abbuidài , vrb: buidai Definizione
fàere buidu, su ndhe pigare cosa, andharesindhe sa gente lassandho unu buidu, su logu chentza nudha
Sinonimi e contrari
ibboidare,
illichidare
| ctr.
prenare,
preni
Frasi
toca, isciolli sa chistioni: abbuidandi is serchetus! ◊ acabbada sa missa, sa crésia s'abbuidat e sa genti torrat a domu ◊ mamma, aparit su canistedhu ca depu abbuidai custu sachitedhu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vider
Inglese
to empty
Spagnolo
vaciar
Italiano
svuotare
Tedesco
entleeren.
ibboidàre , vrb: ibbuidare,
ilboidare,
imboidare,
imbudiae,
imbudiai,
imbuidare,
irbodiare,
irboidare,
irboitare,
irbuitare,
irvoidare,
irvoidari,
isbodiare,
isboidare,
sboriai Definizione
bogare a fora su chi dhu’est aintru de unu logu, de una cosa, de un’istrégiu, fàere una cosa buida, andharesindhe lassandho su logu buidu, líbberu
Sinonimi e contrari
abbuidai,
ilgavantare,
illichidare,
istuvare,
istuvudare,
vasiai
| ctr.
pienare
Frasi
at imboidadu sa cascita ◊ sa Sardigna l'ant imboidada de maigantas richesas, sos anzenos! ◊ isbodiade sas tassas pienas e pienade sas bódias! ◊ oe imboidamus su putu ◊ imbúdia una nue subra de su fogu! ◊ su bufóngiu meda at imbuidau is carradedhos ◊ aus ibbuidau sa bidha cun sa disterradura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vider
Inglese
to empty
Spagnolo
vaciar
Italiano
svuotare
Tedesco
entleeren.
ilgavantàre , vrb: isgabantare,
isgavantare Definizione
menguare, bogare sa cosa (una parte) de aintru de un’istrégiu po fàere logu o fintzes po illebiare unu pesu
Sinonimi e contrari
abbuidai,
ibboidare,
ilbagantare*,
illichidare,
irbarratzare
| ctr.
pienare,
pòniri
Traduzioni
Francese
vider
Inglese
to empty
Spagnolo
vaciar
Italiano
vuotare
Tedesco
ausleeren.
illichidàre , vrb: illiticare Definizione
fàere o lassare buidu un’istrégiu (o fintzes unu logu), bogandhondhe (totu o una parte) su chi dhu’est; nau de fémina, iscendiai, fàere su fígiu / i. un’isterzu, dae un’isterzu, a un’àteru isterzu
Sinonimi e contrari
ibboidare,
ilgavantare,
sciusciai,
scucurai,
vasiai
/
iglierare,
insinnigare,
iscendiai
| ctr.
pienare
Frasi
cheret illichidadu su binu a sas ampullas dae sa temezanedha ◊ in d-un'ingullita illíticant una tassa ◊ timiant de lis illiticare su portafógliu ◊ de cuss'abba illichidachendhe ca est tropu!
2.
bènnida fit ràida e si fit fena illichidada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vider
Inglese
to empty
Spagnolo
vaciar
Italiano
vuotare
Tedesco
ausleeren.
immatàre , vrb: immatzai 1,
immatzare,
irmassare,
irmatare 1,
ismatare 1,
smatzai Definizione
bogare sa matza, su matzàmene de unu pegus faendhodhu a petza; rfl. nau in cobertantza (e arrennegaos) po andhare de su corpus; immatzare est fintzes immarrire a tropu (coment'e calare sa matza/matzàmene de sa pelea, smeraisí)
Sinonimi e contrari
immativuzare,
irbentrare,
irbudhai,
isbuserigare,
isbuzare
Modi di dire
csn:
i. su pane = catzarecheli su de mesu, su prus modhe; irmatare su fogu = ispàrghere unu pagu sa chisina (dae ue est prus a muntone, in mesu) a manera chi sa linna brusiendhe abbarret unu pagu supesada e tenzat de prus
Frasi
irmatare su pische, su porcu, sa berbeghe, unu fiadu maselladu ◊ su fiadu l'ant immatadu in d-unu patrefíliu ◊ mortu su sibrone, sa cosa de fàere fiat a dh'auscare e immatzare
2.
