istrachía , nf: istracia, istrascia, istrassia, istratzia, stracia Definizione tempus malu meda, passada de bentu e abba forte o fintzes de nie; tempus e fatos in contràriu, males Sinonimi e contrari defúgliu, istrasura, trarchia* Frasi s'avieint bene armados, lestros in mesu a su bentu e a s'istratzia ◊ sa vida nostra est meda dilicada, a istragos esposta e istrascias (L.Cubeddu)◊ s'esatore cheriat a pagare duas boltas pro sas erveghes mortas in d-un'istrachia ◊ oe at própiu a istrachia Terminologia scientifica tpm Traduzioni Francese tempête Inglese storm Spagnolo tormenta, vendaval Italiano bufèra, tempèsta, temporale Tedesco Sturm.

istrònscia , nf, nm: istròscia, istrósciu 1, istrossa, istróssia, strossa Definizione dannu meda chi orroinat totu; in cobertantza si narat de chie si movet chentza crabbu e faet dannu Sinonimi e contrari arruinu, derruta, desacatu, destrossa, sderrocu, sderrota, sderruimentu / bròmbulu, igenillau, ildeoltu, ilgrabbuladu, isocu, istramu / cdh. scimpiatu Modi di dire csn: a istròscia = a meda, aira; istrònscia, istrósciu de abba = dellúbbiu; cannonare a istròscia Frasi sunt carrendhe abba a sos sididos in custa istrossa de annada ◊ pro donzi note de istròscia bi at un'avréschida de paghe (G.Maieli)◊ a su póveru no li mancat istrossas ◊ Cristos nos at sarvadu de s'istrossa eterna ◊ bei ndh'at bonos ma, si no sunt bene bidos, custos amministradores lis dant istròscia 2. istrossa, ue pones manu tue faghes dannu! ◊ istrossa, t'iscollas in su paris netu! 3. s'istròscia de sa zente chi benit onzi annu a sa festa?!…◊ at cumentzau a proi a istrossa e mi seu totu isciustu Etimo itl. stroscia Traduzioni Francese catastrophe, désastre, tempête Inglese disaster, storm Spagnolo desastre, manos de mantequilla Italiano disastro, bufèra, fracassóne Tedesco schweres Unglück, Sturm, Lärmmacher.

maretàda , nf Definizione aundhada forte de su mare Frasi sas maretadas de su mare in bulluzu fachent chimentu mannu Traduzioni Francese tempête de mer Inglese sea storm Spagnolo marejada Italiano mareggiata Tedesco Sturmflut.

maretàre , vrb: ammaretae, maretzai Definizione mòvere che is undhas de su mare Sinonimi e contrari marugliai Frasi su trigu est maretendhe ◊ bido sos fiores maretados ◊ maju bellu in sos campos laorados maretendhe presentat su laore Traduzioni Francese flotter, il y a eu de la tempête ou la tempête a fait rage (v. imp.) Inglese to be wavy Spagnolo olear, encresparse Italiano fluttuare, mareggiare Tedesco wogen.

strasúra , nf: istrasura*, stresua Definizione iscutulada de abba meda, próida manna cun bentu forte, a istrachia Sinonimi e contrari abbisciada, abbísciu, dallúviu, defúgliu, disàriu, istracia, traconarja, tregonada, trasura Frasi at fatu ierradas de strasura, istadialis de fogu e de isciutori ◊ at fatu una stresua de làndiri chi at acarraxau su logu ◊ sa strasura iat traghillau sa navi ◊ sa strasura sighiat a si nc'iscudi de innòi e de ingudheni ◊ sa strasura si nd'at pigau s'arei ◊ sa guerra fut che una strasura Traduzioni Francese tempête, orage Inglese storm Spagnolo tempestad, tormenta Italiano tempèsta, bufèra Tedesco Sturm, Unwetter.

