ammamizàre , vrb: ammammizare Definizione
nau de animales e de gente, andhare, acortzire a sa mama, cricare sa mama po amparu; istare o èssere atacaos meda a sa mama
Sinonimi e contrari
ammammaritzare
Frasi
cussos crabitos si sunt ammamizados
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se réfugier dans les bras de sa mère
Inglese
to shelter by one's own mother
Spagnolo
enmadrarse
Italiano
rifugiarsi prèsso la madre,
èssere mólto attaccato alla madre
Tedesco
sehr an der Mutter hängen.
ammammaritzàdu , pps, agt Definizione
de ammammaritzare; nau de ccn., chi est tropu atacau a sa mama
Sinonimi e contrari
cdh. ammammariciatu
Traduzioni
Francese
qui est dans les jupes de sa mère
Inglese
mummy's boy
Spagnolo
madrero
Italiano
mammóne
Tedesco
sehr an der Mutter hängend.
filèra 1 , nf: filiera Definizione
conca de prentza; genia de aina po filetare tubbos o àteru de metallu; àtera aina po istirare su filigranu de oro, de prata
Sinonimi e contrari
scóliu
Terminologia scientifica
ans
Etimo
itl.
filiera
Traduzioni
Francese
vis mère,
filière,
laminoir
Inglese
female screw,
rolling mill,
draw plate
Spagnolo
macho de roscar,
hilera,
laminador
Italiano
madrevite,
trafila,
laminatóio
Tedesco
Gewindemutter,
Zieheisen,
Röhrenziehring,
Walzmaschine.
màma , nf: mamma,
immamma,
ummamma Definizione
fémina (fintzes animale) chi at fatu fígiu: si podet nàrrere fintzes de cosa chi, de calecuna manera, ndhe faet naschire o dipèndhere àtera (a/c. in mamma sa /m/ de cuménciu si narat sèmpere forte o longa)/ min. mamaredha, mamixedha, mammedha; vocativu si narat sèmpere mamma e si truncat meda in sa voc. tónica, mà: o mà, cramadu m'azis? (nr. ommà!) e a logos narant mamme; andhare, bènnere a mamma = itl. da/dalla mamma / giogandho a cadhos fortes, sa mama est su piciochedhu ciciu chi poderat in coa sa conca de su piciochedhu incrubau chi depent cicire a cudhu is cumpàngios
Sinonimi e contrari
mammai
Modi di dire
csn:
sa mama, una mama, medas mamas; nadu chentza art., "mamma" est sempre "sa mia, sa nostra" che a "mammai" etotu (lu naro a mamma, cherzo a mamma, custu est de mamma, pro mamma = sa mama mia, sa nostra): si so chistionendhe cun tegus, poto nàrrere "mamma" fintzas cherindhe nàrrere "sa tua", faedhendhe in parte tua, coment’e chi sias faedhendhe tue; pro 3ˆ pessone, sempre "mama": lu naro a sa mama (a sa sua, a s’issoro), so chistionendhe cun sa mama (sua, issoro), at faedhadu male a sa mama (sua, issoro); sa mama de sas abbas = itl. caduca o decìdua, genia de pilloncu de sa madri chi dónnia mesi s'isciúsciat si sa fémina no benit príngia; fillu de mamma bona (nadu cun delicadesa) = fizu de bagassa, de tantas mamas, cristianu metzanu meda, malu de fatas, inganniosu; mama de gafè, de binu (o de carrada), de ollu = sa fundhana de su gafè (su gafè maghinadu, apustis fatu su gafè de bufare), sa feghe de su binu, sa murca de s'ozu; sa mama de su sole, de sa funtana = zenia de èssere fémina fatu a pessamentu pro fàghere a timire sas criaduras; m. de sonnu = sónniga, itl. crisàlide; mamma de fritu, mammaeritu, mama de frebba = priorissa, segadidus; mamma ’e terra, sa mamaderra = tilingrone de terra; m. de ambidha = zenia de babbautzu chi faghet in abbas frimmas (dytiscus marginatus); mamma de sèssini = sessinàrgiu (Cyperus rotundus); mama ’e sole = luixedha, lua burda; mamma ’e sole = papaule, atandha
Frasi
su èssi mama non est isceti sa cosa prus bella, est sa prus difícili puru ◊ l'apo proadu ite dolore est a pèrdere una mama! ◊ una mamma ge cumprendit e no narat mali de su fillu ◊ bidèndhesi feridu, su pitzinnedhu curret e mustrat sa manu a sa mama ◊ seis pibirudas mamma e filla! ◊◊ mi arregordu cument'e chi siat oi candu iat isposau sa bonànima de mamma ◊ ih, mamma, tochit, citassí, chi est istétiu sempri un'ómini ghetau apari! (I.Pillosu)◊ lassadu mi as de carignos brivadu e de cunsizos, mamma! ◊ istimo a mamma e a babbu ◊ tia Tzitza fit intrada piús in annos de mamma ◊ toca, naradhi sa beridadi a mamma tua!
2.
custa cosa no bi l'iscóbies a mamma, sinono deo iscóbio totu a mamma tua! ◊ mamma est in su stabi preparendi is mesas cun tzia Cecília ◊ at nadu mamma si pro piaghere nos prestades su frommentarzu! ◊ s’ànima de babbu e de mamma siat arregorta!◊ fuedhendu cun is fillus, su sardu narat "mamma tua" naendu de sa pobidha
3.
nosu feminedhas gioghiaus a mamixedhas, is mascus a bòcia
Cognomi e Proverbi
prb:
una mamma poit pensai a dexi fillus: dexi fillus no podint pensai a una mamma
Terminologia scientifica
ptl
Etimo
ltn.
*mama, mamma
Traduzioni
Francese
maman,
mère
Inglese
mother
Spagnolo
mamá,
madre
Italiano
mamma,
madre
Tedesco
Mutter.
scóliu , nm Definizione
conca de prentza, genia de aina po filetare tubbos
Sinonimi e contrari
filera 1
Terminologia scientifica
ans
Etimo
itl.p
sköj
Traduzioni
Francese
filière,
vis mère
Inglese
female screw
Spagnolo
macho de roscar
Italiano
madrevite
Tedesco
Gewindeschneideisen.
socrònza , nf: sogronza,
sorgogna,
sorgòngia Definizione
sa mama de sa nura, de su génneru
Sinonimi e contrari
trogogna
Frasi
tzia Annedha andhabat ifatu de sa socronza disizosa de l'acasazare bene (S.Spiggia)◊ sos sogronzos aiant tentu murrunzu, ma sas sogronzas no s'aiant mai negadu su saludu.
Terminologia scientifica
ptl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mère du gendre,
mère de la bru
Inglese
son's mother-in-law (daughter's)
Spagnolo
consuegra
Italiano
consuòcera
Tedesco
Mitschwiegermutter.