bramànte , agt Definizione
chi est fintzes lúghidu de cantu est nou
Sinonimi e contrari
nounou
Frasi
li fit intreganne in manos una resogliedha nova bramante ◊ est sempre vene postu, chin iscarpas lútzidas bramantes
Traduzioni
Francese
flambant neuf
Inglese
flaming
Spagnolo
flamante
Italiano
fiammante
Tedesco
funkelnagelneu,
nagelneu.
nòbe , agt, nm: noe,
noi,
nove Definizione
su númeru intremesu de oto e deghe, s'unidade contada una borta de mancu de is pódhighes de is duas manos pigaos impare (in números àrabbos 9, in números romanos IX); nau a solu cun art. pl. e fatu a nf., oràriu, is noe oras
Frasi
in cussa famíllia fint noe frades ◊ semus andhados in noe a fàghere sa faina ◊ aundi funt is atrus noi? ◊ sa mama istat nove meses cun su fizu in sinu aspetandhe a naschire
2.
che sunt sas noe de sero ◊ a is noi oras de mengianu fut torrau a sa pratza
Etimo
ltn.
novem
Traduzioni
Francese
neuf
Inglese
nine
Spagnolo
nueve
Italiano
nòve
Tedesco
neun
nobichèntos , agt, nm: noeghentos,
noexentos,
noigentus,
noighentos,
novichentos,
noixentus Definizione
chi est unu tanti de noe bortas chentu (in números àrabbos 900, in números romanos CM)/ su Noighentos = is annus de su 1901 a su 2000; coment'e agt. podet cuncordare cun su nm.; n. milla = noighenta miza, noeghenta mila
Frasi
su milli e noighentos trinta duos, set'e santuaine pro memória, letore, pro l'atire a ògios tuos ndh'apo fatu sa trista e breve istória (A.Pinna)◊ dh’iant cungedau in su milli e noixentus coranta cincu ◊ cussu est pastore mannu abberu, tenet noighentas berbeghes
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
neuf cents
Inglese
ninehundred
Spagnolo
novecientos
Italiano
novecènto
Tedesco
neunhundert,
zwanzigstes Jahrhundert.
nóbu , agt, nm: nou 1,
novu Definizione
chi o cosa chi est fata de pagu, est un'àtera diferente de su chi si teniat o chi dhue fut innanti; chi no tenet perunu guastu, peruna neghe (nau de ccn., chi est un'àteru, chi dhu'est de pagu): pl. nobos, noos (nr. nos); f. noa, noba, nòua
Sinonimi e contrari
bonu,
càmbiu,
giòvunu
| ctr.
béciu,
consumidu,
malandhadu
Modi di dire
csn:
avb.: annu nou (Annunou) = prima dí de annu; Luna noa = sa luna candu si bit cummentzendi a crèsciri torra; èssere nou de... = no connòschere su…; a nobas = tempus ainnantis, s'annu chi benit; cojada noa, cojadu nou, cojados noos = cojaus de pagu; torrare una cosa a noa = arranzàrela, acontzàrela de pàrrere noa; (pagare, torrare cosa) a su nou = a s'iscunzada
Frasi
sa cosa noa piaghet a totugantos ◊ custa tzacheta la tenzo unu muntone de annos, ma est noa noa ◊ domo noa, trastes noos! ◊ at àpiu pitzinnu nobu: fit isposada tres annos ◊ sa zente est totu cuntenta de su preíderu nou! ◊ modas nòuas in terras bècias ◊ dhoi fut un'ómini chi dhi fut morta sa mulleri, si fut torrau a cojai e sa mulleri noba teniat unu fillu mascu ◊ custu est su síndhigu nou
2.
su betzu nachi fit menzus de su nou
3.
so nou de su logu e tocat chi calicunu mi acumpanzet ◊ a nobas as a falare a sa festa ◊ chie l'ischit chi a nobas tue no ti ndhe ridas de totu custu? ◊ custa est moda chi ant vocadu como a novu
Etimo
ltn.
novus
Traduzioni
Francese
neuf
Inglese
new
Spagnolo
nuevo
Italiano
nuòvo
Tedesco
neu.