inghiriabétu , nm: inghirialetu, ingiriabetu, ingirialetu Definition genia de baldachinu chi ponent a inghíriu de su letu Synonyms e antonyms pabaglione Etymon srd. Translations French rideau autour du lit English ornament around the bed Spanish tornalecho Italian tornalètti German Betthimmel.
inghíriu , nm, avb, prep: ingíliu, ingíriu Definition tretu chi si faet passandho totu a fúrriu a dónnia parte de una cosa o de unu logu, su fàere unu giru in totu unu logu, o fintzes incropada o lobu de cosa coment'e po acapiare; faina de pagu contu (fintzes coment'e iscusa po pèrdere tempus o perdendho tempus); chistionu tropu longu, pigau a sa larga meda, chi istentat a bènnere a concruos, a su chi prus importat de nàrrere; a logos, fintzes crufessone Synonyms e antonyms arrolliada, giriotu, ródia, gíriu / ingroedhu Idioms csn: fàghere s'i. = colare de sa parte contrària po assuprire a unu matessi logu; leàresi sos inghírios = pèrdere su tempus in cosighedhas, chentza fàghere cosas de zudu; a inghíriu de… = totu a ziru; a i. meu, tou, sou, e gai = totu a ingíriu de mimi, de tui, de issu, e totu aici Sentences at fatu un'inghíriu mannu pro torrare a domo ◊ mi ch'est coladu su manzanu faghindhe inghírios ◊ no ti les sos inghírios: bae a su cumandhu! ◊ sos de s'àrdia faghent tres bortas s'inghíriu de sa crésia ◊ li cheret un'inghíriu de fune o de filiverru pro lu prèndhere bene ◊ apo fatu s'inghíriu de totu su cunzadu ma su poledhu no in logu: si che depet èssere essidu! 2. a su pitzinnu totus li cantant a inghíriu sa cantone ◊ is piciochedhus si dhi pinnigant a ingíriu ◊ sa genti si càstiat a ingíriu ◊ issa est sa lughe e sa música a inghíriu meu 3. totu a inghíriu de sa binza bi cheret sa cresura ◊ si fiat agatau in mesu de una pratza a ingíriu a ingíriu de una grandu parada ◊ a inghíriu issoro bi aiat duos boes e unu poledhu 4. e chie ti los iscurtat custos inghírios tuos?!…◊ a ndhe chircas, totu, de inghírios, irmasionadu! 5. Elias no si che leaiat sa berrita de conca mancu chi iat atopau un'inghíriu Etymon srd. Translations French tour, autour de, autour English round, around Spanish giro, ambages Italian giro, attórno, intórno, lungàggine German Runde, um, herum.
intúndhu , avb, prep: intunnu Definition a i. = a ingíriu; essire, andhare a s'intundha = chentza si pònnere bestimenta de subra (es. issallu, capoto) o learesila chentza si la bestire Sentences dat un'ojada a intundhu ◊ mi giro a intunnu pro bídere inumbe so 2. sas umbras de sa note abbassant pintanne istranas formas a intunnu de sas tupas, de sas pretas e de cussa muntagna minetzosa ◊ at fatu inghiriare sa tràbila a intundhu de sa créjia pro sa beneiscione Etymon srd. Translations French autour de English around Spanish alrededor Italian attórno German umher, um.
rodài , vrb: arrodare 1, rodare 1, rodeare Definition girare che orroda, istare o andhare a inghíriu de calecuna cosa, a rodeu Synonyms e antonyms arrogliai, inghirare Sentences rodendhe s'ojada totu intundhu abbratzo de su criadu sos ispantos ◊ s'istella est rodeandhe a un'istedhu, paret chi che lu cheret ingullire 2. chie est rodeadu de giustíssia no balet chi apat coro e ne malíssia! ◊ est rodeadu de butzinos e de zente mala Etymon srd. Translations French tourner autour English to turn, to stroll about Spanish rodar Italian girare, stare attórno German drehen.
rodiài, rodiàre , vrb: arrodeare*, orrodeare Definition istare a rodeu a inghíriu de calecuna cosa, istare a su gira gira acanta a calecuna cosa abbaidandho apedhiaos a che dh'arregòllere, andhare a inghíriu de calecuna cosa Synonyms e antonyms arrodare 1, arrogliai, inghirare Sentences chei s'astore in s'aera tue ródias intro de sas tancas ◊ como totu mi timent chei sa runza e si mi bient che ródiant adhane! ◊ ue cuàt sas licantzadorias rodiao solvèndhemi in salias! Translations French graviter autour, tourner English to orbit, to rotate Spanish rodear Italian orbitare, ruotare German kreisen.