brundèssiri , vrb Definition
cumpàrrere o èssere brundhu, de colore
Etymon
srd.
Translations
French
blondoyer
English
to turn yellow
Spanish
ser rubio
Italian
biondeggiare
German
blond sein.
còroe , nm: cròcoe Definition
erba de tàgliu o de giallu, genia de erba bona po giare su colore grogo a s'orrobba e fintzes po meighina
Synonyms e antonyms
giàllara
Scientific Terminology
rba, Reseda luteola
Translations
French
réséda jaunâtre
English
yellow mignonette
Spanish
gualda
Italian
guaderèlla
German
gelber Wau,
Färber-Wau.
giàllara , nf Definition
erba de su tàgliu o erba de giallu, genia de erba bona po giare su colore grogo a s’orrobba e fintzes po meighina
Synonyms e antonyms
còroe
Surnames and Proverbs
smb:
Giallara
Scientific Terminology
rbc, Reseda luteola
Etymon
srd.
Translations
French
gaude,
herbe jaune
English
yellow mignonette
Spanish
gualda
Italian
guaderèlla
German
Färberwau.
gròga , agt, nm: grogo,
grogu (grògu,
grógu)
grou Definition
genia de colore, colore de limone lómpiu; colore de cara malàida, de unu malàidu / a/c. candho est agt. no est sèmpere chi cuncordat cun su númene (sa var. groga no cuncordat mai); genias de grogo: intzesu, meru, leonadu (de limone)
Synonyms e antonyms
zàlinu
Idioms
csn:
apustis de centu annus, berritedha groga! = augúriu pro bíviri ancora meda; grogu che limoni, che sa cera = g. meru (fintzas de maladia); scialu grogu = festa manna, cun cosa meda
Sentences
cussu portat is pilos groga e totus in famíglia portant totu su pilu groga, no solu is pilos de conca (G.A.Cui)◊ fit grogu comente est grogu su limone ◊ portas sa faci groga che sa cera!◊ su campu est grogo de trídicu ◊ portaiat sa conca imbodhiada cun sa tiagiola grogo de s'antigu costúmene (R.Sardella)
Surnames and Proverbs
smb:
Grogu
Scientific Terminology
clr
Etymon
ctl.
groc, groga
Translations
French
jaune
English
yellow
Spanish
amarillo
Italian
giallo
German
gelb.
groghímene, groghímine, groghímini , nm Synonyms e antonyms
groghera,
groghesa,
grogúmene
/
cdh. grughímini
Etymon
srd.
Translations
French
couleur jaune
English
dirty yellow
Spanish
amarillento
Italian
giallume
German
gelbliche Farbe.
ingroghídu , pps, agt: ingroghiu Definition
de ingroghire
Synonyms e antonyms
ingrogau
/
cdh. ingrughitu
Sentences
sas fozas si fint ingroghidas e bentu fritu torresit, astraore (P.Sulis)
2.
cuss'àrbure zughet petzi pagas fozas ingroghidas ◊ no mi lasses che una rosa dae su ramu distacada ingroghida e allizada a sas frinas tremulendhe! (P.Marteddu)◊ tia Cianedha giughiat sa tiazola bianca ingroghida ◊ iat allogau s'apuntu asuta de unu matzu de àturus fòglius de paperi ingroghiu
Translations
French
jauni
English
to yellow
Spanish
amarilleado
Italian
ingiallito
German
vergilbt.
ingroghíe , vrb: ingroghire,
ingroghiri Definition
fàere o essire grogo
Synonyms e antonyms
ingrogai,
ingroghinai
Sentences
su sole meda ingroghit sos letolos biancos ◊ sa fozosina si est ingroghia ◊ in s'atóngiu sa folla de is matas ingroghit e ndi arruit
Etymon
ctl.
engroguir
Translations
French
jaunir
English
to make yellow
Spanish
amarillear
Italian
ingiallire
German
gelb färben,
vergilben.
ispànu , agt: spanu Definition
nau prus che àteru de su colore de su pilu de unos cantu animales mannos (boe, cuadhu), chi est coment'e orrúbiu, unu pagu grogo; nau de gente, chi est de s'Ispagna; po su colore, si narat fintzes de sa figumorisca coendho, de bíngia cun sa fògia ingroghia / lughe i. = sa lughe de s'irmurinada
Synonyms e antonyms
ispagnolu
Sentences
si ti selvit azudu a triulare podimos giúnghere su giú ispanu ◊ curre, curre cadhu ispanu, curre a totu fua!
2.
su sole ch'est faladu dae insara in sos saltos ispanos de ponente (S.Casu)◊ fut prammizendhe s'aera a lughe ispana
3.
fenícios, grecos, líbbicos, ispanos a flotas dae tempus antigóriu chi ti ant invasu a totus est notóriu (A.Dettori)
Etymon
ltn.
spanus
Translations
French
saure,
isabelle
English
sorrel,
light yellow
Spanish
alazán
Italian
sàuro,
isabellino
German
falb,
gelbbraun,
isabellfarbig.