ciúcara , nf: tzúcara Definizione
genia de pische de mare, piticu, cantu a una sardina ma prus grussu, unu pagu in colore birde, cun d-unu marcu niedhu in costaos, pintirighinos asulos, cun iscata chi a dha tocare est arrasposa
Sinonimi e contrari
ciàula,
menduledha
Terminologia scientifica
psc, maena maena
Etimo
ctl.
xucla
Traduzioni
Francese
mendole
Inglese
kind of fish
Spagnolo
mena
Italiano
mènola
Tedesco
Laxierfisch.
cociobài , vrb: cociuai Definizione
andhare a cricare o piscare cóciula
Frasi
apu biu genti meda cociobendu in Marcedhí ◊ cussu est cociuendi in ciú stagnu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pêcher des arches
Inglese
to fish mussels
Spagnolo
pescar almejas
Italiano
pescare arsèlle
Tedesco
Muschel fischen.
mendulèdha , nf Definizione
genia de pische de mare, piticu, cantu a una sardina ma prus grussu e ladu, unu pagu in colore birde, cun d-unu marcu niedhu in costaos, pintirighinos asulos, cun iscata chi a dha tocare est arrasposa: est unu pische innanti mascu – e faet su sèmene chi chistit in d-una busciuca – e apustis est fémina e faet is oos chi ingendrat cun su sèmene suo etotu
Sinonimi e contrari
ciàula,
ciúcara,
méndula* 1
Terminologia scientifica
psc, maena maena
Traduzioni
Francese
mendole
Inglese
kind of fish (maena vulgaris )
Spagnolo
chucla
Italiano
mènola
Tedesco
eine Laxierfischsorte.
mogliòla , nf Definizione
merdona de mare, genia de pische mannitu: est un'arratza de merulutzu
Terminologia scientifica
psc, phycis phycis
Traduzioni
Francese
mostelle
Inglese
kind of fish
Spagnolo
brótola
Italiano
pastènula bruna
Tedesco
Mittelmeerfisch,
der zu der Gadidae Familie gehört.
muscéllu , nm Definizione
pisci saliu, pruschetotu petza de tunnina salia e asciutada
Sinonimi e contrari
musciamari
Terminologia scientifica
mng
Traduzioni
Francese
filet de thon séché
Inglese
salt fish (generally prepared with tuna meat)
Spagnolo
mojama
Italiano
mosciame
Tedesco
Salami aus Thunfischfilets.
pàmpana , nf Definizione
genia de pische mannu, de mare
Sinonimi e contrari
fànfara 1
Terminologia scientifica
psc, naucrates ductor
Traduzioni
Francese
poisson-pilote
Inglese
pilot fish
Spagnolo
pez piloto,
pámpol
Italiano
fànfano,
pesce pilota
Tedesco
Lotsenfisch,
Pilotfisch.
piscadríxi , nf Definizione
genia de pische mannu meda, a conca manna manna, chi abbarrat mesu cuau in su ludu o in s'arena de is fundhos de su mare
Sinonimi e contrari
piscadora
Terminologia scientifica
psc, lophyus piscatorius
Etimo
ltn.
piscatrix, -icis
Traduzioni
Francese
baudroie
Inglese
angler fish
Spagnolo
rape
Italiano
rana pescatrice
Tedesco
Seeteufel,
Angler.
piscàe , vrb: piscai,
piscare Definizione
cassare e bogare de s’abba su pische o fintzes àteru, bogare css. de s'abba (o àteru deasi); umprire abba de logu fundhudu, pigare cosa a umpridura intrandho s'istrégiu a mesu, o fintzes pigare cosa coment'e faendho a piscadura, bogandho de un'istrégiu (es. billetes, cartas); nau in cobertantza, cassare o agatare a unu faendho dannu; fintzes furare / p. a cumpudu, a forrogu = a manuda; p. a fraca = farcai
Sinonimi e contrari
cassai
/
umpire
/
furai,
leai
Frasi
partis su sero cun sa barca isperendhe bundhàntzia in su piscare ◊ si piscat bèni cun mari calmu e luna prena ◊ si piscat su pisci, su coradhu
2.
seu pischendi àcua de funtana a cracira ◊ piscant s'abba chi servit in domo dae su putu ◊ su soru rúpidu si ndhe piscat a sas frussellas ◊ pisca sos macarrones ca sunt cotos! ◊ sa cosa cota si ndhe piscat dae su brou
3.
dh'ant piscau comment'e unu traitori ◊ falat unu corvu e che li piscat sa berrita
Cognomi e Proverbi
prb:
chini timit s'àcua no bandit a piscai ◊ chini arriscat piscat
Etimo
ltn.
piscare
Traduzioni
Francese
pêcher
Inglese
to fish,
to catch
Spagnolo
pescar
Italiano
pescare
Tedesco
fischen,
angeln,
ertappen.
