allégru , agt: allelgu,
allergu,
alligru,
allilgu,
allirgu Definition
chi giaet a bíere de provare cuntentesa, alligria: si narat fintzes de su naturale de chie si faet a bíere sèmpere cuntentu o erriet cun totus, chi est de naturale bonu
Synonyms e antonyms
caléschidu,
contentu,
festosu,
imbajoschidu,
pregiau,
pregiosu
| ctr.
annicadu,
dispiàchiu,
pirmatu,
triltu
Idioms
csn:
zenias de paragones: a. che brintzi, che mariapica, che pitzone, che musca, che furferalzu, coment'e una pasca, che puzone in arzola, che predi cantendu missa, che tzintzipasca, che lepurisposu = allegru meda; a. che cuadhu cordogu, che cani papendu fogu = própiu nudha; allegru a binu = inciariu, chi at bufadu unu pagu tropu
Sentences
fuit in allerga bajania e deviat atzivire su cuviu ◊ is piciocos fiant allirgos ca sa cosa fiat andada bene ◊ totus funt allilgos: càstia is luxes ci dhue funt in is domos!◊ sa pitzochedha fut a pistighinzu ma allelga
Etymon
itl.
Translations
French
gai
English
cheerful
Spanish
alegre
Italian
allégro,
gàio,
festóso,
lièto
German
fröhlich,
lustig,
heiter.
alleporedhàre , vrb Definition
èssere alligros; èssere o bènnere in calore
Synonyms e antonyms
alleporizare,
apudhai,
apudhichinare,
incaboniscai,
ingrigliare
/
insuai
Etymon
srd.
Translations
French
ragaillardir
English
to make cocky,
to be merry
Spanish
estar alegre,
estar cachondo
Italian
èssere allégro,
ringalluzzare
German
fröhlich sein,
eitel werden.
alleporedhàu , pps, agt Definition
de alleporedhare
Synonyms e antonyms
alleputzau,
alleporizadu,
arreputzadu
/
incaboniscau,
ingrigliadu
Translations
French
ragaillardi,
gai
English
made cocky,
merry
Spanish
alegre,
cachondo
Italian
ringalluzzito,
allégro
German
eitel geworden,
fröhlich.
alleputzàu , pps, agt: alliputzau Definition
de alleputzai
Synonyms e antonyms
alleporedhau,
alleporizadu,
alleputziu,
arrempudhiu,
trinitu
/
cdh. achinchinnatu
2.
totu alleputzau si dha cantat, prexau!
3.
gei ses alleputzau, oi, paris unu sennori! ◊ mulleri alleputzada… corramenta segura! ◊ cun pobidhu miu gi no fiat cosa de s'arrosci, sempri bèni alliputzau fiat
Translations
French
ragaillardi,
gai,
pomponné
English
made cocky,
merry,
dressed up
Spanish
alegre,
acicalado
Italian
ringalluzzito,
allégro,
agghindato
German
eitel geworden,
fröhlich,
herausgeputzt.
caléschidu , pps, agt: caréschidu Definition
de calèschere; alligru che musca, prexau che una pasca
Synonyms e antonyms
allegru,
contentu,
pregiau,
pregiosu
| ctr.
dispiàchiu,
iscuntentu
2.
fit totu caléschidu pro su bonu afare chi aiat fatu ◊ già est pagu caréschidu, oe!…
Translations
French
content,
jubilant
English
rejoicing
Spanish
contento,
regocijado
Italian
contènto,
gongolante
German
fröhlich.
imbajoschídu , pps, agt: imbajuschidu Definition
de imbajoschire; chi est prexau che pasca, cuntentu meda
Synonyms e antonyms
allegru,
cuntentone
| ctr.
dispiàchiu
Sentences
su grígliu imbajuschidu, lendhe su bolu a sa tzega, a su nare de su re ch'est atapadu ◊ su coro imbajoschidu ndhe cheret brincare a fora, est fatzelladu!
Translations
French
joyeux
English
cheerful,
overflowing with joy
Spanish
alegre
Italian
ílare,
gàio,
traboccante di giòia
German
fröhlich.
piacherósu , agt: piagherosu,
pragerosu,
pragherosu,
praserosu,
praxerosu,
prejerosu,
prexadosu,
prexarosu,
prexerosu Definition
chi est prexau, chi dhi faet praxere, chi ndhe tenet praxere de ccn. cosa; fintzes chi faet praxere, chi praghet; chi faet praxeres, dispostu a giare agiudu
Synonyms e antonyms
contentu,
pregiau,
pregiosu
/
piaghile
| ctr.
discuntentu,
dispiàchiu
Sentences
so piagherosu de ti ndhe bènnere ◊ so pragerosa de osservare is consígios tuos ◊ seu prexerosu de custu resurtau ◊ deo l'istimo pro muzere e issa puru ndh'est piagherosa ◊ si mi podes agiudare nd'apu a èssere pragerosu
2.
fut pragherosu de abbarrare in su caente ◊ est piús piagherosu a iscríere sa poesia sena rima ◊ si at fatu cumpangia unu cantu prexerosu ◊ cussus piciocus acostumant a èssi prexarosus ◊ po comente ses donosa ses pragerosa a sa gente
Etymon
srd.
Translations
French
satisfait,
joyeux
English
satisfied
Spanish
complacido,
satisfecho
Italian
compiaciuto,
lièto
German
zufrieden,
fröhlich,
froh,
erfreut,
glücklich.
pregiósu , agt: prexosu Definition
chi est provandho cuntentesa, giaendho a bíere alligria
Synonyms e antonyms
allegru,
caléschidu,
contentu,
pregiau
| ctr.
annicadu,
dispiàchiu,
tristu
Sentences
furiat prexosu po sa pentzada de su gopai
Etymon
srd.
Translations
French
joyeux,
gai
English
merry
Spanish
alegre,
contento,
risueño
Italian
gioióso,
lièto
German
fröhlich,
froh.
scadrallútu , agt: iscardallutu*,
scardallutu Definition
nau de ccn., chi tenet un'atentzione bia, chi est abbistu, sèmpere atentu a totu
Synonyms e antonyms
abbistu,
allutinedhu,
ispabillu,
sciscitu,
spiscinetu
Sentences
e gei no est scadrallutu, su pipiu, lah! ◊ e chin'est cussu scadrallutu chi mi at bistiu aici?! ◊ giai ca ses scadrallutu, tui, bai e cica trabballu a fillu tuu!
Translations
French
gai,
spirituel
English
cheerful
Spanish
alegre,
gracioso
Italian
allégro,
spiritóso
German
fröhlich,
lustig.
ufànu , agt Definition
chi est prexau, alligru; fintzes chi si credet meda, chi si bantat / ufanu che ruca = prexau che pasca, allegru che musca
Synonyms e antonyms
allegru,
contentu,
prexau
/
bantageri,
magnosu 1,
spageri,
superbiosu
| ctr.
annicadu,
dispiàchiu,
nechidau
Sentences
isse, tra sos abbréngulos, ufanu cun d-una canna presa s'infusilat (P.Casu)◊ si lu permitides, no revudo de m'ider dispedidu in modu ufanu (P.Giudice Marras)◊ fetant festa sos cristianos comente faghent in chelu sos ànghelos meda ufanos
2.
e si tandho ti faches tantu ufana mi nche pones su nasu in!…
Etymon
spn.
Translations
French
gai
English
joyful
Spanish
ufano
Italian
giulivo
German
fröhlich.