temporàda , nf: temporata Definizione sumana de tempus malu, sèmpere faendho su matessi tempus de abba, de nie, bentu, sicore o àteru (ma fintzes solu una iscutulada de abba, una trubbada de tempus malu); tempus longu de dificurtades mannas / falare che s'abba in temporada = a meda, a tota fua, cun fuliesa, a istracia Sinonimi e contrari intemperiada / cdh. timpurata Frasi una bella temporata de abba chi ndhe ghetet sas àgheras! ◊ chie at caldu sàmbene in sas venas no si ndhe sentit de sas temporadas ◊ sa temporada de su nibe no fit galu finia ◊ abbas a temporada no ndh'est faghindhe prus ◊ ndi est cabada custa temporada de asciutori chi est unu disisperu! 2. su "oi" separat s'inghitzu e sa fini de duas temporadas 3. de su chi sufris, coràgiu e passéntzia de afrontare custa temporada! Etimo spn. temporada Traduzioni Francese tempête, orage Inglese storm Spagnolo tempestad Italiano tempèsta Tedesco Sturm.

traconàrja, traconàrza , nf: tragonàgia, tragonàglia, tragonaja, tragonaza, tregonaja, trogonaja Definizione erriu de abba chi curret asuta de terra, próina manna, istrasura de abba; nuu de bentus, temporada de bentu forte meda chi faet arrores: trogonaja est fintzes su surcu chi faet s'abba in is logos de monte e tregonaja dhu narant fintzes a sa mància chi faet s'abba in is muros de is domos calandho a trísinu Sinonimi e contrari dragonera, frusa 1, furione, tragonada, turbiana / abbísciu, istrasura / iscarafossu / ttrs. tragunaja Frasi chimentat in sa cabertura s'abba chi est proindhe a tragonaza ◊ carros e tragonajas de abba ant isforradu su caminu 2. candho ischintiridhat sa linna fachet traconarja ◊ est betendhe sentza pasu dogni nue tragonàgias de nie a frocos lentos ◊ sa tragonaja mi at fatu dannu meda in binza: sa bide fit presa epuru che ndh'at betadu meda ◊ custu bentu est una traconarza chi astrat sas funtanas ◊ fateit abba a trechetu: iscurigheit e, a sa tragonaja, tota sa bidha si tremeit 3. in su golfu portàt magras cant’e sa tregonaia chi ndi calàt in su muru de sa cannitzada in sa domu de ajaja Traduzioni Francese courant d'eau souterrain, tempête Inglese groundwater stream Spagnolo agua subterránea, borrasca Italiano corrènte d'àcqua sotterrànea, fortunale Tedesco Grundwasserstrom, Sturm.

trarchía , nf: traschia, trascia, tríschia Definizione tempus malu meda, de abba forte, sighia, tragonaja de abba, nie, bentu totu impare; fintzes dannu, dirgràtzia, malasorte / ite traschia! = ita dannu! Sinonimi e contrari istrachia, librina, strasura / desacatu, digràtzia Frasi fit una die de iberru, s'àghera ingrisada prena de nues nighedhas pariat chi depiat iscadenare una traschia mala ◊ daghi isvanint sas últimas trascias de s'ierru, su sole mandhat piús calorias ◊ at afrontadu dogni trascia: ràndhine, abba, astrau, bedhia, nie russu, bentu ◊ est note de traschia: ruzidendhe múilat su bentu chi paret passendhe traigolzos ◊ sas tríschias de abba pariant cànnaos a pennuleri dae sas nughes de bambaghe (A.Pau) 2. bisonzat a parare fronte a totu sas traschias chi benint! ◊ li at arrivatu una tríschia de corfos de ramu, ispuntatas de pede e istuturratas ◊ fizu de mama ditzosa, de babbu s'allegria, mai ti lompat dannu, mai tenzas traschia! ◊ tue ses luna in sa traschia! Terminologia scientifica tpm Etimo ltn. thrascias Traduzioni Francese tempête, tourmente Inglese storm (snow) Spagnolo tormenta, vendaval Italiano bufèra, tempèsta, torménta Tedesco Sturm.

«« Cerca di nuovo