itasisíat , prn, agt: itesisiat Definizione
ite siat chi siat, cale sisiat cosa, totu bastat chi siat
Sinonimi e contrari
itecasiat,
itecoe,
techi
/
calisiollat
Frasi
cussu tenit su diritu de arrocai itasisiat detzisioni nosta ◊ siat itesisiat, nos l’amus a coglire: inue bi ndhe mànigat duos bi ndhe at a manigare tres!
2.
s'allainamentu est imbrutamentu de itasisiat cadhotzímini
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
quoi que,
n'importe quel
Inglese
whatever,
any
Spagnolo
cualquier
Italiano
checché,
qualsìasi,
qualùnque
Tedesco
was auch immer,
beliebig,
jeder.
macài , cng: macari,
mancai,
mancari,
mancaris,
mancarri Definizione
cng. cuncessiva = fintzes si: si manígiat cun su cong. presente e cun s'indicativu (presente o passau, e po tempus passau fintzes chentza predicau, arrisparmiandho deosi su chi s'itl. narat cun congiuntivu imperfetu)/ mancai siat!… = bell'e aici, mancai ti dh'apa nau, mancai dhu iscípias (sighis a fai coment'e a prima): si narat avertindho, e agiummai ammeletzandho, a unu, ma a bortas si narat fintzes in su sensu de própiu, de abberu, meda
Sinonimi e contrari
ancus,
belle,
cuntantu
Frasi
no si cherfeint tratennere a bustare, mancari mamma e babbu los aiant pregados che santos ◊ mancari chi no pigaiant a su palcu, sas féminas ant comintzadu a connòschere sa poesia paris cun sos ómines (M.Canu)◊ dhui nd'at de tremi e de fai oratzioni mancai siat unu bremi ◊ cussa domu si agataiat ancora, mancai isciarrocada ◊ a génuru no dh'ollu mancai si artzit a celu! ◊ mancari ricu, cussu no bogaiat mai unu sodhu! ◊ no ti dao nudha, mancari crebes! ◊ mancai piticarradhedhu iscidiat bèni ca de s'orcu no fadiat a si fidai ◊ sa buca no mi dha tupais, mancai mi gheteis a galera!
2.
funt abbillus e asuta asuta si dha timint e, mancai siat, no aturant trancuillus, no arribbit puru cancua sceda lègia
3.
at fatu un'iscutinada de abba mancari bella, difatis est totue currindhe
Etimo
itl.
macari
Traduzioni
Francese
bien que,
même si,
quand bien même
Inglese
although
Spagnolo
aunque
Italiano
ancorchè,
sebbène,
quantùnque
Tedesco
auch wenn,
obwohl,
obgleich.
poíta , avb, cng, nm: poiti,
prite,
proite,
pruite,
pueta,
puita,
puite Definizione
po ita = foedhu chi s'impreat mescamente in is dimandhas, ma fintzes in is arrespostas cun idea de iscopu, de càusa o intzimia: si est cng. inditat solu càusa, intzimia, motivu; coment'e númene, dónnia cosa o motivu chi si podet cunsiderare càusa o iscopu
Sinonimi e contrari
ellea
/
ca
Modi di dire
csn:
iscipiaus poita seus benius! = comintzu o istérrida de chistione chi si faghet candho si andhat a chircare a ccn., prus che àteru pro cosas de importu; si no fut poita… = ite mi tantat chi…, gei mi parit ca…
Frasi
poita no benis cun mimi? ◊ proite mi cherias, chi mi as cramadu? ◊ poita si est firmau inguni, fustei? ◊ proite no bufas?
2.
fato goi proite mi andhat bene ◊ fostei si depit cuntziderai fortunada pueta dhi est andada bèni
3.
in s'andhare dudosu de custa vida cantos "proites" chena una risposta! (A.Porcheddu)◊ su proite faghet gai no bi lu dimandho ◊ no dhu scit mancu issu su poita ◊ pro l'ischire apo mastuladu puites mannos ◊ tropus poitas barrinant sa menti mia ◊ candho si fit acrarau a s'ispuntone aiat cumpresu su proite sos canes fint apedhandhe
4.
si no fut poita, si nd'iat a èssiri pesau
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pourquoi,
parce que
Inglese
why,
because
Spagnolo
por qué,
porque
Italiano
perchè
Tedesco
warum,
wieso,
weil,
da,
damit,
als daß,
Warum,
Grund.
trassíntru, trassíntu, trassíntus , avb Definizione
su tempus chi est in mesu de duos fatos chi benint unu innanti unu posca, inter su cuménciu e s'acabbada de unu fàere, in su matessi tempus de un'àtera cosa
Sinonimi e contrari
impeltantu,
imperistantu,
intere,
intertantu,
intressindis,
istepetantis,
sughestantu
Frasi
in su trassintru sa festa si fut torrada a trantzire a sa barraca (Deidda-Saderi)◊ in su trassintru chi furint alleghetandho ndh'est arribbau unu de cussos pastores cabususesos ◊ a inghíriu de sa crésia, trassintu de sa missa, faent s'àdria cun is cuadhos ◊ in trassintus acònciant calincunu istampu in su muru
Traduzioni
Francese
durant,
pendant que,
entre-temps
Inglese
during
Spagnolo
durante,
mientras
Italiano
durante
Tedesco
während.