Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acresuràe, acresurài, acresuràre , vrb Definition serrare a cresura, isserrare Synonyms e antonyms acrisionai / acorrae 1, inserrai Sentences tancaus de bentu apu a cuncordai, tancaus de bentu acresuraus de amori! ◊ ant acresurau sos àidos 2. cambiamentos de umore e tristuras l'abbandhaint dae sa zente, acresuràndhela in d-unu mundhu suu Scientific Terminology srr Etymon srd. Translations French clore de haies English to fence (in) Spanish rodear con setos Italian assiepare German mit Feigenkakteen (meist), Büschen u.s.w. umzäunen.

arrodeàre , vrb: arrodiai, arrodiare, orrodeare, rodiai Definition andhare a rodeu, a s’inghíria inghíria comente faet s’istore in s'ària, andhare in giru de innòi e de inní, istare a rodeu, su si pònnere a inghíriu de ccn., istare a su gira gira acanta a calecuna cosa abbaidandho po che dha furare o fintzes po fàere dannu; fintzes pònnere cosa coment’e fascadura po aguantare / andhare arródia arródia = bagamundai, abarrai andendi totu a ingíriu Synonyms e antonyms arrodare 1, arrogliai, inghirare Sentences si li fint arrodiados in giru curiosos de ischire ◊ sa zente est acudida e si est arrodeada in sa piata ◊ si che sunt mortos sos chi fint arrodeandhe contra a sa vida tua (N.Rubanu)◊ is carrogas funt arrodiendi in su celu ◊ is merxanis arrodiànt in circa de coberai su mandiari ◊ sa Terra arródiat a ingíriu de su Sobi 2. candho at fatu sos chent'annos sa zente fit arrodiada a isse ◊ sos abbilastros sunt arrodiados a su mortorzu 3. in cussa carrada, bècia e mali arrodiada, de binu no ndi abarrat! Etymon spn. rodear Translations French circonvenir, faire le tour English to get round, to siege Spanish rodear Italian circuire, girare attórno, assediare German umlaufen, belagern.

inchilciàre , vrb: inchircare 1, inchirciare, inchisciare, incricare 2 Definition pònnere o istrínghere in cricos, is cricos; in cobertantza, pigare fele, tzacu, arrennegu; nau de s'aera, chi si annuat a meda, totu pínniga a dónnia bandha Synonyms e antonyms arrennegai, artziaresiche / annuai 1 2. daghi at basi ascultadu, comente a s'inchilciare l'at a usu, che canna si est pesadu de archivusu (Limbudu) Etymon srd. Translations French cercler English to hoop, to get angry, to become overcast Spanish rodear, ceñir, cercar, enfadarse, nublarse Italian cerchiare, incerchiare German bereifen.

inchínghere , vrb Definition coment'e pigare a chintzu cun is bratzos, pònnere a inghíriu / pps. inchintu Synonyms e antonyms achintorzare, aggrapiare, atrotzigonare, chígnere Sentences so inchintu de cadenas ◊ cust'àrbure no l'inchinghent duos ómines Etymon ltn. incingere Translations French entourer, ceindre, embrasser English to embrace Spanish rodear, ceñir Italian cìngere, avvòlgere, avvinghiare German umfassen, umarmen.

incordonài, incordonàre , vrb Definition fàere coment'e unu cordone (prus che àteru de gente, militares) totu a inghíriu de calecuna cosa, o de gente o logu, po difesa, arrestare, cassare, compidare Synonyms e antonyms acordonare, acoronai / incortigliai, inghirare Sentences su fogu fuidu, si bi at zente a l'incordonare, za si subbacat ◊ l'ant incordonadu in medas e tentu l'ant, su malafatore ◊ sos carbineris aiant incordonadu una domo e che aiant bogadu duos zòvanos cun sos ferros Translations French encercler English to surround Spanish rodear, cercar Italian accerchiare, intorniare German einkreisen.

