barrantzedhàre , vrb: barrantzellare Definition
andhare a giru po vardiania comente faent is barracellos, o fintzes a iscrucugiare
Synonyms e antonyms
rundai
Etymon
srd.
Translations
French
faire la ronde
English
to go out on rounds
Spanish
rondar
Italian
uscire di rónda
German
die Runde machen.
gíriu , nm: giru 1,
ziru 1 Definition
movimentu coment’e a cricu, andhada peri su logu e torrada a su logu de sa tzucada; cosa chi si passat a inghíriu de calecun’àtera
Synonyms e antonyms
fúrriu,
inghíriu,
ródia
Idioms
csn:
sètzere a g. = totu a inghíriu; g. de fuedhus = cosa chi si narat impreendhe peràulas medas a su postu de una sola chi narat totu; èssiri girugirus = a su zira zira de unu logu a s'àteru; fai su giru de s'isposa = fàghere ziru longu chentza bisonzu; leare, pigai in g. a ccn.= brullare coment'e a ingannu, po leare a befa; leare a giru = essire, bogare a fàere unu giru, spreviai
Sentences
in giru peri is domos si agatant cosas chi medas ant immentigau ◊ is pudhas furint a giru de su foghile ◊ seo andhandho a mi fàere unu giru cun is amigos ◊ dh’apo a crede chi siais totus in giru po su carrasegare!…◊ sa genti castiendi si est posta a gíriu de sa màchina
2.
mi agatu girugirus, iscochendu tra matas e tra molas de arrú (G.Piras)◊ un'oghetedhu chentza lòmpere annu pigat in giru un'ómmine mannu! (A.Barra)◊ gei ndi bieis de genti acorrada in su gíriu de duas oras!…
Etymon
itl.
Translations
French
tour
English
round
Spanish
vuelta,
giro
Italian
giro,
spira
German
Umdrehung,
Runde.
inghíriu , nm, avb, prep: ingíliu,
ingíriu Definition
tretu chi si faet passandho totu a fúrriu a dónnia parte de una cosa o de unu logu, su fàere unu giru in totu unu logu, o fintzes incropada o lobu de cosa coment'e po acapiare; faina de pagu contu (fintzes coment'e iscusa po pèrdere tempus o perdendho tempus); chistionu tropu longu, pigau a sa larga meda, chi istentat a bènnere a concruos, a su chi prus importat de nàrrere; a logos, fintzes crufessone
Synonyms e antonyms
arrolliada,
giriotu,
ródia,
gíriu
/
ingroedhu
Idioms
csn:
fàghere s'i. = colare de sa parte contrària po assuprire a unu matessi logu; leàresi sos inghírios = pèrdere su tempus in cosighedhas, chentza fàghere cosas de zudu; a inghíriu de… = totu a ziru; a i. meu, tou, sou, e gai = totu a ingíriu de mimi, de tui, de issu, e totu aici
Sentences
at fatu un'inghíriu mannu pro torrare a domo ◊ mi ch'est coladu su manzanu faghindhe inghírios ◊ no ti les sos inghírios: bae a su cumandhu! ◊ sos de s'àrdia faghent tres bortas s'inghíriu de sa crésia ◊ li cheret un'inghíriu de fune o de filiverru pro lu prèndhere bene ◊ apo fatu s'inghíriu de totu su cunzadu ma su poledhu no in logu: si che depet èssere essidu!
2.
a su pitzinnu totus li cantant a inghíriu sa cantone ◊ is piciochedhus si dhi pinnigant a ingíriu ◊ sa genti si càstiat a ingíriu ◊ issa est sa lughe e sa música a inghíriu meu
3.
totu a inghíriu de sa binza bi cheret sa cresura ◊ si fiat agatau in mesu de una pratza a ingíriu a ingíriu de una grandu parada ◊ a inghíriu issoro bi aiat duos boes e unu poledhu
4.
e chie ti los iscurtat custos inghírios tuos?!…◊ a ndhe chircas, totu, de inghírios, irmasionadu!
5.
Elias no si che leaiat sa berrita de conca mancu chi iat atopau un'inghíriu
Etymon
srd.
Translations
French
tour,
autour de,
autour
English
round,
around
Spanish
giro,
ambages
Italian
giro,
attórno,
intórno,
lungàggine
German
Runde,
um,
herum.
rundài , vrb: arrundai,
orrundai,
rundhare,
runnare Definition
essire, andhare a rundha, andhare peri su logu; istare in giru chentza impreu
Synonyms e antonyms
bagamundai,
barrantzellare,
cilindronare,
faghinerare,
inghirintinare,
meriolare,
zirare
Sentences
so rundhendhe tota chida pro no istare sa zente chensciosa
2.
ite bi sezis rundhendhe in cue, ca no cheret su mere a bi colare?! ◊ rundhabat in sas tancas a die e a note ◊ sas feras istant rundhendhe in su buscu
3.
petzi ses bonu a rundhare introidha chentza contu e chentza cabu! ◊ una note fit rundhendhe in tzitade
Etymon
spn.
rondar
Translations
French
faire la ronde
English
to do the rounds
Spanish
rondar
Italian
far la rónda
German
die Runde machen.
rúndha 1 , nf: orrunda 1,
rúndhia Definition
su rundhare; su andhare a trevessu, in giru, cricandho; fintzes unos cantu, unu tanti de personas chi andhant impare a giru / ballare a rúndhia = fàere su ballu tundhu
Synonyms e antonyms
gíriu
/
fiotu
Sentences
sos barrantzellos istanote sunt in rundha
2.
candho s'astore essit a rundha fuet dogni puzone ◊ su grodhe, malésigu, essit a rundha in su litu ◊ tue puru in rundha: ube che fis?!
3.
rundhas de pitzinnos innotzentes aspetant chi falet un'istella
Translations
French
ronde
English
rounds,
rondel
Spanish
ronda
Italian
rónda
German
Runde.