frégua, freguèdha, frégula , nf: frélua,
freuledha,
frígula Definizione
ispétzia de fianda po usu de minestra: macarrones a farinedhos chi si faent istidhigandho abba a sa símbula e girandho a lébiu sa punta de is pódhighes apitzu, aintru de su tianu: sa símbula essit totu aranedhada, a farinedhos minudos che gràndhine e si faet sicare po durare / a./c. a logos narant freguledha a su frutu de su samucu / f. incasada = cundhida cun bagna e casu ratadu; frégula istufada, istuvada = sucu cotu a budhidu, cundhidu che a sos macarrones, postu in lama cun ozu budhidu betadu subra e postu in su furru fintzas a fàghere sa crosta cun casu ratadu subra puru
Sinonimi e contrari
ambu,
pistizone,
sucu
Frasi
beniat a bidha a portai sa frégua manna de incasai ◊ custu botixedhu est prenu de freguedha ◊ sa frégula si fait de símbula, a pibionedhus
Cognomi e Proverbi
smb:
Fregula
Etimo
itl.
frégolo
Traduzioni
Francese
pâtes alimentaires granulées pour soupe
Inglese
typical sardinian pasta for soups
Spagnolo
pastas sardas para sopas
Italiano
tipo di pasta sarda per minèstre
Tedesco
sardische Suppennudeln (Pl.).
maciamúrru , nm: matemurru,
matimurru,
matzamurru,
matzimurru Definizione
genia de supa cun pane o biscotos; pane cotu cun bagna; cosa fata a improdhu, male; matimurru dhu narant fintzes po avolotu, burdellu / fàghere a sa matzimurrina = a coredhu, a improdhu
Sinonimi e contrari
martiguserzu,
matimbródhiu,
milciamuredhu
/
abbunzadura
Frasi
cussa est genti chi no si acuntentat de papai matzamurru: bolit aligusta! ◊ mammai su civraxu tostau dhu coit a matzamurru
2.
e ite ndhe naras de su matemurru chi sunt cumbinandhe sos zòvanos? ◊ custu coju essit unu matimurru! ◊ de totu custu matzamurru iat cumpréndiu ca megàt de si morri de fàmini
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
soupe de pain cuit avec de la sauce
Inglese
bread cooked with sauce,
mess
Spagnolo
calandraca,
sopa de pan y galletas,
barullo
Italiano
mazzamurro
Tedesco
eine Brotsuppesorte,
Brotbrei mit Tomatensauce,
Hudelei,
Heidenlärm.
manéstu , nm, nf: menestra,
menestu,
minestra,
minestu Definizione
genia de pasta a granos piticos (a logos fintzes pasta longa) po fàere cun brodu; brodu e chiu, su papare fatu de minestra e de brodu / m. de merca, de casu, de recotu, de patata = fata cun merca, casu e gai
Sinonimi e contrari
sucu
Frasi
fiat trista e afligia, ca no teniat farra a fai pani, no teniat lori a fai manestu ◊ Minnia, fai su manestu ca si crocaus, ca seus fadiadas!◊ at papau su menestru cun sa cullera de linna
Terminologia scientifica
mng
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
soupe,
potage
Inglese
soup
Spagnolo
sopa
Italiano
minèstra
Tedesco
Suppe.
minestròne, minestròni , nm Definizione
papare fatu mescamente cun pisu, chíghere, lentígia o àteros laores deasi, cun erbas, patata, fenugu (areste), àpiu e minestra (sucu, frégula) o fintzes macarrones orrugaos; nau in cobertantza, ammesturitzu, improdhu, cosas betadas apare chentza régula
Terminologia scientifica
mng
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
soupe de légumes
Inglese
minestrone (vegetable soup)
Spagnolo
menestra
Italiano
minestróne
Tedesco
Gemüsesuppe,
Mischmasch.
súpa , nf: tzupa Definizione
genia de papare fatu cun cosa brodosa (brodu, late, àteru) cun àteru de tostau ammodhigau in mesu / min. supichedha
Modi di dire
csn:
èssere a s. (nadu de chie at bufadu) = imbriagu pérdiu; bíviri a sa s. allena = campare de su chi li daet àtere; pigai o fai s. de ccn., de ccn. cosa = fàgherendhe atzola, resessire (e sigomente est sempre cun sa nega "no, non", cheret nàrrere su contràriu: nudha)
Frasi
sa parfaruza de su pane de fresa est bella fata a supa
2.
no ndi potzu fai supa de cussu piciochedhu! ◊ is dotoris no ndi pigant supa e iscuendi iscuendi si nci andant ◊ de cussu no fait a ndi bogai supa ◊ intendiat un'ispétzia de isciollóriu chi no fadiat a ndi pigai supa
Terminologia scientifica
mng
Etimo
itl.
suppa
Traduzioni
Francese
soupe
Inglese
soup
Spagnolo
sopa
Italiano
zuppa
Tedesco
Suppe.