antèna , nf: intena Definition
genia de umore, de mota segundhu de su mamentu, de comente unu si agatat
Synonyms e antonyms
ispéssia 1,
mota
Sentences
est in antena giusta ◊ no dhu circhis: oi tenit antena mala! ◊ labadha, o prangendu o arriendu: gei tenis un'antena!…
Translations
French
humeur
English
mood
Spanish
disposición,
humor
Italian
disposizióne d'ànimo,
umóre
German
Gemütsverfassung,
Laune.
chelvedhidúra , nf Definition
sa bisura de unu bistu in crebedhos / èssere de c. bella, fea = portai fronti bellu, légiu
Synonyms e antonyms
chervedhale
Etymon
srd.
Translations
French
front
English
forehead
Spanish
frente
Italian
disposizióne frontale
German
frontale Stellung.
dispòsta , nf Definition
cosa chi si decidit de fàere
Synonyms e antonyms
decisione,
disposiscione
Sentences
sa disposta fiat de fai festa ◊ e it'est sa disposta? ◊ is malos ant pigau sa disposta de dhu mòrrere ◊ su meri dh’iat donau sa disposta po cumenti depiat fai
Etymon
itl.
disposta
Translations
French
disposition,
instruction
English
disposition
Spanish
disposición
Italian
disposizióne
German
Anordnung,
Disposition.
mòta , nf: muda 1,
muta Definition
una de is maneras de istare de ànimu, candho alligros candho tristos, candho de bona gana e candho de mala gana, candho deosi candho deasi (ma fintzes cunditzione po su chi si tenet de cosa); parte de unu tempus, istagione o tempus adatu po ccn. cosa (es. po ifèrrere); parte de una cantidade prus manna; produtu chi benit in tempos diferentes (es. de una prima o de una segundha froridura)
Synonyms e antonyms
antena,
ispéssia 1
/
pasia,
tzoca
Idioms
csn:
èssere in m. mala, bona = primmau, sentz'e ganas, allirgu, inganatzidu; èssere in muta de… = tènniri ganas de…; pònnere in bona muta = fàghere allegrare, a ríere, divertire; a mudas, a mutas, a muta a muta = a borta a borta, unus cantu una borta, unus cantu un'àtera, a bortas s'unu a bortas s'àteru; èssere a mutas (nadu de comente unu istat de ànimu) = a bortas allegru a bortas nono; fàghere una cosa a mutas = a pasias, in tempos o bortas diferentes; sa muta za est de!... = tanti gei fait a!…, no fait própiu! (ca s'àteru no ndhe cheret mancu s'intesa, ca no andhat bene própiu, ca si arrennegat deretu e gai)
Sentences
fatat bundhare vidas de dogni ispéssia e figura pro muntènnere a tie in bona muta (S.Casu)◊ no mi ponzas, cantendhe, in muta mala! ◊ sa zente est allegra, in bona muta ◊ oe su pitzinnu est de muta mala: pro donzi cosa pranghet! ◊ una lughe si atzendhet chi mi ponet in muta de piantu ◊ oi mi incontras a sa mota de sufriri is befas tuas! (L.Matta)◊ s'aera est in muta de abba e de fritu
2.
una muta faghent de ispias, un'àtera faghent de ambesues ◊ si bi andhas, bae un'ateruna muta! ◊ sa filla est a mota de cojai ◊ s'olia est in sa mellus mota de papai, su binu in sa mota de biri ◊ custa cosa est a sa mota zusta de ne dh'odhire ◊ una die ses, sèbera sèbera: si che passat sa muta, chircas e no ndh'agatas!
3.
sa robba anzat a mutas: una sumana bi ndhe anzat vinti o trinta, un'àtera bi ndhe anzat àteras, e gai ◊ una muta de tzente fit tzucata a sa vinnenna ◊ a duos a duos si dant sa muda: treutos e giuos unu los lassat, s'àteru los leat ◊ bi at frutuàriu chi coghet a mutas
4.
medas bortas sa terra l'at piena e si no fis partida a terra anzena ndhe aizis tentu àtera muta ◊ sa figu niedha faghet duas mutas: una tra làmpadas e tríulas, s'àtera in austu e cabidanni ◊ in sas mutas chi su trigu teniat bisonzu de azudu totu azuaiant
5.
sa muta za est de ti nàrrere cosa: ti arrennegas deretu! ◊ sa muta za est de pònnere cussu traste a fàghere faina: no agguantat!
Translations
French
humeur,
roulement
English
mood,
turn
Spanish
humor,
disposición de ánimo,
turno
Italian
umóre,
disposizióne d'ànimo,
turno
German
Laune,
Zeit.