atoàdu , pps, agt: atuadu,
atuau Definition
de atoare; nau de ccn., chi atuat a is cosas, chi dhue pentzat, si ndhe serat o acatat / ómine a., fémina atuada, pessone a.
Synonyms e antonyms
abbistu,
achistiadu,
atinadu,
giudisciosu
Sentences
che fis cue: no bi as atuadu a colare a butega a leare su túcaru? ◊ za l'ischia chi depia fàghere cussu puru, ma tandho no bi apo atuadu, fia pessendhe in àteru!
2.
tiat èssere prus atoadu meda a avertire sos parentes! ◊ tenet bíndhighi annos, ma est atuada, no istat ispetendhe a bi lu nàrrere sa mama su de fàghere! ◊ e atuadu, mih, chi no ses… cantu s'àinu: depo pessare a totu deo!
Translations
French
avisé
English
discerning
Spanish
sensato,
consciente
Italian
accòrto,
consapévole
German
klug.
cabósu , agt Definition
nau de unu, chi tenet cabu, capia, faendho is cosas, chi giaet atentzione, chi dhas faet bene, cun incuru, chi ischit su chi faet, ite est faendho: si narat fintzes in su sensu de mannu
Synonyms e antonyms
abbistu,
acabadu,
contipizosu,
fundoriau,
giudisciosu
| ctr.
iscabadu,
iscabiladu
Sentences
a su cumandhu mandha a su pitzinnu, za est cabosu! ◊ ite cabosa chi est custa pisedha!…
2.
proite no benis tue a m’iscúdere, chi ses prus cabosu, cantu chi mandhas cussa criadura?!…
Scientific Terminology
ntl
Etymon
srd.
Translations
French
diligent
English
diligent
Spanish
diligente
Italian
diligènte,
consapévole,
maturo
German
fleißig,
bewußt.
sapèschere , vrb rfl: assabèschere* Definition
su si acatare de is cosas
Synonyms e antonyms
abbigiare,
assaborire,
saerare,
sapire
Sentences
semus cumbintos, chene nos sapèschere, chi semus su chi manicamus e bivimus ◊ chene si ndhe sapèschere ripitint cosas chi fachiant sos mannos ◊ prima de apèrrere ojos, innossente, de vida e morte no ti ses sapéschiu (G.Zichi)
Translations
French
percevoir,
apercevoir
English
to be conscious
Spanish
concienciar
Italian
èssere consapévole
German
bewußt sein.
sciènti 1 , agt Definition
chi iscít, chi ischit de ischire / s. de…
Synonyms e antonyms
cabosu
Translations
French
conscient
English
conscious
Spanish
consciente
Italian
consapévole,
cònscio
German
bewußt.