incortigliài, incortilài, incortillàe, intortillài, incortillàre , vrb Definition isserrare in cortile, in corrale, pigare totu a inghíriu a unu o a calecuna cosa po dha cassare Synonyms e antonyms acordonare, acoronai, acorrae 1, acorralai, imbachilare, incordonare, incortae, incortiri, inghirare | ctr. iscapare Sentences candu funt dromius dhus incortillant e dhus faint iscraus ◊ cun una pedhi de bòi segada a corrias arrinnescint a incortillai totu unu cúcuru ◊ si t'incortillu cun is canis mius t'imbucat su frius!◊ sos carabbineris dhos ant incortillaos a bis pònnere sos ferros 2. is angionis funt incortilaus e no podint fui ◊ no nc'est nisciunus in pratza: funt totus incortillaus Etymon srd. Translations French entourer English to surround Spanish cercar, rodear Italian accerchiare German einkreisen.

inghiràre , vrb: inghiriare, ingiriai, irghiriare Definition pònnere in mesu una cosa o a unu (fintzes po dhu cassare, po dhu bínchere de ccn. manera) o istare a inghíriu, passare a inghíriu; fàere su giru, passare de un'àtera parte po lòmpere a unu tretu, a unu logu; abbarrare andhandho e torrandho, in giru, po bíere, o fintzes perdendho tempus Synonyms e antonyms acircai, afurriare, arrodeare, incircai, mobietai, vorriare, zirare / aggrucare, atraessare, inghiriotare Sentences falat sa néula de sa sorte inghirandhe sas élighes ◊ sa tràbila de s'impinnu l'at fata inghiriare a intundhu de sa créjia ◊ burrincu est abbituau a ingiriai in sa mola ◊ si ant inghiradu a nois in mesu ◊ sa famíllia s'inghiriabat su focu ◊ los at inghiriados su fogu, azummai che los aiat brusiados in mesu ◊ si l'ant inghiriadu fintzas chi che l'ant cumbintu ◊ fit fachendhe carchi zestru chin sas manos irghiriandhe a fúrriu de su fochile ◊ sos carabbineris l'ant inghiriadu e tentu ◊ soe afrebbada: mi depet èssere inghiriandhe s'ifruéntzia!◊ a s'impudhile nos fit inghiriandhe su sonnu 2. bae e inghíria ca inoghe no faghet a colare! ◊ sa carrela fit irfossada, no faghiat a colare e semus inghiriados de s'àtera bandha 3. in su monte ant cumintzau a inghiriare pro godire s'àghera frisca ◊ a su síndhigu li ant fatu inghiriare totu s'iscola noa ◊ su logu inghiriadilu totu a bídere si est bonu d'erba! ◊ ite ses inghiriendhe ancora inoghe e no andhas a su cumandhu?! ◊ bi lis namus e mutu: abbite istamus inghiriendhe?! 4. gei ndi at a portai de àngius ingiriaus, cussu, candu at a morri!… Etymon srd. Translations French entourer, faire le tour English to surround, to trick, to do one's rounds, to search Spanish rodear Italian circondare, attorniare, contornare, circüire, fare il giro, perlustrare German umgeben, umringen, umgarnen, umlaufen, absuchen.

intundhàre, intundhiàre , vrb: intunnare, intunniare Definition andhare, istare o abbarrare a inghíriu de unu o de ccn cosa; fàere o segare a tundhu Synonyms e antonyms inghirare / atundai Sentences sa paura si tramutat in terrore adhinco mi abbitzo chi cussas istranas pessones chircant de m'intunnare ◊ su fàmine, si ti s'intunnat, ti fachet zocos malos! ◊ est intundhau de nepodes ◊ sa mandra fit intunniata de canes presos e isortos Etymon srd. Translations French entourer English to encircle Spanish rodear Italian circondare German umgeben, umringen.

rodiài, rodiàre , vrb: arrodeare*, orrodeare Definition istare a rodeu a inghíriu de calecuna cosa, istare a su gira gira acanta a calecuna cosa abbaidandho apedhiaos a che dh'arregòllere, andhare a inghíriu de calecuna cosa Synonyms e antonyms arrodare 1, arrogliai, inghirare Sentences chei s'astore in s'aera tue ródias intro de sas tancas ◊ como totu mi timent chei sa runza e si mi bient che ródiant adhane! ◊ ue cuàt sas licantzadorias rodiao solvèndhemi in salias! Translations French graviter autour, tourner English to orbit, to rotate Spanish rodear Italian orbitare, ruotare German kreisen.