putzinosu, si est irmatadu inue colat sa zente!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
éventrer,
vider
Inglese
to disembowel
Spagnolo
destripar
Italiano
sventrare
Tedesco
ausweiden.
immativuzàre , vrb: ismativuzare Definizione
bogare sa matza, su matzàmene, limpiandho unu pegus bochitu
Sinonimi e contrari
immatare,
irbentrare,
irbudhai,
isbuserigare,
isbuzare,
isminuzare,
istripare
Frasi
l'ant iscarvedhadu e ismativuzadu a bistrale
Traduzioni
Francese
équarrir,
vider,
étriper
Inglese
to eviscerate
Spagnolo
destripar
Italiano
squartare,
sventrare,
sbudellare
Tedesco
ausschlachten,
ausweiden.
iscucuài , vrb: iscucurai,
iscucurare,
iscucurrare,
scucurai Definizione
trantzire su cúcuru de calecuna cosa, pigare e bogare su cucurru, su chi in s'istrégiu dhu'est in prus de is oros, betare sa cosa de un'istrégiu a imbuidadura; foedhandho de is boes, iscapiare de su carru; nau de is pódhighes (de is peis), isconcare, atumbare a forte sa conca a manera de che segare carre coment'e a iscovecadura; rfl. brinchidare a cúcuru ficadu, conca a bàsciu, e fintzes pèrdere is pilos de conca / lassare a ccn. che truncu iscucuradu = firmai chentza dhi fai narri su chi fut nendi
Sinonimi e contrari
ilgavantare,
illichidare,
ismesujare,
issucurare,
sciusciai
/
igiúgnere
| ctr.
acucuai
Frasi
li prenat sas bussacas de pisellu iscucuranne unu mesu muntone ◊ in sa pigada sos boes si sunt repellados: est tocadu a che ndhe iscucurrare, de sa gàrriga ◊ faghimus carchi cosa pro che iscucurrare su malumore
2.
istringhia sas dentes pro no piànghere candho mi iscucuraia sos pódhighes, andhendhe a pes nudos ◊ currimis a s'iscurtza cun sos pódhighes totu iscucurados
3.
si nc'est iscucuau in funtana ◊ issu fut imbecendi e iscucuendisí
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
faire écouler le trop plein,
vider
Inglese
to fill,
to take over flowing off
Spagnolo
desmochar,
descolmar
Italiano
scolmare
Tedesco
abstreichen.
istuvàre , vrb: stuvai Definizione
fàere a tuvu, a buidu, istuvonare; fintzes fàere essire totu su sàmbene de su pegus mortu; fàere istampu / lassare i. su ledàmine = lassàrelu fàghere
Sinonimi e contrari
ibboidare,
istuvedhare,
istuviolai,
istuvire,
istuvonare,
istuvudare,
tuvire
/
istampai
Frasi
s'istuvadu l'aerent cun su picu o segadu de membros unu cantu, fit bellu a li passare s'ozusantu sen'in venas de sàmbene unu ticu (Prantaferru)◊ canes e corbos l'aiant istuvadu, candho l'ant àpidu ◊ su pessamentu li est istuvandhe su cherbedhu
2.
su coro si fit istuvandhe de dolore e de pagura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vider
Inglese
to empty
Spagnolo
vaciar,
ahuecar
Italiano
vuotare,
rèndere vuòto
Tedesco
ausleeren.
sboriài , vrb: ibboidare*,
sbuidai,
sburiai Definizione
bogare a fora su chi dhu'est aintru de calecuna cosa, de unu logu, de un'istrégiu o àteru; fàere a buidu, su si ndhe andhare, essire, fintzes de sa gente lassandho buidu unu logu
Sinonimi e contrari
abbuidai,
ilgavantare,
illichidare,
istuvare,
vasiai
| ctr.
pienare
Frasi
ita mi bollit, fai sboriai coment'e una carrara de trigu in tempus de guerra?!
Traduzioni
Francese
vider
Inglese
to empty
Spagnolo
vaciar
Italiano
svuotare
Tedesco
leeren.