achèndhere , vrb Definition
pònnere o pigare fogu a manera chi calecuna cosa abbruxet
Synonyms e antonyms
allúere,
allumae,
atzèndhere,
impampidhare,
incèndhere
| ctr.
irmòrrere,
istudai
Sentences
achendho sa candhela e miro s'istàntzia ◊ achèndhere sos fogarones ◊ sétzidu in su bancu de cuchina si fit achendhindhe su sigarru
Etymon
ltn.
accendere
Translations
French
allumer
English
to light
Spanish
encender
Italian
accèndere
German
anzünden.
allúere , vrb: allúghere,
allui,
allúiri,
alluri,
allúxiri Definition
fàere cumenciare a tènnere (su fogu), a giare lughe (una lampadina): nau de ccn., chi luego si leat arrennegu / pps. allúghidu, allutu
Synonyms e antonyms
achèndhere,
allumae,
atzèndhere,
incèndhere
| ctr.
bochire,
studai
Idioms
csn:
allúghere sa fatza a iscavanadas = pigai a bussinadas a faci; allúiri a unu = bogai fogu, nàrrere male de unu, bogàreli cosas chi no sunt
Sentences
allughe sa lampadina ca semus a s'iscuru! ◊ su manzanu in zerru sa prima cosa est de allúghere su fogu ◊ su fogu no alluit, no pigat pampa ◊ depis alluri su fogu po cori sa cosa
2.
ti allugo sa fatza a iscavanadas, si no mi l'agabbas! ◊ chi volet in s'aera su chisinu, sas molas allughídebbos in focu!
3.
issa fiat su masedúmini fatu a persona, su pobidhu si alluiat po dónnia cositedha
Etymon
srd.
Translations
French
allumer
English
to light (up)
Spanish
encender
Italian
accèndere
German
anzünden,
einschalten.
allumàe , vrb: allumai,
allumare,
allumiai,
allummare Definition
fàere cumenciare a tènnere (su fogu), a giare lughe (luma), fràmula; fàere o giare lughe / allumare fogu a ccn. = isparai
Synonyms e antonyms
achèndhere,
allúere,
allupiare,
atzèndhere,
imbièscere,
incèndhere,
tènnere
/
allugare,
illucherare
Sentences
si at allumadu sa pipa ◊ at allumadu e istudadu su fogu ◊ sos lampos, fatuvatu, in tantu iscurigore allumant de fiama s'orizonte (A.Spano)
2.
bidiat sa luna annadendi in su mari e is piscis allumiendi su celu logu de is istedhus
3.
ista sériu, mighi ti allumo a iscantarzada! ◊ sos Sardos cumandhantes avisados su fogu lis allumant de manera chi, sendhe s'atomosfera oscuressida, s'est a s'isparu insoro isclaressida (R.Congiu)
Etymon
itl.
allumare
Translations
French
allumer
English
to light (up)
Spanish
encender
Italian
accèndere
German
anzünden,
einschalten.
corriscàle, corriscàli , nm Definition
su corredhu a pònnere cosighedha asciuta, sa funghedha, po allúere su fogu
Synonyms e antonyms
corriscarju,
corruèscara
Scientific Terminology
stz
Etymon
srd.
Translations
French
petit étui de corne
English
little horn to light fire
Spanish
cuerno para encender el fuego
Italian
cornétto contenènte ésca
German
Hörnchen mit Köder.