telàgiu, telàgliu , nm: telaju,
telàlgiu,
telalzu,
telàrgiu,
telarju,
telarzu,
torarzu,
trabaxu,
tralàrgiu,
tralaxu,
trallaxi,
trauaxu,
trebaxu,
trelaxu,
treraxu,
triàrgiu,
triaxu,
troaxu,
trobaxu,
trolàrgiu,
trolaxu,
trollaxu Definition
aparatu prus che àteru mannu po fàere tessíngios de tantas genias; in sa mola, duos puntedhos prantaos intraos in sa tónica cun d-una traessa in pitzu po apicare su majolu; s'ossamenta, su carenàrgiu de su cristianu e de un’animale, is crantos o partes principales chi agguantant totu s'arrestu de css. cosa manna formada de diferentes partes (es. màchina, genna)/ genias de telàrgiu (po tèssere): a ispola (a bàtoro antariles o istantaloros, bandhelas, manuntas, regras: su tessíngiu est in paris, is súrbios unu addaesegus (atesu de su tessidore) unu ananti (acanta), arréschios e firmaos cun is piones po poderare istirau su tessíngiu), t. a istoja o prantau (nau deosi ca s'istoja po isterrimentu dha faent apicada): custu telàrgiu est a duas regras, a duos peis e su tessíngiu est de pitzu a bàsciu, is súrbios o bancos unu in artu e unu in bàsciu; partes de su telàrgiu o chi serbint po tèssere: is càscias o iscàssias, su pètene, su litzu, su súrbiu (o bancu), is càlculas, s'ispola, su cannedhu o cannusca, su fustigu, sa canna de gruxi, su stàmini, s'ordidroxu, sa trama, su serradóriu, su faegannedhos, su pindu, is manighedhas, is peis, is tacheris o tacheras o nais cun is intacos
Synonyms e antonyms
cdh. tilàgiu,
ttrs. tiràgiu
Idioms
csn:
parare su t. = pònniri, cuncordai su telàrgiu de dhui pòdiri trabballai; impostare su t. = ammanitzare su materiale postu in su telarzu pro tèssere (imboligare su cotone in sos issulos, intrare sos litzos in sas cannas de sos pètenes); su trolaxu, su trebaxu po ferrai = màchina de ferrare, ue si ponent sos boes a los muntènnere in frimmu pro los ferrare; tènniri su triaxu arrésciu = tènnere unu triballu tasidu, frimmu, èssere chentza fàghere; intrare a su telarzu = ponnirisí a tèssiri in su telàrgiu
Sentences
abarra, gei no as a tenni su triaxu arrésciu! ◊ su sonu de su telarzu est divressu segunnu su chi tesset ◊ in Nule tessent cun telajos a istoja ◊ est tessendi un'isciallu in su trallaxi ◊ custu sonu fait rima cun cussu de is trobaxus ◊ tengu tiallas fatas a triaxu ◊ Togna teniat su telarzu sempre armadu, faghindhe tapetos
2.
su telaju de sa bicicleta fiat totu aggobbau, de comenti seu arrutu
Etymon
ltn.
*telarium
Translations
French
métier à tisser,
châssis
English
loom,
frame
Spanish
telar
Italian
telàio per tessitura,
intelaiatura
German
Websthul,
Rahmen.
tessidúra , nf Definition
su tèssere
Synonyms e antonyms
tessimentu
/
cdh. tissitura,
ttrs. tissidura
Translations
French
tissage
English
weaving
Spanish
tejedura
Italian
tessitura
German
Weberei.
tessíngiu, tessínzu , nm Definition
su tèssere; s'orrobba téssia
Synonyms e antonyms
intessidura,
tesseu,
tessimentu,
tessonzu
Sentences
bècias e piciocas cricant legas de tessíngiu, de filóngiu, de cogiuóngiu ◊ si narat chi s'arti insoru fiat su tessíngiu
2.
custas feminedhas tessiant in tralàrgius de òru e de òru fiat puru su tessíngiu…◊ su tessinzu creschet e tocat a dh'imboligare in s'issulu ◊ cracàst a forti fendi s'orbaci po fai bèni su tessíngiu
Etymon
srd.
Translations
French
tissage,
tissure
English
weaving
Spanish
tejedura,
tejido
Italian
tessitura
German
Weberei.