itasisíat , prn, agt: itesisiat Definitzione
ite siat chi siat, cale sisiat cosa, totu bastat chi siat
Sinònimos e contràrios
itecasiat,
itecoe,
techi
/
calisiollat
Frases
cussu tenit su diritu de arrocai itasisiat detzisioni nosta ◊ siat itesisiat, nos l’amus a coglire: inue bi ndhe mànigat duos bi ndhe at a manigare tres!
2.
s'allainamentu est imbrutamentu de itasisiat cadhotzímini
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
quoi que,
n'importe quel
Ingresu
whatever,
any
Ispagnolu
cualquier
Italianu
checché,
qualsìasi,
qualùnque
Tedescu
was auch immer,
beliebig,
jeder.
macài , cng: macari,
mancai,
mancari,
mancaris,
mancarri Definitzione
cng. cuncessiva = fintzes si: si manígiat cun su cong. presente e cun s'indicativu (presente o passau, e po tempus passau fintzes chentza predicau, arrisparmiandho deosi su chi s'itl. narat cun congiuntivu imperfetu)/ mancai siat!… = bell'e aici, mancai ti dh'apa nau, mancai dhu iscípias (sighis a fai coment'e a prima): si narat avertindho, e agiummai ammeletzandho, a unu, ma a bortas si narat fintzes in su sensu de própiu, de abberu, meda
Sinònimos e contràrios
ancus,
belle,
cuntantu
Frases
no si cherfeint tratennere a bustare, mancari mamma e babbu los aiant pregados che santos ◊ mancari chi no pigaiant a su palcu, sas féminas ant comintzadu a connòschere sa poesia paris cun sos ómines (M.Canu)◊ dhui nd'at de tremi e de fai oratzioni mancai siat unu bremi ◊ cussa domu si agataiat ancora, mancai isciarrocada ◊ a génuru no dh'ollu mancai si artzit a celu! ◊ mancari ricu, cussu no bogaiat mai unu sodhu! ◊ no ti dao nudha, mancari crebes! ◊ mancai piticarradhedhu iscidiat bèni ca de s'orcu no fadiat a si fidai ◊ sa buca no mi dha tupais, mancai mi gheteis a galera!
2.
funt abbillus e asuta asuta si dha timint e, mancai siat, no aturant trancuillus, no arribbit puru cancua sceda lègia
3.
at fatu un'iscutinada de abba mancari bella, difatis est totue currindhe
Ètimu
itl.
macari
Tradutziones
Frantzesu
bien que,
même si,
quand bien même
Ingresu
although
Ispagnolu
aunque
Italianu
ancorchè,
sebbène,
quantùnque
Tedescu
auch wenn,
obwohl,
obgleich.
poíta , avb, cng, nm: poiti,
prite,
proite,
pruite,
pueta,
puita,
puite Definitzione
po ita = foedhu chi s'impreat mescamente in is dimandhas, ma fintzes in is arrespostas cun idea de iscopu, de càusa o intzimia: si est cng. inditat solu càusa, intzimia, motivu; coment'e númene, dónnia cosa o motivu chi si podet cunsiderare càusa o iscopu
Sinònimos e contràrios
ellea
/
ca
Maneras de nàrrere
csn:
iscipiaus poita seus benius! = comintzu o istérrida de chistione chi si faghet candho si andhat a chircare a ccn., prus che àteru pro cosas de importu; si no fut poita… = ite mi tantat chi…, gei mi parit ca…
Frases
poita no benis cun mimi? ◊ proite mi cherias, chi mi as cramadu? ◊ poita si est firmau inguni, fustei? ◊ proite no bufas?
2.
fato goi proite mi andhat bene ◊ fostei si depit cuntziderai fortunada pueta dhi est andada bèni
3.
in s'andhare dudosu de custa vida cantos "proites" chena una risposta! (A.Porcheddu)◊ su proite faghet gai no bi lu dimandho ◊ no dhu scit mancu issu su poita ◊ pro l'ischire apo mastuladu puites mannos ◊ tropus poitas barrinant sa menti mia ◊ candho si fit acrarau a s'ispuntone aiat cumpresu su proite sos canes fint apedhandhe
4.
si no fut poita, si nd'iat a èssiri pesau
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
pourquoi,
parce que
Ingresu
why,
because
Ispagnolu
por qué,
porque
Italianu
perchè
Tedescu
warum,
wieso,
weil,
da,
damit,
als daß,
Warum,
Grund.
trassíntru, trassíntu, trassíntus , avb Definitzione
su tempus chi est in mesu de duos fatos chi benint unu innanti unu posca, inter su cuménciu e s'acabbada de unu fàere, in su matessi tempus de un'àtera cosa
Sinònimos e contràrios
impeltantu,
imperistantu,
intere,
intertantu,
intressindis,
istepetantis,
sughestantu
Frases
in su trassintru sa festa si fut torrada a trantzire a sa barraca (Deidda-Saderi)◊ in su trassintru chi furint alleghetandho ndh'est arribbau unu de cussos pastores cabususesos ◊ a inghíriu de sa crésia, trassintu de sa missa, faent s'àdria cun is cuadhos ◊ in trassintus acònciant calincunu istampu in su muru
Tradutziones
Frantzesu
durant,
pendant que,
entre-temps
Ingresu
during
Ispagnolu
durante,
mientras
Italianu
durante
Tedescu
während.