písce , nm: pische,
pischi,
pisci,
pisse Definizione
(upm, minudu o maduru chi siat, foras candho est precisau cun agt numeràriu) genia de animale chi faet in s'abba (de errios, lagos e mescamente de mare), prus che àteru longu, cun sa pedhe agiummai sèmpere ammontada a iscatas tostadas totu betadas a sa matessi bandha: po si mòvere portat una genia de alas in costaos, e in sa coa po cambiare bandha, arrespirat s'ossígenu de s'abba cun is gàgias o gragastas, est a ossu tostau, portat su pètene de s'ischina in mesu in mesu de sa carena e totu a ispinas longas apitzu e asuta, mentres chi àteras ispinas formant sa càscia (a bisura de costas) ue portat su matzàmene; po fàere su fedu portat e ponet sa cria o oos, est cricau meda po alimentu, chi est unu de is méngius: in logos adatos (istagnos naturales o impiantos fatos apostadamente) si pesat puru e a dónnia modu sa faina de dhu arregòllere (pisca) e trebballare est una parte de importu mannu de s'economia; dhue at àteros animales de abba chi narant pische ma chi, a diferéntzia, funt a ossu modhe, poderant is oos aintru de sa carena e ndhe faent su fedu prontu a nadare / min. pischighedhu, pissigedhu, pischigiolu, pischitedhu; partes de su pische: ispina, ganga o gàgia, iscata, barba, aletas (is pinnas in bentre), coa, elicis (pinnas acanta a sa coa, a manu de fundhu e a manu de pitzu), brentígliu, matza (istentina e figau), ispreni, feli, buciuca de s'ollu, buciuca de s'àcua (itl. vescica natatòria), ous, latúmini / genias de pische cun custu númene precisadu cun calecuna cosa: pisci àngiulu, arrúndili, cibudha, carabbineri, figu, gatu, ghitarra, ispada, luna, procu, stella
Sinonimi e contrari
piscadu
Modi di dire
csn:
pisci de iscata = lissa, pische de Aristanis (ma fintzas àteras zenias de p., bastus chi zutant iscata); pisci a matza límpia = su chi si piscat a denote, candho no at pàschidu, e pro cussu zughet su matiguzu netu, saboridu meda a manigare; pisci in pardu = fàula manna, cosa de no crere; cúrrere che batu a pische = andhare a carchi cosa o logu chi piaghet meda; pisci a colletu (in suspu) = fae a budhidu; ischina de pische (nadu de logu) = serra de monte, astrinta e longa, chi betat abba a parte e àtera, a costazos ràbidos meda; tocai pisci ’e cadinu a unu = lèzereli sa vida, chircàreli chistiones o cosas personales, prus díligas; su p. de sa ruca = sonnighita, su babbautzu drommidu imboligadu in sa napa chi abbarrat de sa ruga; su p. de sa camba = piscioni
Frasi
pieneint duas barcas de pische ◊ cussu est pisci abbrorau, purésciu! ◊ abrontai una cassarola po còere su pisci! ◊ a manigare pische faghet bene ◊ a chenare mi apo cotu duos pischighedhos ◊ su pisc'e ispina no mi andat tanti: mellus prupu, sépia e cosas aici ◊ si sunt chenados a pisch'e iscata
2.
dh'apu agatau fendi is ogus de pisci alluau cun d-una piciochedha! ◊ a sas festas bi curret zente che batu a pische ◊ auguramus chi umpare a su pische minudu in sa rete bi ruat pische mannu
Cognomi e Proverbi
smb:
Pische, Pisci
/
prb:
iscata de pisce, calcina noa!
Terminologia scientifica
anar, anall
Etimo
ltn.
pisce(m)
Traduzioni
Francese
poisson
Inglese
fish
Spagnolo
pez
Italiano
pésce
Tedesco
Fisch.
pischetería , nf Definizione
butega, mercau chi bendhent pische
Sinonimi e contrari
pischeria
/
ttrs. pischitaria
Traduzioni
Francese
poissonnerie
Inglese
fish shop
Spagnolo
pescadería
Italiano
pescherìa
Tedesco
Fischgeschäft,
Fischmarkt.
scabbéciu , nm Definizione
pische scabeciau / pei de bòi a s. = cotu a budhidu e cundhidu isossadu cun ozu e aghedu e unu pistu de predusímula e azu; olia a s. = cundhida, crua, a sa matessi manera
Sinonimi e contrari
scabeciada
Frasi
a papai at fatu pisci a scabbéciu
Terminologia scientifica
mng
Traduzioni
Francese
poisson mariné
Inglese
pickled fish
Spagnolo
pescado en escabeche
Italiano
pésce marinato
Tedesco
marinierter Fisch.
scórpula , nf: iscrófinu*,
scrópula,
scrúpola Definizione
genia de pische bonu meda po cassola, cun is barbas chi acabbant agiummai totu a ispina e punghent e dolet puru, cun crogorista ispinosa (in s'ischina): de mannària e colore diferente segundhu sa calidade
Sinonimi e contrari
scraponi
Terminologia scientifica
psc, scorpaena porcus, s. scrofa, s. notata
Traduzioni
Francese
scorpène,
rascasse
Inglese
scorpion fish
Spagnolo
escorpina
Italiano
scorpèna,
scòrfano
Tedesco
Drachenkopf.
súrra 1 , nf Definizione
su súmene de sa tunnina (mescamente sa s. bianca), bona meda orrostia
Terminologia scientifica
mng
Traduzioni
Francese
thon à l'huile de première qualité
Inglese
tuna fish
Spagnolo
ventresca
Italiano
ventrésca,
buzzonàglia
Tedesco
Bauchfleisch des Thunfisches.