boàle , nm: buale,
poale Definition
genia de istrégiu, de làuna o de plàstica, po umprire, pigare abba / min. bualitu
Synonyms e antonyms
caltzida,
candharja,
gupiale,
istagnale,
umpuale
Sentences
Salbadore fuit bénnidu pro azuare a che regòllere s'abba cun buales e padedhas ◊ lea sos buales de s'assucadura a sos porcos!
Scientific Terminology
stz
Etymon
ctl.
poal
Translations
French
seau
English
bucket
Spanish
cubo,
balde
Italian
sécchio
German
Eimer,
Kübel.
caltzída , nf: caltzira,
carcida,
càrcida,
carciga,
cartzida,
cracida,
cracira,
cratzida Definition
genia de istrégiu largu a fundhu tundhu, a costaos artos e un'asa a mesu cricu, a bisura de umpuale
Synonyms e antonyms
boale,
cacidone,
gupiale,
istagnale,
mussórgiu,
pipordo,
séchia
Sentences
como ti ndhe fato ingúllere una caltzida, de cafè! ◊ botos, cartzigas, carderas e brocas ti impitant totu die…◊ nci ghetant sa cracida a funtana po ndi pesai s’àcua po s'isciacuai
Scientific Terminology
stz
Etymon
ltn.
*calcitra
Translations
French
seau
English
pail
Spanish
cubo,
balde
Italian
sécchio
German
Eimer.
dabbàdas , avb: debbadas,
debbaras,
debbatas Definition
in debbadas, chentza lúcuru e ne profetu, chentza ndhe bogare nudha, po nudha: a bortas tenet su valore de no est pro nudha, no est chentza motivu, e a bortas su valore de cun totu cussu, mancari gai, pro cussu; in donu, chentza paga / dare una cosa debbadas = in donu (o fintzes chentza ndhe tènnere perunu torracontu)
Synonyms e antonyms
ingrúgua
Sentences
meighinas za ndhe at leadu ma totu debbadas: sa cura no li at fatu nudha ◊ si che est emigradu in debbadas: ndhe est torradu chi istaiat peus de candho est tucadu ◊ a nàrrere cosa a tie est totu in debbadas, che a samunare sa conca a s'àinu ◊ no perdedas su tempus in debbadas!
2.
nono, no sunt debbadas cussas tuas miradas chi mi faghes dognora, Tina mia! (V.Falchi)◊ no fit, no fit debbadas custas notes passadas de s'istria su càntigu orrorosu! (P.Mossa)◊ una telefonada a custas oras de note no est debbadas: dannu at tentu! ◊ debbadas est chi no ant mai pasu e sunt sèmpere a trumentu! ◊ debbaras prangis custu mengianu! ◊ chi mi as abetau gei no est po dabbadas ◊ no est debbadas si no che est abbojadu: cussu at tentu irbortu
3.
dèu apu pesau seti fillus, sentza dinai: dabbadas no si apu fatu mannus!…◊ debbadas no at istudiadu, ca fit póveru: chie ndhe at gana za bi resessit! ◊ debbadas beniat a domo: boliat a fígia mia!
4.
poita depeus pagai cussu chi Deus si at giau debbadas?
Surnames and Proverbs
prb:
bacas lantadas no est debbadas
Etymon
spn.
de badas
Translations
French
en vain
English
uselessly
Spanish
de balde,
en balde
Italian
invano,
inutilménte
German
umsonst.
séchia , nf: sécia,
sícia,
sírcia Definition
genia de istrégiu, matucu, largu, carcida, po pònnere abba e fintzes po múrghere / min. sicigedha
Synonyms e antonyms
caltzida,
candharja,
istagnale,
umpiolu,
umpuale
/
murghiola
Sentences
sa sírcia àrtziat plena de àcua clara e tui incarendindi in sa cronta ti miras in funtana
Scientific Terminology
stz
Etymon
itl.
Translations
French
seau
English
bucket
Spanish
balde,
cubo
Italian
sécchia
German
Kübel.
umpuàle , nm: upuale Definition
genia de istrégiu, de làuna o de plàstica, po umprire, pigare abba, múrghere
Synonyms e antonyms
boale*,
caltzida,
candharja,
gupiale,
istagnale,
pipordo,
umpiolu
/
mossorzu,
murghijola
/
ttrs. upuari
Sentences
batídemi un'upuale de abba e unu pannu netu a mi frobbire
Scientific Terminology
stz
Translations
French
seau
English
bucket
Spanish
cubo,
balde
Italian
sécchio
German
Eimer.