creàri , vrb: criai 1 Definition
serrare a crae, friscare un'apertura
Synonyms e antonyms
acràere,
acraitare,
afriscare,
clare,
imbarcionai,
incraedhae,
increari
| ctr.
screari,
scriedhai
Sentences
cria s'enna debressi! ◊ no potzu fai su letu ca sa sala est criada! ◊ sa buca sua oi est unu portali criau
Etymon
srd.
Translations
French
fermer à clef
English
to lock
Spanish
trancar
Italian
chiùdere a chiave
German
verschließen.
cugnàre , vrb: cungiai,
cungiare,
cungiari,
cunzare Definition
serrare, acostire is duas partes de un’apertura de no abbarrare logu in mesu, pònnere sa cungiadura, inghiriare unu logu ororu prus che àteru in su sartu cun calecuna cosa (es. sida, muru, arretza) de impedire chi si essat o s’intret
Synonyms e antonyms
serrai,
tancare
/
incujare 1
/
abbutonare
| ctr.
abbèrrere,
iscungiai
Sentences
cunzat sos ocros e zirat sa conca ◊ su nie ponet murallas e ti cunzat a intro de domo ◊ candho essis cunza sa gianna! ◊ che cunzas cudhu in foras ◊ cunza s'anzone in sa cherina! ◊ sa corte fit cunzada a murichedhu gurdu ◊ cras cugnant s'iscola ◊ su funnagu cugnau dh'as?
2.
is gutones de su custumu nce dhus imbucant in is traus de cabessu po cungiari sa camisa
Etymon
ltn.
cuneare
Translations
French
clôturer
English
to enclose
Spanish
cercar
Italian
chiùdere,
recintare
German
schließen,
einfrieden.
friscàre , vrb: afriscare*,
frischiare,
frisciare Definition
serrare is gennas a crae e a friscu; serrare, sidhare is dentes a forte
Synonyms e antonyms
acràere,
creari,
ifriscare 1,
imbarcionai,
serrai
| ctr.
abbèrrere
Sentences
fríscio sa gianna e t'intrego sas giaes ◊ si cheres frisciare fríscia: si times a ti furare ponebbei tentadore! ◊ aiant lassadu sa domita frisciada ◊ candho mi corco pagos minutos mancu sa zanna mi frisco ◊ apo serradu e friscadu, in domo, ca so essindhe
2.
ses piàghida a mie e ti che apo frisciadu intro de s'intragna ◊ s'àinu candho móssigat frísciat sas barras
Translations
French
fermer à clef
English
to lock
Spanish
cerrar con llave
Italian
chiùdere a chiave
German
verschließen,
zuschließen.
imbarcionài , vrb Definition
serrare un'apertura cun s'alcione
Synonyms e antonyms
acràere,
afriscare,
creari
Etymon
srd.
Translations
French
verrouiller
English
to bolt
Spanish
atrancar
Italian
chiùdere con chiavistèllo
German
den Riegel vorschieben.
serrài , vrb: serrare Definition
fàere su serru a unu logu, pònnere ccn. cosa (es. muru, cresura, arretza) a inghíriu, in làcana, a manera de no pòdere passare totus deasi a brétiu o chentza dificurtade; pònnere o acostire is aperturas (gennas, fentanas) o fintzes àteru (es. grifone, ogu, manu) a manera de tupare e no lassare passare cosa; nau de persona, foedhare pagu cun àtera gente, abbarrare citios, no arrespòndhere; nau de ccn. cosa (es. ainas), acostire is partes prus atesu
Synonyms e antonyms
abbucare,
cugnare,
tancai
| ctr.
abbèrrere
Idioms
csn:
serrai a muru, a cresura, a crae, a rècia; serrai is ogus = abassiare sas pibiristas de no bídere, mòrrere, o fintzas no chèrrere abbaidare pro no bídere carchi cosa; serrai ogu = drommire; serrai sa buca a unu = fàgherelu callare, rispòndhere de mala manera o cun frimmesa de lu fàghere istare mudu; serrai a ínturu = ifriscare, pònnere intro e serrare totu de no ndh'essire; serrare a ccn. fora = serrai sa porta a manera chi abarrit foras, chi no potzat intrai; serrai sa chistioni, sa gara, una poesia = agabbare, agabbare de ndhe faedhare, leare una detzisione; serrare s'abba = serrai su grifoni, serrai is tubbus chi portant s'àcua; serrare s'iscola = no fàghere iscola, frimmare sas lessiones; serrare/-ai sa domo/-u = serrare sas abberturas e mescamente sas zannas a crae; serrare sa zanna in murros a unu = fàgherelu istare fora sendhe chi cheret intrare; serrare su líbberu, su cuadernu = pònnerelu, lassàrelu de no fàghere a lèzere o a iscríere sas pàzines; serrare sa lughe, sa televisione, s'aràdio = istudai
Sentences
candho essis de domo, serra totu! ◊ est arribbada a mi serrai s’enna in faci, cussa schiva! ◊ amus serradu sas iscras pro las bardare de su bestiàmine ◊ sa cóciula, chi ndi dha piscas, si serrat ◊ sa linna de un'abbertura in zerru si serrat ca si ufrat cun s'umidore
2.
órdine de su síndhigu: si avertet sa populatzione chi a sas duas si serrat s'abba ◊ candho serro sos ogros faghide comente cherides, ma fintzas chi campo so mere deo! ◊ est un'iscola chi abberit una die pertzisa e serrat sa tale àtera e no sa die apustis ◊ is fogus funt malus a istudai, ca is autoridadis serrant is ogus a pitzus de is intzimias
Translations
French
fermer
English
to close (en),
to bar
Spanish
cerrar
Italian
chiùdere
German
schließen.
tancài , vrb: atangare,
tancare,
tangare,
tuncare Definition
serrare bastat chi siat, fintzes pònnere serru, cosa chi serrat, a serrare
Synonyms e antonyms
cugnare,
incujare 1,
serrai,
tanconare
| ctr.
abbèrrere,
ilbambarriare,
iscungiai
Idioms
csn:
tancai is ogus = fàghere finta de nudha, de no àere bidu, de no bídere sa cosa; tancai ogu = drommire; bestiri chi no tancat bèni = bestimenta tropu afissa, chi no lompet, no abbutonat; tancai sa buca a unu = assamudare, fàghere callare a unu; tancare un'isterzu a mortu = bene sizidu de no bi intrare aera
Sentences
no tanghedas sa gianna apalas mias! ◊ su babbu e sa mama si fint tuncatos intro de domo ◊ si tanco s'oju mi pàglio videnne su retore ◊ bi at frores chi si abberint a su sole e bi ndhe at chi si tuncant (M.Pira)◊ tancu sa porta mia ◊ canno mi nche anno a domo mi tanco s'aposentu
2.
in totu sa noti no apo pótziu tancai ogu ◊ est mesanote e so ancora sentza tancare oju ◊ su note no fipo reséssitu a tuncare sa cannela de s'ocru ◊ prima chi tanghe ojos beni a mie!
Etymon
ctl.
tancar
Translations
French
fermer
English
to lock,
to enclose,
to shut
Spanish
cerrar
Italian
chiùdere
German
schließen.