dèpere , vrb: depi,
dèpiri,
dèvere,
tèpere Definition
tènnere o àere s'óbbrigu, o su bisóngiu, sa presse o s'apretu de calecuna cosa: s'impreat meda po cambiare unu pagu su significau de is àteros verbos; èssere in dépidu; si narat fintzes po inditare cosa pagu segura, chi si pentzat po calecunu motivu ma no s'ischit a seguru (s'impreat cun àere, èssere, e su pps. de àteru vrb.) e fintzes po fàere unu tempus benidore de su vrb. de modu infiniu chi acumpàngiat in sa forma des, tes; a sa campidanesa dhu manígiant, prus che àteru is poetas, fintzes in su sensu de pòdere / pps. dépidu, dépiu; ger. dependhe, dependho, depindhe; formas diferentes de dèpere: ind. pres. tue des, isse det, nois demus, bois dezis, issos dent
Synonyms e antonyms
gèpere
Sentences
depo andhare como, ca sinono si che faghet tardu ◊ depis fai a manera chi is contus torrint totus ◊ tocai, ita mi depeis narri?! ◊ chi ti piagat o nono, custa est cosa chi as a deper fàghere tue ◊ carei carei, ma su chi depis no dhu fais etotu! ◊ solu deves pensare chi de me no ti deves burulare! ◊ aiant dévitu cantare donzi dominica
2.
su chi ti ndhe apo leadu de butega ti lu depo totu ◊ cosa ti depo, chi mancu mi faedhas?!
3.
sa pinna che la depo àere torrada a su logu sou, si no est inoghe ◊ custa faina la depet àere fata isse ◊ depent èssere andhados issos, beru? ◊ isse depet èssere inoche a fúrriu ◊ Mundhicu depet èssere fragandu cun calincuna picioca
4.
non tes àere fastizos e istrobbos (G.Ruju)◊ prima chi su pudhu cantet mi des negare, istanote!
5.
fiat un'isplendori meravigliosu e oras de gosu eus dépiu gustai
Surnames and Proverbs
prb:
chini timit cosa depit
Etymon
ltn.
debere
Translations
French
devoir
English
must,
to have to,
to be obliged
Spanish
deber,
tener que
Italian
dovére
German
müssen,
sollen,
schuldig sein,
dürfen.
dobère , nm: dovere,
doveri Definition
sa cosa chi si depet fàere ca est giusta, sa chi andhat bene, bisòngiat, ca est de fàere, o ca est a óbbrigu; cosa de fàere, cosa de importu, giusta, chi andhat bene e po cussu bolet fata
Synonyms e antonyms
cumandhu
Idioms
csn:
cumprire a su dovere = fai su doveri; fàghere una cosa a dovere = bene, comente si tocat; dovere de no pòdere transire = de fàghere assolutamente, cumandhu, óbbrigu de no ndhe pòdere fàghere a mancu
Sentences
custas cosas s'intendheus in dovere de dhas pònnere in iscritu po dhas lassare comment'e errichesa pruschetotu po is giòvonos ◊ nois semus in su dobere nostru ◊ deo como lu saldo in totu e in pertotu e gai cumpro a su dovere ◊ bae a fàghere su dovere! ◊ sa fémina finas chi no est isposada a doveri depit allogai totu!
Translations
French
devoir
English
duty
Spanish
deber
Italian
dovére,
incombènza
German
Pflicht,
Verpflichtung.
obbligasciòne, obbligassiòne , nf: obbligatzioni,
obbricassione,
obbrigascione,
obbrigassione,
obbrigatzione,
obbrigatzioni,
ubbrigascione Definition
genia de óbbrigu, candho unu si agatat in su bisóngiu o in dovere de giare o fàere una cosa a favore de un'àteru chi dhi at fatu calecunu praghere o chi dhue tenet tratamentu meda; pregadoria coment'e cosa de dovere, de bisóngiu
Synonyms e antonyms
dobere,
óbbligu
/
pregadoria
Idioms
csn:
nàrrere sas obbligassiones = rasai, pregare; todheresiche un'o. = catzàresi unu dépidu, un'óbbrigu
Sentences
est un'obbligascione a dare sa lustrina a su pitzinnu chi giuchet s'ispinu de su porcu ◊ cun isse bi amus obbrigassione e li namus chi emmo ◊ a chie bi amus obbrigassione li damus su pane ◊ mi ant acapiau chena li dèpere obbligassione! ◊ chi nono a isse no liu podiat nàrrere ca bi aiat obbricassiones ◊ seus donendu custa cosa po un'obbligatzioni ◊ at chircau de si tòdhere s’obbrigassione azuandhe su cumpanzu
2.
po su reposu de s'ànima mi récito un'obbrigassione inue at a èssere sa mia sepoltura
4.
Translations
French
devoir
English
duty
Spanish
deber
Italian
dovére
German
Pflicht.