apenài, apenàre , vrb rfl Definizione
tènnere dolu, làstima, piedade, provare pena, dispraxere, su si interessare de calecuna cosa o de ccn. assumancu po làstima, po piedade
Sinonimi e contrari
apiadai
Frasi
su padronu si ndh'est apenadu e li at abbonadu su dépidu ◊ suporto tanta pena e tantu istragu: apenadindhe, apena! (P.Pisurzi)◊ de sa vida chi fatzu apenadindi! ◊ cussu pòburu béciu s'est apenau po mei ◊ a mei mi apenat su coru su intendi a issa!
2.
eo t'iscrio, si tue ti ndhe apenas de lègere su chi t'imbio ◊ si apenet de iscultare unu lamentu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
s'apitoyer,
avoir de la compréhension
Inglese
to be moved
Spagnolo
compadecerse
Italiano
impietosirsi,
avére comprensióne
Tedesco
Mitleid haben,
für jdn Verständnis zeigen.
capía , nf Definizione
nau de ccn., capacidade de cumprèndhere e de fàere cosas de giudu; capacidade de un'istrégiu de pigare cosa
Sinonimi e contrari
cabu,
cumprendhóniu,
giudísciu,
selembru
/
càbida
Modi di dire
csn:
èssere chene capu e ne c. = èssiri comenti a nemus; fai c. de una cosa = dare tentu a una cosa, atuare a una cosa; zúchere c. = èssiri abbistu, zúghere cabu; pònnere c. a calecuna cosa = pònnere imprastu, dare tentu a la fagher bene
Frasi
no teniat sa capia netzessària a picare una detzisione (S.Spiggia)◊ bosatrus seis ancora chentza capia! ◊ no as capia, ca sa conca tua est pertocada! ◊ canno cantas is mutos ne nas sentza capia! ◊ animales chene capia, vois non vidies cantu male bi at in secus de certa bellesa!
2.
custu sacu no tenet capia pro che pònnere totu custa cosa
3.
mi perdonit, ma dèu no nci apu fatu capia: mi dhu depiat narri ca fut sentza de papai!
4.
geo e sorre mia, incantadas a is paràulas de su contu, non poniaus capia a su cosíngiu
Etimo
itl.
capire
Traduzioni
Francese
compréhension,
bon sens
Inglese
comprehension
Spagnolo
comprensión,
cabida
Italiano
comprensióne,
sénno
Tedesco
Verständnis.
cumprendhínzu , nm Definizione
su cumprèndhere
Sinonimi e contrari
cumpresa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
compréhension
Inglese
understanding
Spagnolo
comprensión
Italiano
il capire,
l'azióne di comprèndere
Tedesco
Verstehen.
cumprèsa , nf Definizione
su cumprèndhere / leare c. de una cosa = cumprèndiri
Sinonimi e contrari
cumprendhinzu
Frasi
a sas maladias no semper si lis picat cumpresa ◊ bae e picandheli cumpresa, a sa bida!…◊ e chie ndhe li daet cumpresa a cussu?!…◊ semus in su tortu solu pro male cumpresa ◊ no ndhe li apo leadu cumpresa de ite dipendhet cussa cosa ◊ su pensamentu suo si furriaiat a cosa de paga cumpresa (N.Falconi)◊ a su tempus no si ndhe li leat cumpresa!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
compréhension
Inglese
understanding
Spagnolo
comprensión
Italiano
l'azióne di comprèndere,
di capire
Tedesco
Verstehen.