhu betadu = a pértia furada, sentza ndi dha segai de su fundu; torràresi a prantare (nadu de ccn.)= faisí torra su tallu cun sa ponidura, torrare a comintzare un'impreu apustis de su dannu, de una fura
Sentences
no s'istodhit un'àrvure annosa pro la piantare in àteru logu! ◊ issu torrat a prantai is matas aundi segat ◊ nonnu aiat prantadu cussa nughe candho fit nàschidu babbu ◊ in cussa terra si podiat prantai fintzes linu ◊ in s'ortu bi prantamus latuca, càule, sèllere
2.
pentzat issu a prantai is palus po cuncordai un'arcu
3.
medas ant giau una manu de agiudu a Giuanni po si torrare a prantare, ca ndhe dh'iant furau su bestiàmene
4.
is piciocos si prantaiant aposta in sa gennighedha de crésia po biere is piciocas deghi essiant ◊ is piciocos cicios in sa muredha si funt prantaos po saludare su preide
Etymon
ltn.
plantare
Translations
French
planter
English
to plant
Spanish
plantar
Italian
piantare
German
pflanzen.